 |
RODNYJA VOBRAZY
|
|
Vobrazy miłyja rodnaha kraju,
Smutak i radaść maja!..
Jakub Kołas
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Znacharstva
|
Viadomy sa staražytnych časoŭ prymityŭnyja sposaby lačennia, jakija supravadžałisia roznymi rytuałami. Spačatku Z. nie addzialałasia ad narodnaj miedycyny, pazniej adasobiłasia ja k lačebnaja mahija i vykarystoŭvałasia ŭ intaresach rełihijnaha kultu. Z. pastupova pieratvarałasia ŭ srodak uzbahačennia samich znacharoŭ. Z razvicciom hramadstva zmiest, formy i vidy Z. istotna mianiałisia. Znachar dla lačennia roznych chvarob vykarystoŭvaŭ zamovy, mahičnyja dziejanni, travy. Da znachara zviartałisia z takimi chvarobami, jak “piarepałachi”, ci “spudžannie”, “porča”, “surocy” (chvaroby ad łichoha voka), “padviej” (ad skrazniaka), “prystrek”, “kryksa-płaksa” i inš. Zvyčajna znachary spiecyjałizavałisia na jakoj-niebudź adnoj chvarobie: adny z ich lačyłi “rožu” (rožystaje zapalennie skury), druhija – “vohnik” (vysypka, łišai na skury), trecija – “kryksu-płaksu” i h.d. Niekatoryja znachary vałodałi peŭnymi viedami ŭ hał. Narodnaj miedycyny, viedałi miascovuju fłoru, zbirałi ziołki i rychtavałi z ich nastoi, advary, roznyja mazi. U asnovie lačebnaj mahii lažała viera ŭ zvyšnaturalnyja siły, u toje, što čałaviek pry peŭnych abstavinach moža paŭzdziejničać na hetyja siły. Peŭnuju padtrymku mistyka-rełihijnych ujaŭlenniaŭ na pryčyny chvaroby i sposaby lačennia z dapamohaj “sviatoj” vady i małitvaŭ zrabiła carkva sa svaim kultam sviatych, malebnami, chresnymi chodami da “sviatych miascin”, proščaŭ i inš. Raspaŭsiudžannie Z. było vykłikana adsutnasciu miedycynskaj dapamohi, nievuctvam i zababonami.
U naš čas z rostam kultury i dabrabytu naroda, z šyrokaj sietkaj biaspłatnaha miedycynskaha absłuhoŭvannia i pašyrenniem sanitarnaj asviety Z. chutka znikaje. Z. ŭ SSSR karajecca zakonam.
|
|
|
Krynica:
Этнаграфія Беларусі. Мінск. 1989. Рэдактар: Шамякін I. П. Выдавецтва: БелСЭ. 575
с.: іл.
|
|
|
2009–2020. Biełaruś, Miensk.
|
|
|
