RODNYJA VOBRAZY Vobrazy miłyja rodnaha kraju,               
Smutak i radaść maja!..
      
 
Jakub Kołas
    Hałoŭnaja      Słoŭniki           Spasyłki      Ab sajcie       Кірыліца      Łacinka    
Etnahrafija
Kantekstny tłumačalny słoŭnik
Makacior
Hančarny vyrab; hłybokaja hłinianaja pasudzina z słabaprafilavanym tułavam i šyrokim vusciem, časam z 1 – 2 vuškami, jakaja słužyła pieravažna dla rascirannia maku i inš. praduktaŭ. Pasudziny, padobnyja formaju na M., viadomy pa archieałah. Raskopkach z žaleznaha vieku. Pavodle cechavych statutaŭ 17 st. (Minsk, Połack) M. byŭ adnym z pradmietaŭ, jaki pavinny byłi vyrabić čaladniki ŭ čas ekzamienu na zvannie majstra. U zaležnasci ad prymianiennia M. byłi univiersalnyja i spiecyjałizavanyja. Univiersalnyja M. ŭžyvałi dla rascirannia praduktaŭ, a taksama dla hatavannia ježy ŭ piečy, zakvašvannia ciesta i inš. Ich vyrablałi z farmovačnaj masy pavyšanaj vohnietryvłasci (hłiny z damieškam žarstvy ci piasku) hartavanyja, čornazadymlenyja, radziej prosta abpalenyja z šurpataj unutranaj pavierchniaj (pamierami zvyčajna 1 – 4 ł). Bytavałi paŭsiudna. Siarod spiecyjałizavanych M. vyłučałisia M. “na mak”, “na błiny”, “na babku”. M. “na mak” (dla rascirannia maku, kanaplanaha i lnianoha siemia) bytavałi pieravažna ŭ zach. i centr. Rajonach. Vyrablałi niepałivanymi z vysakajakasnaj farmovačnaj masy biez damieškaŭ. Na ŭnutranuju pavierchniu dla lepšaha rascirannia praduktaŭ vostraj pałačkaj abo dračkaj (nakštałt hrebienia) nanosiłi pałoski. M. “na błiny”, dla zakvašvannia ciesta i inš. pašyranyja amal paŭsiudna, vyrablałi pałivanymi zvyčajna z vuškami pa bakach (pamiery 3 – 20 ł). M. “na babku” (dla smažannia, razminannia varanaj harodniny) bytavałi na U i PdZ. Miełi čornazadymlenuju abo pałivanuju pavierchniu, pamiery 2 – 2,5 ł. Łakalnyja asabłivasci M. vyjaŭlajucca taksama ŭ miascovych nazvach: M. – na Padniaproŭi i sumiežnych z im paŭd.-ŭsch. Rajonach Padzvinnia, u Centr. Biełarusi, makotra – na Palessi, ciorła, ciornica – na Padzvinni, Paniamonni, Centr. Biełarusi, viarcieha, miaciełica – na PdZ Biełarusi. U siaredzinie 20 st. M. vyjšłi z masavaha ŭžytku.
Krynica: Этнаграфія Беларусі. Мінск. 1989. Рэдактар: Шамякін I. П. Выдавецтва: БелСЭ. 575 с.: іл.
2009–2020. Biełaruś, Miensk.