|
РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ
|
|
Вобразы мілыя роднага краю,
Смутак і радасьць мая!..
Якуб Колас
|
|
|
|
|
|
|
Дзяжа
(Дзежка,
Квашня,
Хлебніца)
|
Пасудзіна для заквашвання цеста, бандарны выраб. Мела формузвужанай кверху шырокай бочачкі (вышыня звычайна раўнялася дыяметру вусця, аб’ём 20 – 30 л), накрыўка (вечка) з абечкам. Дз. малых памераў (дзежка, ці блінніца) служыла для заквашвання цеста на бліны. Рабілі Дз. звычайна з дубовых клёпак, часам з хваёвых (тады ставілі 2 – 3 дубовыя клёпкі, дуб паскараў працэс квашання і надаваў цесту лёгкі спецыфічны водар). Функцыянальнае выкарыстанне Дз. цесна звязана з культам хлеба, абумоўлівала яе асаблівае значэнне сярод хатняга начыння і прадметаў ужытку. У інтэр’еры сялянскай хаты Дз. адводзілі пачэснае месца: ставілі на покуці пад абразамі, накрывалі ручніком – “набожнікам”. Яна выконвала важную ролю ў абрадзе вяселля. Благаслаўляючы на шлюб, нявесту з расплеценай касой пад гукі вясельных песень цырымонна садзілі на Дз. (на пасад). Гэты агульнаслав. Звычай сімвалізаваў уступленне ў пару жыццёвай сталасці. Накрыўку Дз. выкарыстоўвалі на ўрачыстым паднашэнні хлеба – солі, каравая і інш. Пры наваселлі Дз. ўрачыста ўносілі ў дом у ліку першых рэчаў. Перш чым скарыстаць новую Дз., яе “прыручалі”: ставілі на суткі побач са старой на адной посцілцы пад адной покрыўкай. У сельскай мясцовасці бытавала да сярэдзіны 20 ст.
|
|
|
Крыніца:
Этнаграфія Беларусі. Мінск. 1989. Рэдактар: Шамякін I. П. Выдавецтва: БелСЭ. 575
с.: іл.
|
|
2009–2020. Беларусь, Менск.
|
|
|