|
Песьня песьняў Салямона
|
|
|
|
|
Разьдзел I
Ён мяне цалуе палка
пацалункам сваіх вуснаў!
Твае ласкі ап’яняюць,
за віно мацней і лепей.
Ад тваіх памастаў пахкіх
тхне імя тваё алеем;
і цябе дзяўчаты любяць.
Ты цягні мяне, прынаджвай,
пабягом мы за табою; –
цар павёў мяне ў харомы,
будзем шчасна захапляцца,
будзем цешыцца табою,
больш за віны дарагія;
шчыра й годна цябе любяць!
О, дачкі Ерузалему!
хай я чорная, як ночка,
а прыгожая, як зорка,
як вузор шатроў Кідарскіх,
як завесы Салямона.
На мяне вы не глядзеце,
што я смуглая такая;
апаліла мяне сонца.
А сыны мае матулі
на мяне крычэлі гнеўна,
вінаграднікі чужыя
пілнаваць мне наказалі, –
я свайго не пілнавала.
Адкажы мне, ты, якога
сьніць душа мая ў каханьні:
дзе пасеш ты? Дзе заўсёды
апаўдня адпачываеш?
мне навошта быць бадзяжкай
каля стада тваіх сябраў?
Як ня ведаеш аб гэтым,
найпрыгожая з жанчынаў,
дык ідзі сабе па полі,
па сьлядох авец атарных
і пасі тваіх казьлятак
водля шатаў пастуховых.
Прыпадобіў кабыліцы
ў калясьніцы фараона
я цябе, мая каханка.
Як прыгожа твае скроні
выглядаюць з-пад падвескаў,
твая шыя у маністах;
мы падвескі залатыя
зробім зь блішчыкамі срэбра,
і табе іх падаруем.
Дакуль цар сядзеў за столам,
нард мой веяў сваю вохнасьць.
Пучок міры – мой каханы
ля грудзей маіх красуе.
Нібы кіперава гронка,
мой каханы у нявесты
ў вінаградніках Энгедзкіх.
О, ты любая красуня,
ты прыгожая, бы мара!
твае вочы галубовы.
О, ты любы мой, прыгожы,
і прыветны! наша ложа –
зеляніна ў буйным цьвеце.
Стрэхі хатаў нашы кедры,
столі нашы – кіпарысы.
|
Разьдзел II
Я жывы нарцыз Саронскі,
залатых далін лілея!
Як між цёрнамі лілея,
так і ты, мая каханка,
між дзяўчатамі красуеш.
Як між дрэвамі ляснымі
яблынь, так і мой каханы
між хлапцамі маладымі.
У цяньку пад ейным вецьцем
я люблю сядзець і мроіць,
а плады ў яе салодкі,
лашчаць сьвежа маё горла.
Ён павёў мяне ў дом балю,
нада мною сьцяг ягоны –
незгасальнае каханьне.
Падмацуйце мяне сокам,
хмельным сокам вінаграду,
супакойце маю смагу
сьпелым яблыкам, бо сёньня
зьнемагаюся ў каханьні.
Пясьць рукі ягонай левай
у мяне пад галавою,
а мяне самую правай
моцна-палка абыймае.
Вас, дачкі Ерузалему,
заклінаю ланяй, сарнай:
ня будзеце, ня трывожце
ціхі сон мае каханай.
Голас любага я чую!
Ён ідзе, бяжыць па горах,
скача-ймчыцца па узгорках.
Сябра мой на сарну схожы,
на аленя маладога.
Вось стаіць ён за сьцяною,
зазірае нам у вокны,
і мільгае ён праз краты.
Мой каханы мне гавора:
ўстань, мая каханка-любка,
ты, мая красуня, выйдзі!
Вось, зіма ўжо прамінула;
дождж таксама сьціх, ня кропіць;
на зямлі пышнеюць краскі,
надыйшоў і час сьпяваньня,
голас горліцы вясновай
чуем мы ў краіне нашай;
распусьцілі смоквы наквець
і на сонцы водыр цьвету
вінагрозьдзяў павявае.
Ўстань, мая каханка-любка,
да мяне, красуня, выйдзі!
Пад шатром маім галубка
у рашчэпе горнай скалы!
пакажы мне, любка, твар свой,
дай адчуць твой звонкі голас,
бо твой голас мне салодкі
і ў красе твой твар прыемны.
Нам злавеце шкодных лісаў
і маленькіх лісянятаў, –
вінаграднікі псуюць нам,
а яны у нас у цьвеце.
Мне належыць мой каханы,
а яму і я таксама;
ён пасе сярод лілеяў.
Пакуль вее прахалода,
і зьбягаюць долу сьцені,
да мяне баржджэй вярніся,
будзь падобны ты да сарны
ці аленя маладога
на распадзінах узгор’я.
|
Разьдзел III
Я шукала ў маім ложы
уначы таго, якога
сьніць душа мая ў каханьні;
я здарма яго шукала,
не знайшла яго ў пасьцелі.
Ўстану-ж я, пайду на горад,
там па вуліцах і плошчах,
па бязьлюдных, цёмных буду
я шукаць таго, якога
сьніць душа мая ў каханьні;
я здарма яго шукала,
не знайшла яго ў завулках.
I той час мяне сустрэлі
гарадзкія вартавыя:
ці ня бачылі мілога,
што душа мая кахае?
Але толькі адыйшлася
я ад іх, маўклівых, строгіх,
як знайшла таго, якога
сьніць душа мая ў каханьні;
ухапілася за рукі
і яго не адпусьціла,
прывяла яго суцешна
ў дом мае радзімай маці,
у матульчьны сьвятліцы.
Вас, дачкі Ерузалему,
заклінаю ланяй, сарнай:
ня будзеце, ня трывожце
ціхі сон мае каханай.
Хто-ж то ўсходзіць ад пустыні,
як слупы густога дыму,
ўся акураная мірай,
і цім’янам, вохным зельлем.
Вось адро тут – Салямона:
шэсьдзесят наўкола мужных
ад Ізраелевых з дужых
Усе яны мячы трымаюць,
у баёх выпрабаваны,
кожны мае меч пры боку
дзеля страху проці ночы.
Ты зрабіў, цар Салямоне,
для сябе адро-насілы
з найцьвярдзейшых дрэў лібанскіх;
на адры стаўпцы із срэбра,
падлакотні залатыя,
а ягонае сядала
з пурпуровае тканіны;
і нутро у ім прыбрана,
выйшла ў любасьці аздоба
з рук дачок Ерузалему.
Вы пайдзеце, паглядзеце
на яго, дачкі Сыёну,
на цара на Салямона
у вянцы, што ў той дзень шлюбу,
ў дзень, найрадасны для сэрца,
маці сына увянчала.
|
Разьдзел IV
О ты, любая красуня,
ты прыгожая, бы мроя!
і з-пад кудраў твае вочы
галубовыя сьмяюцца;
валасы твае, як быццам
стада дзікіх коз зыходзіць
з гор, зь вяршыні Галяадзкай;
твае зубы, як атара
гладка стрыжаных авечак,
што выходзяць із купальнi,
дзе па два ягняці ў кожнай,
і няма між іх бясплоднай;
як пунсовая істужка
твае вусны, з вуснаў – ветласьць,
а пад кудзеркамі шчокі –
сьпеласьць яблык гранатовых;
твая шыя – стоўп Давідаў,
што пастаўлены для зброі
і абвешаны шчытамі,
а шчыты ўсе з царства дужых;
два сыскі твае, як двойні
маладой трапёткай сарны,
што ў папасцы між лілеяў.
Пакуль вее прахалода,
і зьбягаюць долу сьцені,
я пайду на ўзвышша міры
і на ўзгорак ціміяну.
Ты прыгожая бясспрэчна,
мая любая княгіня,
на табе – ніводнай плямы.
Дык за мной зь Лібану, любка!
ты за мной ідзі зь Лібану!
пасьпяшай зь вяршынь Аманы,
з гор Сэніру і Эрмону,
ад лаговішчаў ільвіных
і ад барсавых узгор’яў.
Паланіла маё сэрца,
о, сястра, мая княгіня!
паланіла маё сэрца
адным позіркам прыветным
і адным тваім маністам
на тваёй пяшчотнай шыі.
О, сястра, мая княгіня!
як прыемна з тваіх ласак!
за віно яны найлепей.
Дзіўны пах тваіх памастаў
над усе найлешпы водыр.
Сыта мёду з тваіх вуснаў
густа капае, княгіня;
малако і мёд размовы
і той пах твае адзежы
роўны з водырам Лібану.
Ты, сястра, мая княгіня,
сад зачынены, замкнёны,
загароджаная студня,
мураваная крыніца;
гадунцы твае сягоньня –
сад гранатаў, сьпелых яблык,
ён прынаджвае пладамі,
дзе і кіперы, і нарды,
цынамон, шафран і аер,
тонкі пах алою, міры
і найлешыы водыр дрэваў;
ты садовая крыніца –
студня водаў жыватворных,
і патокі хваль зь Лібану.
Узьвей, вецер, ад паўночы,
прынясі свой подых з поўдня,
тхні-павей на сад мой сьпелы,
і пальлецца пах ягоны!
Хай каханы паспытае
ў гэтым садзе плод салодкі.
|
Разьдзел V
Я прыйшоў у малады мой
сад, сястра, мая княгіня;
і набраў я міры вохнай,
і паеў я соты зь мёдам,
і напіўся я віна там,
з малаком віна хмяльнога.
Ежце вы, сябры, і пеце,
ежце, любыя, удосыць!
Я вось сплю, а маё сэрца
нат ня дрэмле, моцна б’ецца;
чую голас, то – мой любы
гулка стукаецца ў дзьверы:
адчыні мне, мая любка,
адчыні, мая сястрыца,
мая чыстая галубка!
бо прадрогла маё цела,
галава мая ускрыта
ўся сьцюдзёнаю расою,
вогкасьць ночная – на кудрах.
Я ўжо скінула хітон мой;
як-жа зноў мне надзявацца?
я памыла мае ногі;
як-жа мне іх зноў забрудзіць?
Мой каханы праз шчылінку
працягнуў руку сваю мне,
і нутро маё раптоўна
ўсхвалявалася, ўзыйграла.
Я ўсхапілася з пасьцелі
адамкнуць майму мілому,
з рук маіх сьцякала міра,
з пальцаў капала на клямку,
на замок і на завалу.
Адамкнула я мілому,
а мой мілы павярнуўся
і пайшоў назад у цемрадзь.
Ува мне душы ня стала,
калі гутарыў са мною;
я цяпер яго шукала,
не знаходзіла яго я;
з жалем клікала-гукала,
і ён мне не адгукаўся.
I той час мяне сустрэлі
гарадзкія вартавыя,
мяне зьбілі, мне нанесьлі
акрываўленыя раны;
зь мяне зьнялі пакрывала
людзі, што пілнуюць сьцены.
Вас, дачкі Ерузалему,
заклінаю! пры спатканьні
з маім любым – не маўчэце,
вы скажэце, што я сёньня
зьнемагаюся ў каханьні.
Чьм, скажы, твой любы лепшы
за другіх, за іншых любых,
найпрыгожая з жанчынаў?
Чым, скажы, твой любы лепшы,
што нас гэтак заклінаеш?
Любы мой такі прыгожы,
з твару белы і румяны,
лепш за дзесяць тысяч іншых.
Галаву ён мае – зьлітак
самародку залатога;
хваляй падаюць на плечы
кудры чорныя, як воран.
Вочы – быццам галубочкі
ля патоку вод малочных,
дзе купаюцца штодзённа,
і сядзяць у здаваленьні;
шчокі – кветнік пышных ружаў,
грады водырных расьлінаў;
вусны – ў чырвані лілеі,
зь іх цячэ крыніцай міра;
рукі – шулы залатыя,
скрозь тапазамі укрыты;
і жывот – прыгожай формы,
як разьба з касьці сланёвай;
ногі – з мармуру калюмны
ў залатых ступнёх-падножжах;
выгляд велічны, як кедры
і падобны да Лібану;
Вусны – соладзь, і суздром ён –
ветласьць. Вось хто мой каханы,
вось хто сябра мой, кажу я
вам, дачкі Ерузалему!
|
Разьдзел VI
А куды пайшоў твой любы,
найпрыгожая з жанчынаў?
павярнуў куды твой любы?
пашукаем мы з табою.
Любы мой пайшоў у сад свой,
каб у пахкіх красках пасьціць
і зьбіраць сабе лілеі.
Я каханаму належу,
а каханы мне таксама;
ён пасе сярод лілеяў.
Дарагая мая любка,
ты прыгожая, бы Фірца,
твая ветлая усьмешка,
як краса Ерузалему,
а ты грозная з пагляду,
як палкі на полі бітвы.
Ухілі, прашу ласкава,
ад мяне свае ты вочы,
бо яны мяне хвалююць.
Валасы твае, як стада
коз бягучых з Галяаду;
твае зубы, як атара
гладка стрыжаных авечак,
што выходзяць із купальні,
дзе па два ягняці ў кожнай,
і няма між іх бясплоднай;
а пад кудзеркамі шчокі –
сьпеласьць яблык гранатовых.
Шэсьцьдзесят царыц я маю
і васьмідзесят наложніц,
і пры тым дзяўчат бязь ліку,
ды адзіная між імі,
мая чыстая галубка;
вызначаецца адзінай
і ў свае радзімай маці.
Як пабачылі дзяўчаты, –
узьнясьлі яе высока,
і уславілі царыцы,
і наложніцы ўсхвалілі.
Хто такая, бы зарніца,
і прыгожая, бы месяц,
яснасьветлая, бы сонца,
але грозная з пагляду,
як палкі на полі бітвы?
Я пайшла у сад-арэшнік
паглядзець на цьвет даліны,
паглядзець, ці зелянеюць
вінаградавыя лозы,
ці ў прысадах расьцьвітае
гранатовых яблын вецьце?
Я ня ведаю, ня знаю,
як душа мая згарала,
мяне магнула, цягнула
да славутай калясьніцы
ўладароў майго народу.
|
Разьдзел VII
Азірніся, Суляміта,
азірніся, азірніся, –
на тваё аблічча глянем.
Вам нашто на Суляміту
пазіраць, як на прыгоствы
карагодаў Манаімскіх?
О, як хораша ступаюць
твае ногі у сандалях,
імянітая дачухна!
Акругленьне тваіх кульшаў –
як цудоўнае маніста,
справа рук тварца мастацтва;
тваё чэрава, бы кубак,
у якім віно заўсёды;
тваё чэрава – акраса,
стог пшаніцы між лілеяў;
два сыскі твае, як быццам
два казьляткі, двойні сарны;
твая шыя у маністах,
як той стоўп з касьці сланёвай;
пад брывамі твае вочы –
эсэвонскія азерцы
каля брамаў Батрабіму;
нос твой – вежа на Лібане,
павярнутая к Дамаску;
галава твая, красуня,
як Карміл, і кудры ўюцца,
валасы твае, як пурпур,
цар захоплены тваімі
завіткамі мяккіх кудраў.
А прыгожая якая,
мілым позіркам прывабна!
Гэты стан твой схожы з пальмай,
твае грудзі – вінагрозьдзі.
I падумаў я: узьлез-бы
я на пальму, ухапіўся-б
за раскошныя галіны;
твае грудзі мне былі-бы
заміж грозьдзяў вінаграду,
і ад ноздраў тваіх водыр,
як ад яблыкаў дасьпелых:
твае вусны сакаўныя,
як віно з гатункаў лепшых,
што цячэ да майго сябры,
вусны стомленых салодзіць.
Я належу майму сябру
і ягонае жаданьне
да мяне пакіравана.
Ты прыйдзі, прыйдзі, мой любы,
выйдзем мы з табой у поле,
і пабудзем сёньня ў сёлах;
раніцой з табою, дружа,
ў вінаграднікі мы пойдзем,
паглядзём, ці зелянеюць
вінаградавыя лозы,
ці раскрыліся пупышкі,
ці ў прысадах расьцьвітае
гранатовых яблын вецьце;
там я выкажу чульліва
да цябе замілаваньне.
Мандрагоры зацьвілі ўжо
і пусьцілі пах свой вохны,
ля дзьвярэй у нас усякіх
ёсьць пладоў, старых і новых;
заашчадзіла я гэта
для цябе, мой улюбёны.
|
Разьдзел VIII
О, каб ты быў родным братам,
ссаўшы грудзі мае маці!
дык на вуліцы цябе я
пры спатканьні цалавала-б,
і мяне не пасуджалі-б.
Павяла-б цябе ў пакоі,
ў дом мае радзімай маці.
Ты мяне ўсяго вучыў-бы,
я віном цябе паіла-б,
сокам яблык гранатовых.
Пясьць рукі ягонай левай
у мяне пад галавою,
а мяне самую правай
моцна-палка абыймае.
Я з мальбою заклінаю
вас, дачкі Ерузалему, –
ня будзеце, ня трывожце
ціхі сон мае каханай.
Хто-ж усходзіць ад пустыні,
абапёршыся ласкава
на свайго каханка-сябру?
Я пад яблынай цяністай
цябе, любы, пабудзіла:
там цябе пад яснай зоркай
нарадзіла твая маці.
Палажы мяне ў каханьні,
як пячаць на тваё сэрца,
на руку тваю пярсьцёнак,
бо дужэй за сьмерць каханьне;
і страшней за пекла зайздрасьць;
стрэлы іхныя з жарніцы –
стрэлы палка-агнявыя;
і само яно, каханьне,
зыркім полымем палае.
Не згасіць вялікім водам
паланелы жар каханьня,
не заліць яго і рэкам.
А хто даў-бы ўсё багацьце
свайго дому за каханьне,
той з багацьцем быў-бы разам
прэч адрынуты з пагардай.
Ёсьць у нас сястра малая,
шчэ яна сыскоў ня мае.
Што рабіць зь сястрою нашай,
як да нас у госьці прыйдуць,
будуць сватацца за ёю?
Каб яна была сьцяною,
дык на ёй мы збудавалі-б
з срэбра пышныя палацы,
каб яна была дзьвярыма,
дык яе мы тонкай ліштвай
дошак кедравых аклалі-б.
Я сьцяна перад каханым,
і сыскі мае, як вежы;
і таму ў вачох ягоных
дасягла я паўналецьця.
Вінаграднік Салямона
быў красой Баал-Гамону;
ён аддаў той вінаграднік
вартавым, і мусіў кожны
за плады яму аплачваць
срэбра тысячу кавалкаў.
А мой сьпелы вінаграднік
у мяне. Хай, Салямоне,
табе тысяча, а дзьвесьце –
тым, хто ў ім плады пілнуе.
Засьпявай, садоў жыхарка!
Голас твой сябры пачуюць,
дай і мне яго паслухаць.
Да мяне бяжы, мой любы!
будзь падобны ты да сарны,
ці аленя маладога
на узгор’ях бальзамічных.
|
|
|
|
