|
РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ
|
|
Вобразы мілыя роднага краю,
Смутак і радасьць мая!..
Якуб Колас
|
|
|
|
|
|
|
Куча
(Капа,
Мулёр)
|
Спосаб выпальвання драўнянага вугалю для кавальства. Кучавы спосаб сухой перагонкі сасны на Беларусі вядомы з 17 ст., у 19 ст. быў асноўным спосабам выпальвання вугалю. Рабілі пераважна стаячыя К. (дровы ўкладвалі стаўма ў выглядзе конуса), якія мелі аб’ём ад 15 да 400 куб. м; ляжачыя К. (дровы ўкладвалі гарызантальна, штабелем) былі большых памераў – да 1000 куб. м. Для ўкладкі К. рыхтавалі ў лесе спец. Пляцоўку (ток). Палены даўжынёю да 1 м ставілі па кругу шчыльна адно да аднаго, звычайна ў 2 ярусы.
Зверху накладвалі дробныя дровы. Паверхню К. абкладвалі хваёвымі галіінамі і дзёрнам, засыпалі зямлёй і ўтрамбоўвалі, каб не было доступу паветра. Адтуліны пакідалі толькі ўнізе і ўверсе К., каб хутчэй разгарэліся дровы, потым іх закрывалі. На працягу 1 – 2 тыдняў рабочыя – вугляпалы рэгулявалі працэс гарэння. Тушылі агонь, засыпаючы зямлёй. Праз двое – трое сутак астылую К. разграбалі спец. Лапатай з доўгім дзяржаннем і даставалі вугаль.
|
|
|
Крыніца:
Этнаграфія Беларусі. Мінск. 1989. Рэдактар: Шамякін I. П. Выдавецтва: БелСЭ. 575
с.: іл.
|
|
2009–2020. Беларусь, Менск.
|
|
|