RODNYJA VOBRAZY Vobrazy miłyja rodnaha kraju,               
Smutak i radaść maja!..
      
 
Jakub Kołas
    Hałoŭnaja      Słoŭniki           Spasyłki      Ab sajcie       Кірыліца      Łacinka    
Etnahrafija
Kantekstny tłumačalny słoŭnik
Łištva
Nakładnaja hładkaja ci fihurnaja płanka vakoł akonnaha i dzviarnoha prajoma. Pašyrana ŭ draŭlanym dojłidstvie, pryznačana zakryvać pazy pamiž akonnaj karobkaj i zrubam. Vykonvaje taksama dekaratyŭna – mastackuju rolu ŭ znadvornym azdablenni žyłla i hramadskich pabudoŭ. Samy prosty i najb. Pašyrany ŭ staražytnasci vid Ł. – zvyčajnaja kruhavaja šaloŭka pazoŭ akna. Bolš razvitaja forma Ł. składajecca z nadakonnika, padakonnika i bakavin. Časciej za ŭsio azdablajucca nadakonniki, jakija majuć łučkovuju, trochvuholnuju ci składana prfilavanuju formu. Asnoŭnyja srodki azdablennia – krajavaja i skraznaja prapiłoŭka hieamietryčnaha, rasłinnaha ci zaamorfnaha charaktaru, prafilavanyja nakładnyja elemienty, pałichromnaja rasfarboŭka. Raźbianyja Ł. viadomy z 11 st. (frahmient znojdzieny pry raskopkach Połacka ŭ 1959). Da 19 st. prostyja ci scipła dekaryravanyja Ł. bytavałi pieravažna ŭ manumientalnym dojłidstvie, u afarmlenni žyłla haradoŭ i miastečak. Z siaredziny 19 st. raznastajny dekor Ł. pašyryŭsia ŭ sialanskim žyłlovym budaŭnictvie, što zviazana sa zmienami ŭ kanstrukcyi nar. žyłla i z ahulnym razvicciom nar. dekaratyŭna – prykładnoha mastactva. U sučasnym nar. žyłlovym budaŭnictvie na Minščynie, Hrodzienščynie, Z Viciebščyny pašyrany Ł. z hładkimi prafilavanymi ci fihurna vypiłavanymi z adnoj doški nadakonnikami, z dekoram hieamietryčnaha, zaamorfnaha ci rasłinnaha charaktaru. Na centr. Palessi (Pinski, Stołinski r-ny) nadakonniki azdablajucca šmatsłojnymi prafilavanymi nakładkami, takarnymi elemieńami. Na Z Brestčyny (Bresčki, Małaryci, Drahičynski r-na) dekor na Ł. zvyčajna adsutničaje, jany ŭjaŭlajuć saboj ramu sa skruhlenymi ci łamanymi abrysami vuhłoŭ. Ł. na U Biełarusi vyznačajucca šmatpłanavasciu kampazicyi nadakonnikaŭ, azdoblenych šmatsłojnaj ažurnaj prapiłoŭkaj rasłinnaha charaktaru, u asnovie jakoj lažyć dva nakiravanyja ŭ procilehłyja baki zavitki z adhałinavanniami. Raznastajnasciu i bahacciem dekoru vyznačajucca Ł. na U Homielščyny (Vietkaŭski, Čačerski r-ny). Nieskładanaj prapiłoŭkaj časta azdablajucca padakonniki i nižnija kancy bakavin, vypiłavanyja ŭ vyhladzie tryłisnika, kapja, kutasoŭ. U niekatorych miescach Ł. dapaŭniajucca akanicami, pašyranymi ŭ haradskim i miestačkovym budaŭnictvie 19 – pač. 20 st. Paŭsiudna ŭžyvajecca pałichromnaja rasfarboŭka dekaratyŭnych elemientaŭ Ł.
Krynica: Этнаграфія Беларусі. Мінск. 1989. Рэдактар: Шамякін I. П. Выдавецтва: БелСЭ. 575 с.: іл.
2009–2020. Biełaruś, Miensk.