РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Максім Гарэцкі
Даведка
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Меланхолія
1. Сумныя лісты
2. На пошце
3. Паварот
4. Прыехаў
5. Малацьба
6. На могілках
Калоніі
4. ПРЫЕХАЎ
        
4. ПРЫЕХАЎ

        
        Сам ён прыехаў, а багаж яго яшчэ не прыйшоў. «Мусіць, на перасядцы забавіўся», – сказалі яму зусім нядбайна ў багажнай каморы.
        Што ж, трэба чакаць, пакуль прыйдзе другі цягнік з таго боку. Гэта шмат часу, дык затое можна, хоць і ў нудзе, пахадзіць па станцыі, паглядзець, падумаць і супакоіць занадта руплівыя нервы... Ну або яшчэ болей ускалатнуць іх.
        
        
* * *

        
        Станцыя, як і ўся чыгунка, выглядае ў нашым краі кавалкам нейкага чужога краю, толькі троху-троху звязанага з намі праз службу ці работу ў яго панстве нашых простых людзей: счэпнікаў, стрэлачнікаў, нашэльнікаў або хоць падзённікаў і падзённіц, што ходзяць правіць палатно дарогі.
        Станцыя ў нашым краі – маленькае акенца з нейкага другога, святлейшага і багацейшага жыцця.
        I на станцыю, як на акно мухі, паўзлі сяляне, калі ім дужа дакучалі свае ўбогія хаты, а працы пільнае не было.
        Яны ішлі падзівіцца на вагоны міжнароднага таварыства, збудаваныя водле апошніх дасягненняў тэхнікі. Яны ішлі паглядзець на шчаслівых людзей, што ўсё некуды едуць і заўсёды маюць грошы на білет і на смачную яду і выпіўку ў буфеце.
        А стоячы і пазіраючы, як жабракі ў парозе, гаманілі яны аб гэтым панскім і машынным свеце то з наўмысным, няшчырым захапленнем, то з беспрычыннаю, здаецца, і вельмі злою лаянкаю.
        I калі ўжо цягнік раўкне, пойдзе і схаваецца далёка, любілі яны часам, у форме прыгожага слоўнага адступлення, паздзекавацца з убогасці свайго роднага свету. А потым, калі было свята і было за што, любілі яны выпіць, каб весялей было цягнуцца назад туды, дзе тэхніка і ўсё жыццё не варта ані пса...
        Станцыйка тая – маленькая, нячыстая і п’яная станцыйка. Калі гасцей шмат, абдасць яна вас цяжкім духам, мужыцкім гамам і прастуднаю проймаю ад няшчыльных дзвярэй.
        У куце ў ёй – вялікі і бліскучы, як у царкве, абраз, і кожную суботу ўвечары прыязджаў сюды поп з бліжэйшага сяла, правіў набажэнства, гарэлі бедныя жоўтыя і мажнейшыя белыя свечкі, а ў нядзелю на лавах і ля лаў і проста на падлозе валяліся п’яныя людзі, мужчыны, а часам і жанчыны, у брудных і калматых вопратках. I было там у той час таму, хто не выпіўшы, дужа цяжка і паскудна.
        Ля буфету людзі ў чорным пілі піва і закусвалі з талерачкі і з відэльцам. Зрэдку падходзілі туды і мужыкі. Зрэдку – бо тут дарога, лепей напіцца з манаполькі, дзе-небудзь за ражком глухога будынку, а сюды прыйсці і глядзець. I калі яны пілі ў буфеце колькі чарак гарэлкі, дык нічым не заядалі. Тады стаяў хрыпаты і сіпаты гоман, п’яны тлум. Круцілася буфетніца і, прыкідаючыся, бедавала, перад людзьмі, што ў чорным, што ніякім чынам не можа яна ўпільнаваць, каб мужыкі чаго з-пад рук не ўкралі. Але кралі ў яе вельмі рэдка і невядома якія людзі.
        Так заўсёды і жыла тут сумная затуканасць і крыклівая пустота, а за імі следам ішло троху схаванае, але няўхільнае псаванне нерваў.
        
        
* * *

        
        Было ўжо пасля паўдня, калі прьюшоў друп цягнік, і яму выдалі багаж – невялікі кошык, не ўзяты з сабою ў вагон толькі дзеля ідэалістычнага погляду на справы і малога ведання розных магчымасцей у дарозе.
        У зале 1-га і 2-га класа было ўжо пуста. Паглядзеўшыся ў пыльнае люстра на сцяне, Лявон з нялюбасцю адхінуўся, пастаяў і пайшоў на ганак наймаць падводу. Там ля плоту было ці мальска нейкіх коні. Хадзілі і ўсякія людзі. Фурманы хціва пазіралі на скрыпушчыя надворныя дзверы і грудам падступалі да ўсякага, хто, выходзячы, выглядаў пасажырам, падступалі і лезлі з пугамі ў руках, у даўгіх шабадраных польтах-халатонах, што былі ім добрыя ад сонца і ад ветру, ад пылу і ад дажджу, і ў некаторых халатоны гэтыя былі яшчэ падпяразаны паясамі, быццам трапкамі. Яны падступалі, і штурхаліся, і сварыліся, і крычалі:
        – Паніц, паніц! Кудой вам следуіт?
        – Ну сто, паедзем, паніцок?
        – Хур, хур! На Целяпенічы? Ну едзем, ну!
        – Я магу падвезці вас схадней, калі недалёка, – набіваўся нейкі ні вясковы, ні местачковы дзядзька, такі сціпленькі і рахманы з выгляду, але з дзесяткам мужыцкіх д’яблаў пад гэтаю сумыснаю рахманасцю.
        I Лявон ужо ведаў што заўсёды прыямней ехаць з балаголам, чымся з мужыком, які адарваўся ад зямлі і гаспадаркі, не прыстаў у месце да фабрыкі і зрабіўся прамысловым д’яблам на беднай станцыі.
        Ён умовіўся з стараватым і маўклівым балаголам-яўрэем, падобным з усяго аблічча на селяніна-земляроба, і балазе нарэшце-ткі паехаў.
        Калі фурманка павязла яго, загрымеўшы ад вакзалу па каменню, гнёт нудоты, аднак жа, так і ціснуў яму сэрца. Але вось пачуў, што іграюць на гармоніку... I пяюць. Гэта ж было якраз нейкае свята і перад нядзеляю, два дні свят, і самы час, калі працоўная моладзь, са станцыі і блізкая да станцыі, гуляе тут па вуліцах, лузгае семечкі і заляцаецца. I яму ад таго іграння і ад тых гуляў раптам і дужа-дужа захацелася павесялець, забыцца на маркоту, пайсці па вуліцы абняўшыся з дзяўчатамі і гаманіць з імі пра абы-што, ведаючы, што ўсё будзе добра, што не асудзяць і не зганяць, а разгарнуць сваё сэрца простаю сяброўскаю ласкаю. А што ж на свеце можа быць лепей за сяброўскую дзявочую ласку? Каханне вымагае мукі і няволі і выпіваецца, як чарка хмелю, – сяброўства з дзяўчынаю дае радасць і прыемны супакой. «Ды што ж, – горка падумаў ён, – калі мы, адарваныя ад родных гоняў панскаю культураю, можам толькі ў думках расчульвацца ад гармоніка і прыпевак, ад жадання пайсці па вуліцы абняўшыся, і ў пыльных ботах і ў белым жупане, і пяяць, як там, як вось яны...» Дык што ж, калі тая культурнасць у ім не дазволіла яму нават пажартаваць з дзяўчаткамі, едучы міма, калі яны глядзелі на яго і пасміхаліся. Ён толькі скоса зірнуў на іх і праехаў міма моўчкі, як пан. А недалёчка, хлопцы-гульцы, вясёла пяялі пад гармонікавае рыпанне:
        
         Колькі Богу ні маліўся,
         А ў святыя не папаў,
         Колькі з мілай ні вадзіўся,
         Ані раз не цалаваў...
        
        I песня іхная абудзіла ў ім абраз яго адносін да любае дзяўчыны. «Так ні раз не цалаваў», – у злосці на яе і на самога сябе падумаў ён, калі песня так проста назвала ўсе рэчы.
        I яшчэ болей захацелася яму хутчэй выбрацца з цеснае вуліцы на вольную прастору, хутчэй агарнуцца тым, што ёсць у полі: сумным супакоем, ціхамірнасцю і свежасцю.
        
        
* * *

        
        Аднак жа, потым, Лявона вельмі змучыла гэтая даўгая і нарэшце нудная дарога канём, на мулкіх і дрогкіх балагольскіх калёсах і ў дакучлівай цямноце з вечара да познае ночы, і на сцюдзёна росным золку раніцы, і пад пылам і ветрам удзень.
        Пасля невялікага соннага прыпынку ў брудным местачковым заездзе, на цвёрдай клапінай канапцы, балела галава.
        I калі-ткі пад позны полудзень, на другі дзень, уз’ехалі ўжо на цёмналескае поле, быў Лявон трывожна рады, што бачыць усё сваё роднае, і ўжо не шавяліўся, чакаючы, што зараз адпачнуць яго пабітыя і змуленыя косці.
        Выехаўшы з лесу, вёскі яшчэ не відаць, бо яна стаіць у доле, з абодвух бакоў канавы. Тырчаць толькі стрэшкі, з двума-трыма камінамі, і купкі дрэў. Толькі ўз’ехаўшы на бліжэйшы ад хатак курганок, можна ўбачыць перад сабою хмурыя і ціхія гумны, абгарэлыя лазні і паснулыя хаты.
        «Пад родным небам... Прымеце мяне, сценкі любыя, свайго валачобніка няўдалага!»
        Сэрца заныла ад убоства роднага месца і ад чакання сустрэчы з роднымі.
        Але каб уз’ехаць на вуліцу, трэба было прашчаміцца між плоту і Юркавага саду, вузенечкім закавулкам каўдобінаю, дзе было вечна мокра ад вузкасці і засені, і цяпер стаялі брудныя лужы ў глыбокіх калюгах, не паспеўшы высахнуць пасля дажджу, што няма ўжо ведама калі быў.
        Колькі гора было тут малым паваждаём, на талацэ, як вазілі гной. Ніяк няможна было размінуцца двум вазам, няможна было і завярнуцца, не зачапіўшыся за рагавую шулу ці за кол у плоце, не парваўшы атос і не заплакаўшы горка, каб большыя беглі ратаваць.
        Эх, закавулачак, які быў у гады маленства, такім і застаўся, калі ён, Лявон, вырас і пазнаў іншыя дарогі, і застанецца такім самым, мусіць, яшчэ на многія-многія, такія шпаркія ў сваім лёце, гады... Ат, няхай!
        Сонна і пуста было на вуліцы, нягледзячы на свята. Ні жывое душы не сустрэлася ля чужых хат.
        Вось і родны двор!
        
        
* * *

        
        Балагол спыніў каня і азірнуўся на свайго пасажыра. Лявон, змораны, з замлелым целам, рухава, аднак, выскачыў з калёс, увесь у пыле, і пабег адчыняць вароты. Не паспеў ён узяцца за клямку ў фортцы, як яму пад ногі, з радасным гаркатаннем і салодкім прыгібаннем да зямлі, кінуўся знедкуль Буян, нюхнуў яго, скокнуў вышэй, на грудзі, вясёла гаўкнуў і закруціўся.
        Прыемна, што пазнаў сабака. Але чаму ж нікога няма?
        Адкінуў завал, адчыніў вароты, махнуў балаголу, каб уз’язджаў на падворак. Балагол занэкаў, зацмокаў, і конь рушыў, упіраючыся нагамі ў салому на дворы, бо цяжка везці. Тады Лявон неяк мімаволі азірнуўся і ўбачыў, што з саду ішла маці.
        Ён пайшоў ёй насустрэчу.
        – А Лявонічка мой!..
        – Добры дзень, мама!
        Ён прыпаў да яе рукі, а яна саромелася, што рукі закарэлыя ад працы, і адбірала іх. На ўсю сілу, асмеленая, пацалавала свайго Лявонічку ў адну шчаку і ў другую... Тады немаведама чаго, мусіць, ад радасці, заплакала, ды, шчупянуўшыся, што ён таго не любіць, хуценька абцерла вочы крайчыкам фартуха.
        – А дзе ж усе нашы?
        – Усе, усе зараз збяруцца, мой сынок! Пойдзем у хату... Я забяру, я! – кінулася яна наперабой сыну да фурманкі, каб узяць яго рэчы.
        Завёўшы сына ў хату, яна не ведала, што рабіць, і зараз выбегла назад на двор і схапілася пасабляць фурману прыбіраць фурманку. Разам з ім пакаціла яе пад павець: балагол цягнуў за аглоблі, а яна адзаду падпіхала.
        Лявон бачыў яе ў акно і на вачах сваіх пачуў слёзы. Зморшчыны, глыбокія, старыя, што толькі вось цёпла прыціскаліся да яго сцюдзенаватых шчок, зрабіліся раптам балюча любымі і дарагімі.
        «I колькі-колькі гэтых зморшчын у нашым нешчаслівым краі», – мільганула думка і паглыбіла яго боль.
        У сенцах затупалі маладыя ногі, дзверы шыбка і дрыжача адчыніліся – і паказалася белавалосае, радаснае і быццам трошку нясмелае Лаўрынькава аблічча.
        Сярод агульнага старога ўбоства, дарагі браток здаўся большым, як раней, і святлейшым за ўсё. Чынна падышоў ён да Лявона і з дзяцінай яшчэ простасцю пацалаваўся з ім.
        Потым ізноў прыйшла матка.
        – Нашто гэтак хату запусцілі? – спытаўся ў яе Лявон, азіраючыся па хаце і супроць волі спыніўшы погляд на гальні, што валяўся кінуты мёўшы і не дамёўшы.
        – Як запусцілі? – не зразумела яна спачатку, а тады паправілася: – Усё заработаю, некалі... Хваліць Бога, што ты прыехаў, Лявонічка, цяпер ужо пачысцім.
        – Неканешне дзеля мяне: наагул добра, як хата чыстая, а не запушчаная, – сказаў ён і змоўк.
        Сказаў мякка, без абурэння, зусім не так, як у бывалыя свае прыезды, калі казаў казанні, не паспеўшы пераступіць парогу: «Нашто хату запусцілі? Гэта ж яна згніе без пары. А вапроў трэба карміць на двары ці ў свінарцы, а не ў хаце. Курыца на лаве напаскудзіла і міску пабіла, – навошта пушчаеце курэй у хату? Чаму балонку не ўставілі? Ці ж гэта хораша выглядае, калі вакно заткнута нейкімі анучамі?»
        Цяпер вось гэтак не сказаў бы: не мае ўжо смеласці дый не бачыць патрэбы... Дык абдумаўся і весялейшым голасам, пасля першых, троху даўгаватых і дзеля таго ніякавых моўчак, запытаўся:
        – Ну як жа вы ўсе тут... жывы-здаровы? Чаму нічога не кажаце?
        – Усё, усё, сыночак мой, скажам. Во дай троху справімся... Ага, цётка ж Марына памёрла... – раптам дадала яна.
        Цётка Марына была замужам у далёкай ад іх вёсцы, і Лявон дужа любіў яе за вялікую дабрату.
        – Цёткі Марыны ўжо няма?.. – з нейкім неспадзяваным жахам пахіліўся ў яе бок Лявон. Потым, паглядзеўшы міма людзей, у пустую невядомую прастору, з крыўдаю сказаў: – Чаму ж мне не пісалі, што памёрла?
        – А не ведаю, мусіць, неяк забыліся...
        
        
* * *

        
        – Пойдзем, Лявон, у сад! – запрасіў Лаўрынька.
        – Дай ты яму пасядзець з дарогі... у сад ужо! – запярэчыла маці.
        – Не, чаму? Пайду пагляджу, які цяпер наш сад.
        Лаўрынька пабег наперад, а Лявон прыстоіў на падворку, дзе балагол карміў каня ахрап’ем, што ласкава падкінула маці. Балагол меў супакойны выгляд працоўнага чалавека і супакойна гладзіў каню шыю. Лявону зрабілася сорамна за свае нервы. I тут жа мляўкі халадок незлавімым маменцікам ахапіў яму сэрца: шкода было жыцця, адчуў, што моцна любіць жыццё...
        Калі пераступаў высокі парог у фортцы, што была з двара ў сад, ля ног з тою ж нястрыманаю радасцю праскочыў Буян і пабег, задраўшы хвост, наперад пад яблынькі. Палётаў там, пакруціўся, але стаў «колам» і глядзеў назад, зводдаль, глядзеў з чаканнем, куды пойдзе і што цяпер робіць госць.
        Госць марудна ішоў па вузкай сцежачцы, макравай, з прыліплымі і ўтаптанымі ў зямлю гнілымі лісцінкамі.
        Сумна ўжо было па-восеннаму ў садзе. Не было ўжо тут чырвонага макавага цвету і жоўтых галовак сланечніку. Мінулася ўжо тая пара, калі здавалася тут так густа, так багата і так шчасліва. I ўздумаў Лявон на свае даўнія леці, калі так смачна была вырваная рэпка, што елі яны з Лаўрынькам напалам, калі так прыемна было пакаштаваць яблычка з-пад кожнай яблынькі. Бедным і пустым здаўся яму цяпер сад. I не захацелася яму цяпер ісці пастаяць пад страхою ля гумна, з дымным і пыльным ад старога курава пахам.
        – Пойдзем, Лаўрынька, у хату! – гукнуў ён брата.
        – А дулек не хочаш? – са зменшанаю радасцю спытаўся Лаўрынька. – Глядзі, якая спеленькая... на! – падаў яму дульку, вылазячы з малінавых кустоў, дзе знайшоў яе.
        – З’еш сам... Я не хачу, – сказаў, і шкода стала, паглядзеўшы ў Лаўрынькавы вочы.
        – Чаму не хочаш? Яна спеленькая... Мы ж цэлае лета елі, а ты не еў. Ну, з’еш, братка... Яна смашная.
        – Ну, дай сабе! – узяў і схаваў у кішэню.
        Так ішлі з саду – Лявон спераду, а Лаўрынька адзаду.
        
        
* * *

        
        – А! Во дзе ён пахаджае! – загаманіў, ідучы насустрэчу, бацька. – Здароў, здароў! – I як цалаваліся, Лявон пачуў, што ў бацькі з роту пахне гарэлкаю. Бацька быў выпіўшы. – Хадзі ж у хату, будзем абедаць. Там і сват сядзіць.
        У хаце ля столу сядзеў сват, а ў парозе стаялі грудком суседскія дзеці, прыйшоўшы падзівіцца. Матка падавала страву на стол.
        Лявон прывітаўся з сватам, а тады абышоў дзяцей і даў ім па цукерцы.
        – А цяпер марш дахаты! – скамандаваў ім бацька. I яны пайшлі, худыя, саплівыя, бедна апраненыя.
        – А гэта вам гасцінца! – сказаў Лявон, кладучы мяшочак з цукеркамі на стол перад бацькам і сватам.
        – Ат, гэта салодкае матцы аддай... Лаўрыньцы... Нам каб ты чаго горкага прывёз.
        – Я прывёз... – і Лявон паставіў на стол прывезеную пляшку гарэлкі, хоць і дужа не любіў п’янства і п’яных, як было ім усім добра ведама.
        – Во, гэта гасцінец. Ну, сядай жа сам, – павесялеў бацька.
        Лявон мусіў залезці на кут, між бацькі і свата, і пачалося частаванне. Толькі маці ўсё тупала і не мела часу прысесці.
        – Скажы мне, Лявон, што цяпер дзеецца на свеце? – пытаўся бацька, выпіўшы чарку. – Бунтуюцца?
        – Хто бунтуецца?!
        – Ну, хто... вашая ж брація, – троху колкімі вачмі ўскінуў ён на сына.
        – Не, ужо сціхла, як далі троху перцу жыдкам, – патураючы на словы бацькі, заўважыў сват і няшчыра засмяяўся. Адылі ўбачыў, што Лявону гэта непрыемна, і, каб усё было добра, дадаў: – А па-мойму, хай сабе бунтуюцца, ці нам гэта клопат.
        – Забыўся я на тое, што вы ведаеце... – хмялеючы мармытаў бацька і ўсё наліваў чарку. – Вучоныя! Бунтуюцца! Эх! Слухаюць жыдоў і самі парабіліся, як жыды. Ну, ды ўсё добра! Балазе во ў госці прыехаў. I за тое дзякуй. Ці карміла ты балагола? – раптам павярнуўся ён да маткі.
        – Малака давала. Стравы ж ён есці нашае не будзе. З салам.
        – А, ён законны жыд, маладзец. Трэба яму чарку гарэлкі даць, калі п’е.
        – Пі ўжо сам. Яму ехаць трэба, – запярэчыла матка.
        – А, ну, няхай едзе. Жыд нам не кумпанія. Колькі – тры рублі ўзяў? Во, дзяруць... Лаўрынька, ідзі выпі чарку.
        – Я не хачу.
        – Што?!
        – Я не буду піць, – упарта адказаў Лаўрынька.
        Бацька метануў на яго погляд з захаванаю злосцю і пафозаю, але змоўчыў, адкладаючы, відаць, расправу на пазнейшы час.
        – Дык ідзі гукні дзядзьку ды спытайся, ці не засталося ў яго ад талакі гэтага зелля. Хай пляшку прынясе, пазычыць.
        – Ай некалі мне... Па каня пара ісці ў поле, – увесь аж пачырванеў Лаўрынька. Ён не хацеў, каб на стале з’явілася яшчэ адна проклятая пляшка.
        Бацька выскачыў з застолля і кінуўся да яго.
        – А я табе што кажу? – закрычаў ён і схапіў яго за руку.
        – Я пайду, пайду... – прасіўся Лаўрынька, каб не было большага скандалу.
        – Пасароміўся хоць бы Лявона! Не бачыў ён тваіх п’яных штук! – уступілася матка.
        – Што такое? Бацькі не слухаюць! Я вам пакажу! Бунтаўнікі, самакраты!.. Саплі яшчэ не ўмее абцерці па-людску, а ён ужо з сваімі законамі.
        Лаўрынька, чырвоны, збянтэжаны, з захаваным дзіцячым гневам і крыўдаю, пайшоў з хаты.
        
        
* * *

        
        – А чаму, Лявон, нічога не ясі? – весялейшым і сумысля звычайным голасам першы ізноў парушыў цішу бацька. – Ці, можа, не ў спадобу бацькавыя навучанні?
        Лявон маўчаў. Ён сядзеў маўклівы і смутны, у самым куце. Усе прыціхлі.
        – Ну што? Вясёла? – з мяккім насміханнем наглядзела на бацьку маці, прымаючы з столу талерку.
        – Ат, мала што бывае, – лагодна сказаў сват.
        – Ідзі, а то во як кіну, што і чарапкоў не падбярэш, – ці то жартам, ці то як п’яны ў злосці гыркнуў на яе бацька і зусім ціха піхнуў пустую талерку, але талерка ўсё-ткі паляцела, і матка ледзь паспела яе падхапіць.
        – У-у, сораму ты не маеш, – ужо гнеўна абурылася яна.
        – Сораму не маю... Сораму не маю... Вып’ем, сваток. Бачыш, якую пашану маю за сваю працу, за свой клопат. Як я сораму не маю, дык усе бачаць, а як я век-вяком капаюся ў гаспадарцы без усякае падмогі і прасветласці, дык ніхто таго не бачыць. Назаўтрае во малацьба... Ці пойдзеш з намі малаціць, сынок? – раптам звярнуўся ён да Лявона, з захаваным злым смехам у дужа далікатнай жартаўлівасці. – Ды не, не... Я пажартаваў! Каб ты і хацеў пайсці, дык я не дазволю. Няхай ужо мы, няўчоныя, век чорныя ходзім, а цябе ж я не на тое вучыў, каб ты пыл наш гуменны глытаў. Ці надоўга ж прыехаў у госці? Хоць бы раз даўжэй пажыў, а то ўсё толькі пакажашся дый назад.
        – Сам не ведаю... Можа, і надоўга. Я кінуў службу.
        – Што? Ці ты гэта праўду кажаш? – праўдзіва і трывожна здзівіўся бацька.
        – Як жа гэта так? – сказаў і сват.
        – Пасля аб гэтым пагамонім, – ухільна адказаў Лявон. – Старую службу кінуў... – дадаў падумаўшы.
        – Пасля дык і пасля... – невясёла згадзіўся бацька. – Але зноў нейкія самакраціі тут ёсць...Эх, дзеткі мае. Не па мыслі маёй нешта робіцца... Што ўжо будзе з Лаўрынькі? Я яму пакажу, як бацькі не слухаць, я яму пакажу! Ужо ён у самакраты лезе. Не, пачакайце!
        «Нашто я сюды ехаў? Нашто я сюды ехаў?» – думаў Лявон, выходзячы з застолля і не ведаючы, перахрысціцца яму дзеля віду ці не, і адышоў так: ат, няхай болей гневу і разбурэння...

Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.