RODNYJA VOBRAZY Vobrazy miłyja rodnaha kraju,               
Smutak i radaść maja!..
      
 
Jakub Kołas
    Hałoŭnaja      Słoŭniki           Spasyłki      Ab sajcie       Кірыліца      Łacinka    
Etnahrafija
Kantekstny tłumačalny słoŭnik
Varhan
 
(Варганiца, Вурган)
 
Pachodžańnie: vidać, ad starasłav. vaphi - vusny
Narodny samahučny jazyčkovy muzyčny inctpument. Padkovapadobny žalezny V. maje paralelna padoŭžanyja kancy, pamiž imi prachodzić prymacavany pasiaredzinie hałoŭki jazyčok (tonkaja stalnaja płascinka z zahnutym kancom). U čas ihpy V. zaciskali zubami abo pryciskali da ix. Rot vykonvaŭ rolu naturalnaha ruchomaha rezanatara. Jazyčok zaščypvali ŭkazalnym palcam pravaj puki. U vyniku biespierapynnaj vibracyi jazyčka ŭznikaŭ burdon (huk niazmiennaj vyšyni, jaki ciahniecca biespierapynna). Nievialiki dyjapazon V. abmiažoŭvaŭ repiertuar muzykantaŭ prostymi pecennymi i tancavalnymi miełodyjami. Najbolš rannija zviestki pra V. na ter. Biełarusi adnosiacca da 12 st. (archieałahičnaja znachodka ŭ Drucku), vierahodna, byŭ najbolš pašyrany na PnU. U muz. praktycy biełarusaŭ jašče ŭ 19 st. V. vykarystoŭvaŭsia jak solny i ansamblevy inctpument. U naš čas nie sustrakajecca.
Варган. XII ст.
Krynica: Этнаграфія Беларусі. Мінск. 1989. Рэдактар: Шамякін I. П. Выдавецтва: БелСЭ. 575 с.: іл.
2009–2020. Biełaruś, Miensk.