|
Гістарычная даведка
|
|
Самотны чалавечы голас
|
|
Інтэрв'ю аўтара з самім сабой аб прапушчанай гісторыі
|
|
РАЗДЗЕЛ ПЕРШЫ. ЗЯМЛЯ МЁРТВЫХ
|
|
РАЗДЗЕЛ ДРУГІ. ВЯНЕЦ ТВАРЭННЯ
|
|
РАЗДЗЕЛ ТРЭЦІ. ЗАХАПЛЕННЕ ЖУРБОЮ
|
|
Самотны чалавечы голас
|
|
Маналог пра тое, навошта людзі ўспамінаюць
|
|
Маналог пра тое, што можна пагаварыць і з жывымі, і з мёртвымі
|
|
Маналог пра цэлае жыццё, напісаны на дзвярах
|
|
Маналог адной вёскі пра тое, як клічуць душы з неба, каб з імі паплакаць і паабедаць
|
|
Маналог пра тое, што знойдзеш чарвяка-дажджавіка, і курыца радуецца
|
|
Маналог пра песню без слоў
|
|
Тры маналогі пра даўні страх
|
|
Маналог пра тое, што толькі ў злосці чалавек хітры, і які ён адкрыты і даступны ў простых словах любові
|
|
Салдацкі хор
|
|
Маналог пра старыя прароцтвы
|
|
Маналог пра месяцавы пейзаж
|
|
Маналог сведкі, у якога балеў зуб, калі ён бачыў, як упаў Хрыстос і пачаў крычаць
|
|
Тры маналогі пра "тло хадзячае" і "зямлю гаворачую"
|
|
Маналог пра тое, што мы не ўмеем жыць без Чэхава і Талстога
|
|
Маналог пра тое, што святы Францыск прапаведваў птушкам
|
|
Маналог без назвы – крык...
|
|
Маналог на два галасы – мужчынскі і жаночы
|
|
Маналог пра тое, як штосьці зусім невядомае ўпаўзае, улазіць у цябе
|
|
Маналог пра тугу па ролі і сюжэце
|
|
Народны хор
|
|
Маналог пра тое, чаго мы не ведалі: смерць можа быць такой прыгожаю
|
|
Маналог пра тое, як лёгка стаць зямлёй
|
|
Маналог пра сімвалы вялікай краіны
|
|
Маналог пра тое, што ўжыцці страшнае адбываецца ціха і натуральна
|
|
Маналог пра тое, што рускі чалавек заўсёды хоча ў што-небудзь верыць
|
|
Маналог пра фізіку, у якую ўсе мы былі ўлюбёныя
|
|
Маналог пра тое, што далей за Калыму, Асвенцім і Халакост
|
|
Маналог пра свабоду і мару аб звычайнай смерці
|
|
Маналог пра тое, што да звычайнага жыцця трэба нешта дадаць для таго, каб яго зразумець
|
|
Маналог пра дзіцятка-калеку, якога ўсё роўна будуць любіць
|
|
Маналог пра нямога салдата
|
|
Маналог пра вечнае і праклятае: што рабіць і хто вінаваты?
|
|
Маналог абаронцы савецкай улады
|
|
Маналог пра тое, як два анёлы забралі маленькую Волечку
|
|
Маналог пра бязмежную ўладу аднаго чалавека над іншым чалавекам
|
|
Маналог пра ахвяраў і жрацоў
|
|
Дзіцячы хор
|
|
Замест эпілога
|
|
|
|
МАНАЛОГ ПРА ТОЕ, ШТО ТОЛЬКІ Ў ЗЛОСЦІ ЧАЛАВЕК ХІТРЫ, І ЯКІ ЁН АДКРЫТЫ І ДАСТУПНЫ Ў ПРОСТЫХ СЛОВАХ ЛЮБОВІ
|
|
|
МАНАЛОГ ПРА ТОЕ, ШТО ТОЛЬКІ Ў ЗЛОСЦІ ЧАЛАВЕК ХІТРЫ, І ЯКІ ЁН АДКРЫТЫ І ДАСТУПНЫ Ў ПРОСТЫХ СЛОВАХ ЛЮБОВІ
"Уцёк я... Уцёк ад свету... Па першым часе на вакзалах аціраўся, вакзалы падабаліся, што людзей шмат, а ты адзін. Пасля сюды. Тут воля...
Уласнае жыццё забыў... Не пытайцеся... Што чытаў у кніжках – памятаю, і пра што іншыя людзі распавядалі – памятаю, а сваё жыццё забыў. Леты былі маладыя... Грэх на мне... Няма таго грэху, якога б Бог не дараваў за шчырасць прынесенага пакаяння...
Чалавек не можа быць шчаслівым. Не павінен. Убачыў Гасподзь адзінокага Адама і даў яму Еву. Для шчасця, а не для грэху. А ў чалавека не выходзіць быць шчаслівым... Я от не люблю прыцемак... Цемнаты... От гэтага пераходу, як зараз... Ад святла да ночы... Я дагэтуль не магу даўмецца, дзе я быў... Так вось... Мне ўсё роўна: магу жыць і магу не жыць. Жыццё чалавечае, як трава, расцвітае, усыхаецца і знікае ў агні. Я палюбіў мысліць... Тут можна аднолькава загінуць і ад звера, і ад холаду. На дзесяткі кіламетраў ніводнага чалавека. Ад д'ябла ратуюцца постам і малітваю. Пост – для плоці, малітва – для душы. Але я ніколі не бываю самотным, чалавек, які верыць у Бога, не можа быць самотным. Езджу па вёсках... Раней знаходзіў макарону, муку... Алей. Кансервы... Цяпер на могілках жабрую... Мёртвым пакідаюць паесці, папіць. А яно ім не патрэбна. Яны на мяне не крыўдуюць... На полі – дзікае жыта, што само па сабе расце. У лесе – грыбы, ягады. Тут прыволле...
У кніжках чытаў... У айца Сергія Булгакава... "Бог стварыў свет свядома, дык свет не можа быць зусім недарэчным", і трэба "мужна і да канца вытрываць гісторыю". Так вось... I ў другога... Імя не памятаю... памятаю думку: "Зло ўласна не ёсць субстанцыя, а пазбаўленне дабра, накшталт таго, як змрок не іншае што ёсць, як адсутнасць святла". Кніжкі тут знайсці проста, лёгка знойдзеш. Пустога глінянага гладыша ўжо не знойдзеш, лыжкі ці відэльца, а кніжкі можна. Нядаўна знайшоў Пушкіна... Томік... "И смерти мысль мила душе моей". Гэта запомніў. Так вось... "И смерти мысль"... Я тут адзін. Аб смерці думаю. Палюбіў мысліць... Цішыня спрыяе падрыхтоўцы... Чалавек жыве сярод смерці, але не разумее, што такое смерць. А я тут адзін... Учора ваўчыцу з ваўчанятамі прагнаў са школы, жылі яны там.
Пытанне: ці сапраўдны свет, адлюстраваны ў слове? Слова, яно стаіць між чалавекам і душой... Так вось...
А то яшчэ скажу: птушкі, дрэвы, мурашы, – яны мне цяпер бліжэй, чым раней. Я таксама пра іх думаю. Чалавек страшны... I незвычайны... Але тут забіваць нікога не хочацца... Рыбу вуджу, ёсць вудачка. Так вось... А ў звера я не страляю... I пастак не стаўлю... Тут нікога забіваць не хочацца...
Князь Мышкін гаварыў: "Хіба можна бачыць дрэва і не быць шчаслівым". Так вось... Я люблю мысліць. А чалавек часцей за ўсё скардзіцца, а не мысліць...
Дзеля чаго ўзірацца ў зло? Яно, вядома, хвалюе... Грэх – гэта таксама не фізіка... Неабходна прызнаць неіснуючае. Сказана ў Бібліі: "Для дасведчанага – інакш, для астатніх прытча". Узяць птушку... Ці што іншае жывое... Нам іх зразумець немагчыма, бо яны жывуць для сябе, а не для іншых. Так вось... Навокал усё зменлівае, адным словам кажучы...
Усё жывое – на чатырох нагах, гаядзіць у зямлю, да зямлі горнецца. Адзін чалавек на зямлі стаіць, а рукамі і галавой да неба ўзнімаецца. Да малітвы... Да Бога... Старэнькая ў царкве моліцца: "Усім нам па грахах нашых". Але ні вучоны, ні інжынер і ні вайсковец у тым не прызнаюцца. Яны думаюць: "Мне няма ў чым каяцца. Чаму я павінен каяцца?" Так вось...
Малюся я проста... Чытаю сам сабе... Госпадзі, вазвах мяне! Пачуй! Толькі ў злосці чалавек хітры. Але які ж ён адкрыты і даступны ў простых словах любові. Словы нават у філосафаў прыблізныя ў дачыненні да той думкі, якую яны выпеставалі. Слова цалкам адпавядае таму, што ў душы, толькі ў малітве, у малітоўнай думцы. Я фізічна гэта адчуваю. Госпадзі, вазвах мяне! Пачуй!
I чалавек таксама...
Я баюся чалавека... I заўжды хачу яго напаткаць. Добрага чалавека. Так вось... Тут ці бандыты жывуць, хаваюцца, ці такі чалавек, як я... Пакутнік...
Якое прозвішча? Пашпарта ў мяне няма. Забрала міліцыя... Біла: "Чаго бадзяешся?" – "Я не бадзяюся – я каюся". Яшчэ мацней білі. Білі па галаве... Так што напішыце: раб божы Мікалай... Цяпер вольны чалавек..."
|
|
