РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Алег Мінкін
Даведка
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Слоўнічак расейска-беларускіх адпаведнікаў
Ад укладальніка
А
Б
В
Г
Д
Е
Ё
Ж
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
У
Ф
Х
Ц
Ч
Ш
Щ
Э
Ю
Я
Д
        д
        да – так, але`
        Да здравствует Беларусь! – Жыве Беларусь!
        да и только – дый годзе
        да нет же! – дзе там! што ты!
        да ну! – ай-я! ду`жат-кі!
        давать – дава`ць
        давать взаймы – пазыча`ць
        давать взятку – ха`бар дава`ць, падкупля`ць
        давать голову на отсечение – галаву` на стра`ценьне дава`ць
        давать на чай – гасьці`нца дава`ць
        давать маху – пу`дла дава`ць
        давать оценку (разл.) – цані`ць, ацэ`ньваць, дава`ць (вызнача`ць) цану`
        давать привилегии – даваць прывіле`й
        давать (задавать) стрекача – лататы` (хадала`, дзерака`, драпака`, др`ала, ця`гу) дава`ць
        давеча – надоечы, надовесь
        давешний – надовешні
        давить (разл.) – ці`снуць, чаві`ць, шчамі`ць, хлу`піць, гне`сьці
        давить (ногами) – тапта`ць, дратава`ць
        давить на педали – ці`снуць на понажы
        давка – ціскані`на
        давкий (о вкусе) – са`дкі
        давление – ціск
        давным-давно – пада`ўней
        дадим! – дамо!
        даже – на`ват, нат’
        дальность – далёкасьць
        дальний – да`льны, далёкі, да`льшы
        дальний предок – пра`шчур
        дальновидный – празорлівы
        дама (в карточной игре) – кра`ля
        данность – да`дзенасьць
        дантист – данты`сты, [зубаса`д]
        дань – дані`на
        даньщик – даньні`чы
        да разве – аза`ж, няўжо-ж
        дарственная грамота – дароўны ліст
        дать – даць
        дать взбучку – лу`пня даць
        дать дрозда – жа`ру даць
        дать затрещину – поўху даць
        дать обет – пакля`сьціся, зарачы`ся
        дать поесть – накармі`ць
        дать по шее – па шы`і накла`сьці
        Даугавпилс – Дзьвінск
        дача – ле`цішча
        даяние – дава`ньне, да`ча
        даятель – дава`лец
        дважды – двойчы
        два сапога пара – абое рабое; на адзі`н капы`л
        два с половиной – паўтраця`
        двенадцатиперстная – дванаццацiпа`лая
        дверь – дзьве`ры
        двигатель – рухаві`к
        двигать (предметы) – соўгаць
        двигательный – ру`хаючы
         –
        двигаться – ру`хацца
        движение – рух
        движимая собственность – рухомасьць
        движитель – руха`ч
        двинуться (с места) – зру`шыцца
        двоеточие – двухкроп’е
        двойной – падвойны
        двойственность – двоiстасьць
        двойственный – дваі`сты
        двор – двор, гаспода, дворышча
        двор (возле дома) – падворак
        дворец – пала`ц
        дворня – чэ`лядзь
        дворняга (собака) – ку`нда, дварня`к
        дворовой – дворскі
        двоюродный (брат) – стрые`чны
        двугривенный – саракоўка
        двустволка – дубальтоўка
        двухстворчатый – двухстворкавы
        двухтомник – двухтамовік
        дебёлохудожник – парта`ч
        дебёлый – цу`пкi
        дебошир (забулдыга) – бусла`й
        дебоширить – бусава`ць
        дебри – не`тры, [ме`рач]
        Дева – Па`нна
        девический – дзявоцкі
        девочка – дзяўчы`нка, дзяўчо
        девочка (пятнадцатилетняя) – пятнастоўка
        девственница – правi`чка, гожня, дзявоя
        девственный (лес) – нечапа`ны, некрану`ты, векама`нь
        девушка – дзяўчы`на, дзе`ўка
        деепричастие (грам.) – дзеепрыслоўе
        дежурить (выжидать) – пільнава`ць, вычэ`кваць
        дежурить (в классе) – пільнава`ць пара`дак, адка`зваць за пара`дак
        дежурный (в классе) – адка`зны за пара`дак
        дежурный (вопрос) – гатовы, прынагодны
        дезорганизация – разла`д
        действенный – дзе`йсны, чы`нны
        действие – дзе`я, дзе`яньне
        действительно – запраўды`
        действительный (мат.) – рэчаі`сны
        действительный (настоящий) – сапра`ўдны
        действительный (член академии) – правадзе`йны
        действительный (действующий) – дзе`йсны
        действительный (законный) – пра`ўны, што ма`е сі`лу
        действовать (разл.) – дзе`йнічаць, дзе`іць, чыні`ць
        действовать вопреки – рабі`ць назло, ісьці` проці, дзе`йнічаць насу`перак
        действовать совместно (с кем?) – удзе`льнічаць у хаўру`се (з кім?)
        действующие лица – асобы дзе`i
        декабрь – сьне`жань
        декольте – горс
        дел по горло – работы па ву`шы
        4 делатель – спра`ўца
        делать – рабi`ць, чынi`ць
        делать вид – выдава`ць сябе` (за каго?), рабі`ць вы`гляд
        делать деньги – зарабля`ць грошы
        делать из мухи слона – з блыхі` рабі`ць вала`
        делать необходимым – рабі`ць кане`чным
        делать прививку (мед.) – вакцынава`ць
        делать прививку (яблони) – прышчапля`ць, рабіць прышчэ`пку
        делец – дзялок
        деликатный – даліка`тны
        делимое (мат.) – дзялі`мае
        делимый (мат.) – падзе`льны
        делитель (мат.) – дзе`льнік
        делишки – справу`нкі
        дело – спра`ва
        дело в том – рэч у тым; ходзіць пра тое; гаворка пра тое
        дело в шляпе – усё ў пара`дку
        дело говорить – слу`шна (пра`ўду) каза`ць
        дело труба (табак) – спра`ва дрэнь
        дело хозяйское – воля ва`ша
        дельно – слу`шна
        денежный – грашовы
        деньги – грошы
        деньгами – грашы`ма
        день-деньской – дзе`нна-дзень
        день ото дня – што ні дзень, з кожным днём
        деревня – вёска
        деревня (с церковью) – сяло
        дерево – дрэ`ва
        деревце – дрэ`ўца
        деревянный – драўля`ны
        держава – гаспада`рства
        держатель (акции) – трыма`льнік
        держатель (тех.) – стры`мнiк
        держать – трыма`ць
        держать в ежовых рукавицах – у абцуга`х трыма`ць
        держать в руках (управлять) – кірава`ць
        держать в руках (ситуацию) – валодаць
        держать в секрете – засакрэ`ціць, у сакрэ`це трыма`ць
        держать пари (биться об заклад) – у закла`д ісьці`
        держать под контролем – кантралява`ць
        держать путь – кіру`нак трыма`ць (браць)
        держать слово – быць слоўным, пры слове стая`ць
        держаться (мысли) – пільнава`цца
        держитесь! – пільну`ймася!
        дерзать – ва`жыцца
        дерзкий – паўзя`ты, зухва`лы, зухва`льны
        дерзость – паўзя`цьце, зухва`ласьць
        дерз¬нуть – пава`жыцца
        дерьмо – лайно
        десерт – дэсэ`рт, зае`дак
        дескать (мол) – маўля`ў
        деспот – дэ`спат, [нарт]
        деталь – дэта`ль, драбностка
        детище – стварэ`ньне
        деточка – дзе`тухна
        детсад – дзіця`чы садок, садок
        дефект – дэфэ`кт, брак, хі`ба
        дешёвка – тандэ`т, танёха
        дешевей – таньне`й
        дешевейший – таньне`йшы
        дешёвый – та`нны
        деятель – дзе`яч, чы`ньнік
        деятельность – дзе`йнасьць, чы`ннасьць
        деятельный – дзе`йны, чы`нны
        дёргать – торгаць, ту`заць
        дёрн – дзірва`н, дзярно
        дёсны – дзя`сны
        дёсны (у животных) – па`клы, я`сны
        Джек-потрошитель – Джэк-вантробнік, Джэк-трыбушонік
        диабет – дыябэ`т, цукроўніца
        диаганаль – дыягана`ль, ускосіна
        диадема – дыядэ`ма, авяне`чнік
        диафрагма – дыяфра`гма, запоня
        диван (мебель) – кана`па
        диван (раскладной) – соўка
        диета – дые`та, абярога
        дизентерия – дызэнтэры`я, крыва`ўка
        дикарский – дзіку`нскі
        дикарь – дзіку`н
        дикий кабан – дзік
        дикобраз – ігла`к
        диск – кружа`ла
        дисконтировать – дыскантава`ць, адліча`ць
        дискутировать – дыскутава`ць
        длина – даўжыня`
        длинноногий – цыба`ты
        длинный – доўгі
        длиннющий – даўжэ`зны
        длительность – праця`гласьць
        длительный – праця`глы
        длиться – да` ўніцца, доўжыцца
        для вида – дзе`ля прылі`ку, адно знак
        для отвода глаз – дзе`ля блізі`ру
        для приличия – дзе`ля пры`клепу
        для – для
        для чего? – на што?
        для книг (полка) – на кні`гі
        для мытья – на мыцьцё
        дневать – днява`ць
        дневник (школьный) – дзёньнік
        дневной – дзённы
        днём – удзе`нь
        днище – доньне, адоньне
        до основания – дашчэ`нту, ушчэ`нт, да пня
        до остатка – дарэ`шты
        до отвала – у разорву
        до тех пор – дату`ль, пату`ль
        до свадьбы заживёт – паку`ль жані`цца – загаі`цца
        до свидания! – да пабачэ`ньня!
        добавка – дада`тка
        добавить – дада`ць
        добиться – дамагчы`ся, дасягну`ць
        добиться толку – сырцу` вы`мяць
        доблестный – уда`тны
        доблесть – можнасьць, уда`тнасьць
        добровольно – самохаць, самахоць, самахоцьцю
        добродетель – цнота
        добродетельный – цнотны
        доброжелательный – памяркоўны, зычлі`вы
        добро пожаловать! – ласка`ва запраша`ем!
        добросовестный – сумле`нны
        доброта – дабрыня`
        добротный – дыхтоўны, прызваі`ты
        добытчик – здабы`тнік
        добыча – здабы`ча
        доверенное лицо – камісіянэ`р, пасярэ`днік
        доверие – даве`р
        доверитель – даве`рнік
        доверительный – даве`рны
        довесок – дава`жка
        довести до ручки – да абуха` дабі`ць
        довод – довад
        довольно хорошо – не`зла
        довольный – задаволены
        до востребования – да запатраба`ваньня
        догадка – здага`дка, здогадзь
        договариваться – дамаўля`цца
        договор – дамова, кантра`кт
        договорённость – дамоўленасьць
        договориться – дамовіцца
        договориться (согласовать) – узгадні`ць
        договориться (придти к согласию) – пагадзі`цца
        договориться (понять друг друга) – паразуме`цца
        дождевик (гриб) – порхаўка
        дождевой червяк – вадзя`к, макля`к
        дождь – дождж
        дождь (мелкий) – сі`тнік
        дождь (продолжительный и сильный) – хля`ба
        дождь (зимой) – абліва`ха
        дождь (грибной) – грыбасе`й
        дожимать – даціска`ць
        доигрывать – дагу`льваць
        доигрывать (муз.) – дайграва`ць
        дойдёт – дойдзе
        дойти до ручки (точки) – на нішто зье`хаць
        дойти (умом) – здаўме`цца
        доказательство – довад, даводжваньне, даводзіны
        доказывать – даводзіць
        доказывать правоту – правава`цца
        доклад – спаве`шчаньне
        докладчик (лектор) – ле`ктар, спавяшча`льнік
        доколе (докуда) – даку`ль
        документ – даку`мант
        документально утверждённый – пад моцаю лістоўнай
        документальный – лістоўны
        долбить – длу`баць
        долг (перед кем-либо) – абавя`зак
        долг (денежный) – пазы`ка
        долговязый – цыба`ты, даўгалы`гі, даўгапя`лісты
        долгожданный – чака`ны
        долгожитель – даўгале`так
        долготерпение – цярплі`васьць
        долгота – даўгата`
        должен был быть – ме`ўся быць
        должник – вінава`йца
        должность – паса`да
        долина – далі`на, лагчы`на, лог
        долой! – прэч! далоў!
        дольщик (издольщик) – дольнік
        доля (часть) – дзяльні`ца
        доля прибыли – норма прыбы`тку
        домашние (животные) – свойскія
        дом – дом
        дом (кирпичный) – мурава`нка, камяні`ца
        дом (ксендза) – пляба`нія
        домик – дамок
        домишко – даме`йка
        домой – дамоў, дадому
        домосед – сяду`ра, дамату`р, заку`тнік
        домостроитель – спра`ўца дому, шафа`р
        домостроительство – дамара`д
        домохозяйка – дамаве`дка
        домочадец – дамаўні`к
        донос – уда`ньне, навод
        дополнение – дада`так
        дополнительный – дадатковы
        дополнять – дапаўня`ць
        допрашиваемый – паддопытны
        допрашивающий – спы`цень
        до¬прос – вы`пыты, рэ`мус
        допуск (к чему?) – дазвол (на што?)
        допускать (что?) – прыпушча`ць (што?)
        допускать (к чему?) – дазваляць (што?)
        допустим – прыпу`сьцім
        допустить просчёт (ошибку) – абмы`лку, зрабі`ць, абмылі`цца, схі`біць
        допущение – прыпушчэ`ньне
        дорваться – дапа`сьці
        дорога – дарога
        дорога (для езды зимой) – зі`мнік
        дорога (для езды летом) – ле`тнік
        дорога (каменистая) – камяні`к
        дорога (полевая) – пуцяві`на
        дорога (просёлочная) – прасе`ліца
        дорога (объездная) – мановец
        дорога (санная) – палазьня`
        дороговизна – дарагоўля, даражыня`
        дорогой (обращение) – даражэ`нькі
        дородный – ма`жны, гла`дкі
        досада – пры`красьць, даку`ка
        досадить – дадзе`ць, надаку`чыць
        досадный – пры`кры, дадзе`лы, даку`члівы
        досаждать – напрыкра`ць
        доска – дошка
        доска (дюймовая) – цалёўка
        доска (разделочная) – дну`шка
        доска (толстая) – дылёўка
        досмотрщик – дагляда`ч
        доспехи – [карацы`на]
        доставка – даста`ва
        доставлять – дастача`ць
        достаточно – досыць, пад даста`ткам, даволі
        достаточно мирно – досыць спакойна
        достаточный – дастатковы
        достижение – асягне`ньне
        достичь (вершины) – дайсьці`
        достичь (добиться) – дамагчы`ся, дасягну`ць
        достоверный (факт) – праўдзі`вы, пэ`ўны, годны ве`ры
        достоинство – годнасьць, [маеста`т]
        достоинство (цена) – ва`ртасьць
        достойный – годны
        достойный (стоящий) – ва`рты
        досуг – вольны час, спакволя, адпачы`нак, заба`ва
        досужий – паквольны
        дотошный – прычэ`пісты
        дотла – дашчэ`нту
        дотоле – пату`ль
        дохлый – здохлы
        дохнуть в ладони – ху`кнуць
        доход – прыбытак
        доходный – прыбытковы
        доходчивый – дапя`тлівы, даводны
        доходяга – хударля`к, хірля`к, худабзе`й
        до черта – да хале`ры
        дочиста – дазва`ньня
        дочурка – доня
        дочь – дачка`
        дошлый – дападкі`
        драгоценный (камень) – каштоўны
        драгоценность – каштоўнасьць
        дразнить – цьвялі`ць
        драить – шарава`ць
        драка – бойка
        дракон – дракон, цмок
        драконовский (закон) – драконскі
        драный – падра`ны, абадра`ны, падзе`рты
        дрань (щепа) – дра`нка, гонта
        драться (с кем-либо) – бі`цца
        дребедень – бзду`ра
        дребезг – бражджа`ньне
        дребезжать – бражджа`ць
        древесина – драўні`на
        древесина (клёна) – кляні`на
        древесный – дрэ`ўны, драўня`ны
        древнехранилище – старасхоў
        древний – старажы`тны
        древние (люди) – даўне`йшыя
        дресва – жарства`
        дрессировка – дрэсу`ра, муштра`, шкале`ньне
        дрёма – дрымота, дрэ`ма, дрэ`мка, [сомжа]
        дрёма (бот.) – смолкі
        дробь (охотничья) – шрот
        дробь (барабанная) – дробат
        дровонос – дрэваноша
        дроги (роспуски) – ка`ры, панара`д
        дрожать – дрыжэ`ць, трымце`ць
        дрожь – дры`жыкі, дрыготка, дрыжа`ка
        дрок (бот.) – жаўтазе`ль
        друг – ся`бар, ся`бра
        друг (закадычный) – дружба`к
        друг! – дру`жа!
        друг-друга – адзі`н-аднаго
        другой (иной) – і`ншы, іна`кшы
        дружба – сяброўства
        дружелюбие – прыя`знасьць
        дружелюбный – прыя`зны, спрыя`льны, тавары`скі
        дружеский – сяброўскі
        дружить – сябрава`ць
        дружно – спорна
        дружный – спорны
        Друскенинкай – Друзге`нікі
        дряблый – дру`злы
        дрянной – ляда`шчы
        дрянь – дрэнь, [скаланда`]
        дубинка (полицейского) – дручок
        дубликат – ду`бальт
        дудки! – тра`сцы!
        думать о судьбе государства – ду`маць пра лёс дзяржа`вы
        дуновение (веяние) – подых, подзьмух, паве`ў
        дурак – ду`рань
        дуралей – чмур
        дурачина – дуры`ла
        дурачить – чмуры`ць, дуры`ць
        дуреть – чмурэ`ць, дурэ`ць
        дурить (голову) – дуры`ць, тлумі`ць, чму`ціць, чмуры`ць, [зялі`ць]
        дурно (тошно) – млосна
        дурной – дурны`, глу`мны
        дурной глаз – ляда`шчыкава вока
        дурочка – дурні`ца
        дурь – ду`рыкі, чмура`
        дуть – дзьмуць
        дух захватывает – дух займа`е (заціна`е)
        духи – парфу`ма, пахні`длы
        духовная пища – духовы пажы`так
        духовник (рел.) – духоўнік
        духовность – духовасьць
        духовный – духовы
        духота – заду`ха, па`рнасьць, духме`нь
        душ – прыш, дожджык
        душа – дух, душа`
        душа нараспашку – сэ`рца на далоні
        душа не лежит – душа` ня горнецца
        душегрейка – каба`т
        душеимец – душае`мца
        душещипательность – шчымлі`васьць, шчыпатосьць
        душещипательный – шчымлівы
        душистый – духмя`ны, [навохны]
        душиться (духами) – парфу`міцца
        душка (о женщине) – караду`шка
        душный – заду`шны, заду`шлівы
        дуэль – двубой, [палца`ты]
        дымка – смуга`, павалока, [парава`н]
        дырчатый – дзірка`сты
        дыхание – дых
        дыхательный – дыха`льны
        дышать – ды`хаць
        дышать на ладан – зямлёю па`хнуць; галасок хоць у пясок
        дышло – ды`шаль
        дьявол – д’я`бал, [ме`рат]
        дьявольски (повезло) – па-чартоўску
        дьякон – дыя`кан
        дюжина – ту`зін
        дюйм – ца`ля
        дюна – вы`дма
        дядя – дзя`дзька
        дядя (по отцу) – стрый

Падабаецца     Не падабаецца
2009–2021. Беларусь, Менск.