Інцэ`ст
 
Тлумачэньне: 

(лац. Р†n “не” С– castus “абычайлівы”), кровазмяшальны шлюб або інтымная СЃСѓРІСЏР·СЊ найбліжэйшых сваякоў, шлюбны Р·РІСЏР·, СЏРєС– парушае прынятую Сћ дадзеным грамадстве экзагамію. Галоўная роля Сћ інцэстуальных СЃСѓРІСЏР·СЏС… належыць узаемадачыненням паміж маткай С– сынам, сястрой С– братам. Р— інцэстуальным матывам РјРѕР¶Р° быць звязана існаванне двуполасці Сћ багоў, міфалагічных істот, СЏРєС–СЏ сістэматычна адраджаюцца, сімвалізуючы цыклічнасць, неўміручасць космасу. Рљ. Р“. Юнг лічыць, што андрагіннасць персанажаў гэтага тыпу звязана Р· С–С… адмоваю ад “мужнасці” Сћ СЃСѓРІСЏР·С– Р· табуяваннем інцястуальнага імкнення РґР° першай каханай – маці. РЈ міфалогіі Р†. стаў асновай шэрагу сюжэтаў. РЈ “міфічным часе” кроўнароднасныя шлюбы РЅРµ былі парушэннем нормаў, гэта датычыцца шлюбаў першапродкаў, СЏРєС–СЏ былі адзінай парай РЅР° зямлі, РЅРµ мелі выбару (напрыклад, брат С– сястра РЇРјР° С– РЇРјС– Сћ ведыйскай міфалогіі) альбо калі сітуацыя паўтараецца пасля сусветнай катастрофы, тады працяг СЂРѕРґСѓ людскога залежыць ад Р†. Элімінацыя шлюбных С– іншых забарон Сѓ найбольш важных абрадах, свяшчэнныя блізкароднасныя шлюбы Сћ традыцыях старажытных царскіх дынастый адпавядаюць сітуацыі “незлачыннага” Р†.  Р†. выкарыстоўваўся СЏРє сродак выяўлення дзікунства чужога этнасу, СЏРіРѕ нецывілізаванасці.

   Сюжэты Сћ беларускім фальклоры заўсёды паказваюць Р†. СЏРє злачынства, страшны РіСЂСЌС…, СЏРєРѕРіР° СћСЃРµ імкнуцца ўнікнуць, Р° калі дапускаюць, то РїР° няведанні, Р· моцы неспрыяльных, трагічных абставінаў (брат С– сястра, разлучаныя Сћ дзяцінстве, уступаюць Сѓ шлюб, Р° высветліўшы крэўнасць, РЅРµ знаходзяць магчымым жыць, ператвараюцца Сћ кветкі (РіР». Браткі); браты – разбойнікі, што забілі швагра С– зняславілі сястру, раскайваюцца, ператвараюцца Сћ вапнавае каменне, каб потым людзі, выпальваючы вапну Сћ печах, агнём знімалі С–С… грахі, ачышчалі; сястра, ратуючыся ад шлюбу Р· родным братам, губіць СЃСЏР±Рµ: там, РґР·Рµ СЏРЅР° ўпала, паўстала цэркаўка). Беларускія сюжэты Р· матывам Р†. маюць паралелі Сћ спадчыне аддаленых ад нас Сѓ прасторы С– часе індаеўрапейскіх народаў. Так, балада РїСЂР° ўдаву С– СЏРµ сыноў – блізнят (двайнюкоў, трайнюкоў), СЏРєС–С… СЏРЅР°, уклаўшы Сћ карабец, сплаўляе РїР° Дунаі С– СЏРєС–СЏ праз 12 гадоў вяртаюцца С– робяць СЃРїСЂРѕР±Сѓ ажаніцца Р· маці С– сястрой, амаль дакладна паўтарае хецкі РјС–С„ РїСЂР° царыцу Канеса. Хецкая царыца таксама нарадзіла сыноў-блізнюкоў (аж 300 С– сплавіла С–С… Сѓ СЃСѓРґР·С–РЅРµ РїР° рацэ, але СЏРЅС‹ вярнуліся С– хацелі пабрацца СЃР° сваімі сёстрамі. Матыў Р†. РјРѕР¶РЅР° лічыць скразным, найбольш ён рэалізуецца Сћ нашых баладах, Р° СЃСЋР¶СЌС‚ “Браткі” натхніў Р’. Дуніна – Марцінкевіча РЅР° стварэнне першай Сѓ новай беларускай літаратуры паэмы “Травіца – брат – сястрыца”. Інцэстуальны эдыпаўскі матыў праглядаецца Сћ звычаі пахавання Ярылы – сына Маці-зямлі. Вяртанне назад, Сѓ матчына чэрава, Сѓ небыццё, з’ўляецца, Р·РіРѕРґРЅР° Р· псіхааналітычнай трактоўкай, адной Р· грунтоўных праяваў пазасвядомага С– служыць перверзіяй, замяшчэннем інцэстуальных СЃСѓРІСЏР·СЏСћ, СЏРєРѕРµ аб’ядноўвае каханне С– смерць.