RODNYJA VOBRAZY Vobrazy miłyja rodnaha kraju,               
Smutak i radaść maja!..
      
 
Jakub Kołas
    Hałoŭnaja      Słoŭniki           Spasyłki      Ab sajcie       Кірыліца      Łacinka    
Mifałohija
Kantekstny tłumačalny słoŭnik
Aviečka
 
(Аўца)
Pavodle mifałahičnaha padańnia, jak i śvińnia, źleplena boham z hłiny, tolki hałava ŭ jaje sa smały. Tamu aviečka baicca haračyni, chavajecca ŭ cień ad śpiakotnaha letniaha sonca. Pryručanaja ŭ hłybokaj staražytnaści, aviečka mieła viałikaje haspadarčaje i kultavaje značeńnie. Dobra dastasavanaja da hadavańnia vandroŭnymi pastuchami, jana dazvalała čałavieku vyžyć va ŭmovach zasušłivych, niebahatych raśłinnaściu stepaŭ, nahorjaŭ i da t. p. Aviečka była adnoj z važnych achviarnych žyvioł (paśla kania i karovy) abo ŭvachodziła ŭ łik troch inšych: parasio – jahnio – cialo (u staražytnych rymlan). Ale rytualny status aviečki jaŭna nižejšy za status karovy i kania, u pierałikach svojskaj žyvioły jana najčaściej fihuruje na trejciaj pazycyi paśla pieršych dźviuch; joju vielmi redka apiakujecca Chlaŭnik. U miaścinach tradycyjnaj aviečkahadoŭłi (naprykład, na Kaŭkazie) la stojbiščaŭ ładziłi admysłovyja piały dla vysušvańnia aviečych skur (aŭčynak) u vyhladzie nievysokaha słupka ź dźviuma pierakładzinami, jakija potym transfarmavałisia ŭ rełihijny symvał pakutnictva, achviarnaści. Aviečka usprymajecca tradycyjnaj śviadomaściu i jak symvał maŭkłivaj pakorłivaści (paraŭn.: «Ci heta ž vy ludzi, a nie aviečki?»). Jahnio było symvałam Chrysta (achviarny barančyk, raśpiaty na kryžy). Jak adzin z asnoŭnych vidaŭ žyvioł, pryznačanych baham, aviečka prynosiłasia ŭ achviaru kroŭna, šlacham zakołvańnia, i biaskroŭna — u vyhladzie sastryhanaj voŭny. Kultavaja rola aviečki, voŭny, vaŭnianych nitak u tradycyjach šmatłikich staražytnych narodaŭ nieadnarazova padkreśłivałasia ŭ specyjalnych daśledavańniach. Aviečaje runo vykarystoŭvałi ŭ mahičnaj praktycy. U Biełarusi pašyrany padańni pra rečki, zaklatyja matkaj (čaraŭnicaj) abo cyhankaj z dapamohaj aviečaha runa ŭ pakarańnie za toje, što ŭ hetaj rečcy ŭtapiłisia jaje syn abo dačka.
           Л. Салавей, С. Санько

Hladzicie taksama: Баран
Krynica: Беларуская міфалогія: Энцыклапедычны слоўнік / С. Санько [і інш.]; склад. І. Клімковіч. – 2-ое выданне, дапоўненае. – Мінск: Беларусь, 2006. – 500 с.: іл.
2009–2020. Biełaruś, Miensk.