РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Васіль Быкаў
Даведка
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Мёртвым не баліць
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
22
        
22

        
        – Ну, можа, і па трэцяй? Раз не пашанцавала з гасцініцай, дык хоць вып’ем, – расчырванеўшыся з твару і прыкметна падабрэлы, кажа Гарбацюк. – А чаму не ясі?
        – Я ем.
        – Што гэта за яда! Успомні, як, бывала, на фронце елі... Кацялок пшонкі на двух і праз хвіліну – як вылізаны. Ардынарцу і мыць не трэба.
        – Кацялок давалі на чатырох. Прынамсі, у пяхоце.
        – Ну, у пяхоце я не быў, – дабрадушна прызнаецца Гарбацюк.
        Перад намі яшчэ нешта блішчыць у графінчыку. Ён пад’еў, паўнаватыя яго шчокі сыта блішчаць, вочы жмурацца ў добрасці. Я таксама гатовы падабрэць. Урэшце, чорт з ім, з гэтым Сахно! Памыліўся – дык яшчэ і лепш. Навошта мне з ім сустракацца? Ды і наогул ці жывы ён? Напэўна прыбілі дзе немцы, і ўсё. А я дваццаць год турбаваўся...
        Гарбацюк адкладвае відэлец і камечыць у кулаку папяровую сурвэтку. Я аблакачваюся на стол. Карціць даведацца пра яго да канца. Каб ужо без сумненняў.
        – Скажыце, вы не танкіст?
        - А як жа! Танкіст! – з ганарлівай радасцю кажа Гарбацюк. – Тры гады ў танкавай арміі. Ад Вялікіх Лук да Берліна. Усе сцежкі-дарожкі прайшоў.
        Выбух вясёлага смеху за ягонай спіной абрывае фразу. Ля чарнушкі, паклаўшы на яе плячо шырокую руку, усміхаецца плячысты бландзін.
        – А цішэй нельга? – строга пытаецца Гарбацюк.
        – Можна, – адказвае крайні за сталом, круглатвары і светлабровы ў цёмным гарнітуры хлапец. – Эрна, просяць на паўтона ніжэй.
        – На паўтона ніжэй! – з гуллівай уладарнасцю загадвае Эрна суседу.
        Той, пачакаўшы, пакуль за сталом уціхне ажыўленне, з тым жа знарочыстым пафасам гаворыць далей:
        – Ну, скажыце! Скажыце, чаму я яе кахаю? Што ў ёй? Пастава? Грацыя? Хараство? – наіўна акругляючы вочы і жэстыкулюючы шырокай далонню, пытаецца ён. – Шпінгалет! Каго яна можа нарадзіць, такая блыха? Хіба што другую блыху. Гэта ў біялагічным плане. А ў грамадска-палітычным?..
        – Адставака! Хвост па палітэканоміі... – самавыкрывальна напамінае Эрна.
        – Грубіянка! – падказвае бліжэйшая да яе бландзінка.
        Іншыя за сталом крычаць:
        – Задзіра і насмешніца!
        – У сценгазеце прадзёрнута!
        – Паспрачалася з рэктарам...
        – Правільна. Усё правільна. Дзякуй за дапамогу. Суцэльны перажытак мінулага. I часткова будучага. А я кахаю яе. I ўсё! Дык вытлумачце, чаму? Вы! Філосафы! Маралісты! Камсоргі! Біёлагі! Чаму, га?
        Ён прытворна паціскае плячыма. Хлопцы наперабой штось спрабуюць давесці. Адна Эрна вельмі хітра ўсміхаецца пад яго рукой. Яна-то разумее гэта ягонае «чаму».
        – Ну дык што ж! Узялі? – дзеля прыліку пытаецца Гарбацюк і разлівае рэшту. – Як кажуць, каб не апошнюю...
        - Ну...
        – А ўрэшце куды спяшацца? Пасядзім да закрыцця. – Ён адстаўляе чарку і закурвае. Смачна зацягваецца. Пасля ўглядаецца ў мяне.
        – Гляджу, нешта невясёлы. Што, характар такі?
        – Характар.
        - Адкуль прыехаў?
        – Ды тут недалёка. З-пад Мінска.
        – Ага. Беларус, значыць. А дзе працуеш?
        – У клубе.
        – Значыць, па культурнай лініі?
        Мне непрыемны гэтыя роспыты, і, каб іх прыпыніць, я звяртаюся да яго:
        – А вы на якой лініі?
        – Я? Юрысконсульт. На паўстаўкі. Болей нявыгадна – пенсію рэжуць.
        – Зразумела. Пенсіянер?
        – Ды накшталт. Пяцьдзесят два гады. Але ў мяне выслуга. Усяго дваццаць восем. З ільготнымі, вядома.
        «Нішто сабе, як кажуць, пратрубіў чалавек! Дваццаць восем год салдацкае лямкі – не жарты! У мяне тры, і то перажыванняў на ўсё жыццё...»
        – Эх шкада, піўка не заказалі! Духата такая.
        Ён паварочваецца да залы і кліча афіцыянтку:
        – Дзевушка! Дзевушка! На хвілінку...
        Але «дзевушка» не чуе або не хоча пачуць і ідзе сабе між сталоў на кухню. Тады ён устае.
        – Ты пасядзі. Я закажу ўсё ж...
        За сталом я астаюся адзін.

Падабаецца     Не падабаецца
2009–2022. Беларусь, Менск.