РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Алег Мінкін
Даведка
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Слоўнічак расейска-беларускіх адпаведнікаў
Ад укладальніка
А
Б
В
Г
Д
Е
Ё
Ж
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
У
Ф
Х
Ц
Ч
Ш
Щ
Э
Ю
Я
Р
        р
        раболепие – папаўза`, папаўзьлі`васьць
        работать спустя рукава – па кане`ц рук працава`ць; шарва`рку адрабля`ць
        работник – працаўні`к
        работничек – рабоцька
        работодатель – працада`ўца
        работоспособный – працаві`ты
        работящий – цягаві`ты
        рабочее место – ме`сца пра`цы
        рабочий – працоўны
        равенство – роўнасьць
        равновесие – раўнава`га
        равнодушие – абыя`кавасьць
        равносвященный – роўны ў сьвя`тасьці
        равный (разл.) – роўны, такі`-ж са`мы, аднаста`йны
        радеть – дбаць, ру`піцца
        радий – ра`дый
        радикальный – радыка`льны, крэ`ўкі
        радио – ра`дыё
        радиоволны – радыёхва`лі
        радиохимик – радыехі`мік
        радоваться – це`шыцца
        радуга – вясёлка
        радушный – гасьці`нны
        раз, два, взяли! – трэ`цім ра`зам, ле`пшым ча`сам!
        раз за разом – раз-пораз, раз-поразу
        раз и готово! – ён (яна`) за`раз!
        раз плюнуть – як пе`рынку асмалі`ць; як гарэ`х раскусі`ць; як нагу` ў бот уста`віць
        разбиение (множества) – разьбі`ўка, падзе`л, дзяле`ньне
        разбирательство – разьбіра`ньне, разбор, разборы, [хандзе`і]
        разбираться (в чём? в ком?) – зна`цца (на чым? на кім?)
        разбираться в болезнях – зна`цца на хваробах
        разбитной – пракідны`
        разборчивый (текст) – чытэ`льны
        разброс – роскід
        разбухнуть – разбра`кнуць, набрыня`ць
        разбушеваться – усхадзі`цца
        развалины – стру`шні
        разваристая (картошка) – сопкая
        разве – хіба`, ці
        разведка – вы`ведкі, вы`вед
        разведчик – выве`днік, віж
        разверзать – разьвіра`ць
        разверзнуть – разьве`рці
        развернуть (крылья) – разьвіну`ць
        развернуть (конфету) – разьвярце`ць
        развернуть (свёрток, торговлю, борьбу) – разгарну`ць
        разветвиться – разгалінава`цца
        развёрстка – раскла`дка
        развесистая клюква – гру`шы (шы`шкі) на вярбе`; смаля`ны (смольны) дуб
        развесистый – разьві`слы
        развесочный – ва`жыльны
        разветвиться – разгалінава`цца
        разветвление – разгалінава`ньне
        разветвлённый – разга`лісты
        развеять (миф) – зьняпра`ўдзіць
        развёртка (мат.) – разгортка
        развлекать – забаўля`ць
        развлечение – за`баўка, заба`ва, суце`шка
        развожжаць – разляйца`ць
        разворотить (разрушить) – разьвярну`ць, збуры`ць
        разврат – распу`ста
        развратник (сладострастник) – юрлі`вец, распу`сьнік, пахаці`мец, юры`га
        развязывать кошель (раскошеливаться) – кішэ`нь (кішанёй) трэ`сьці
        развязать (войну) – усча`ць, распача`ць
        развязность – разьвя`зласьць
        разгильдяй – разбрындзя`й
        разговаривать – размаўля`ць, гу`тарыць, гамані`ць
        разговор – размова, гу`тарка, гамонка
        разговорник – размоўнік
        разговорный – гутарковы
        разговорчивый – гаваркі`
        разграничитель (тех.) – разьмежава`льнік
        разграфить – разьліне`іць
        разгром – збурэ`ньне, рабу`нкі
        разгромить – разбуры`ць, разьбi`ць, зьнi`шчыць, здру`згаць
        раздевалка – распрана`льня
        разделить (занавеской) – перапя`ць
        раздельно – асобна, паасобна
        раздельно (чётко) – выра`зна
        раздобыть (что?) – разжы`цца (чаго?), прыстара`цца (чаго?)
        раздобыть (питьё) – усяўбава`ць
        раздолье – разлог
        раздольный – разьле`глы
        раздор – зва`да
        раздражать – цьвялі`ць, я`трыць
        раздробить – стру`шчыць
        раздувать – разьдзіма`ць, раздзьму`хваць
        раздумье – роздум
        разевать (рот) – разяўля`ць
        разжать (зубы) – расьця`ць
        разинуть (рот) – разя`віць
        разлагаться – гніць
        разлад – зра`да
        разложистый – разга`ты, разга`лы
        разлука – ростань, раста`ньне
        размазня – недарэ`ка, салапя`ка
        размахивать (крыльями) – маха`ць
        размашистый (почерк) – разьбе`жны
        размер (обуви) – паме`р
        разметка – зна`чаньне, знак
        разминирование – разьмінава`ньне
        размножаться – плоцьвіцца
        размножаться (о пчёлах) – ча`рвіцца
        размножаться (о червях) – рабачэ`ць
        размножение – плоцтва
        разможжать – мажджэ`рыць, гламазьдзі`ць
        размол (зерна) – памол
        разморённый – разамле`лы
        размяться – разру`хацца, папрактыкава`цца
        разнизать (развязать) – разлы`гаць
        разнобой – разьбе`жнасьць
        разновидность (животных) – адме`на
        разновидность (сорт) – гату`нак
        разногласие (во взглядах) – нязгода
        разногласие (ссора) – зва`да, сва`рка
        разнообразный – разнаста`йны
        разносторонний – рознабаковы
        разный – розны
        разных видов – разнаста`йны, шматбаковы, размаі`ты
        разоблачать – выкрыва`ць
        разоблачение – выкрыва`ньне
        разоблачитель – выкрыва`льнік
        разозлиться – раззлава`цца, разью`шыцца
        разорвать в клочья – падзе`рці на шматкі`
        разоритель – спусташа`льнік, разбура`льнік
        разорять – руйнава`ць, разбура`ць, спусташа`ць
        разочарование – расчарава`ньне
        распрягать – распростваць, распрага`ць
        разработка – разрабле`ньне, разрабля`ньне
        разрази меня гром! – авохці мне! хай мяне` пяру`н спа`ліць!
        разрешение – дазвол
        разрешетить – пасеткава`ць
        разрешить – дазволіць
        разруха – розрух, рэ`зрух
        разрушать – буры`ць, руйнава`ць
        разрушитель – разбура`льнік, руйнава`льнік
        разрыв – пярэ`рва
        разрядить (обстановку) – распру`жыць
        разувериться – зьняве`рыцца
        разузнаваць – справе`дваць, выве`дваць
        разузнание (разведка) – вы`ведкі
        разум – розум
        разумное поведение – ра`цыя
        разъём (тех.) – разды`м
        разъярённый – разью`шаны
        разъяснить – растлума`чыць
        раком (стоять) – вокраччу, ракача`
        ракушка – чарупі`на, скаралю`шча, лупок, жа`біны начоўкі, жа`біна ха`тка, ра`кавінка
        рамы (вторые) – дубэ`льты
        рандеву – рандэву`, спастрэ`чка
        ранец – запле`чнік, пляца`к
        ранимый (характер) – ура`зьлівы
        раньше – ране`й, даўне`й
        раскатанный – раскача`ны
        раскатать (полотно) – раскача`ць
        раскатистый – покатны
        раскачка – вага`ньне, разьбе`г
        раскидистый – разга`лісты, разлогі
        раскидывать умом (мозгами) – розум па галаве` пуска`ць
        раскопка (археол.) – раскоп
        раскоряка – кірна`ты, кірна`, раскірэ`ка, кірэ`бла
        раскорячить – раскірэ`чыць, раскірна`чыць
        раскраска – расфарбоўка, размалёўка
        раскрыть (преступление) – вы`крыть
        раскусить (выяснить) – расшалопіць
        раскусить (орех) – разлу`заць
        распахнуць (пальто) – расхліста`ць, расхрыста`ць
        распахнуть (окно) – разна`сьцежыць, разья`шчыць, расхля`шчыць
        распекать (за поведение) – ушчува`ць, папіка`ць, ла`яць
        расписание – раскла`д
        расписка – цэ`тлік
        распогодилось – вы`пагадзілася
        располагать доказательствами – мець доказы
        располагать (к себе) – падаба`цца
        располагаться – разьмяшча`цца, атаба`рвацца
        расположение (на чём-либо) – разьмяшчэ`ньне
        расположение (симпатия) – прыхі`льнасьць, сымпа`тыя
        распорядитель – спра`ўца
        распостираться – разьляга`цца, расьцiла`цца
        распоясать – расьпераза`ць
        расправить (крылья) – вы`прастаць, распраста`ть
        распределение – разьмеркава`ньне
        распределять – разьмяркоўваць
        распространение – шы`раньне, пашыра`ньне, распаўсю`джаньне
        распространитель – пашыра`ньнік
        распродажа – спродаж
        распря – ростырк
        распрямить – вы`прастаць
        распускать (перья) – тапы`рыць
        распускать (средства) – марнатра`віць, баёдаць
        распускать нюни – ру`мы (кі`зікі) папуска`ць
        распустить (партию) – разьвяза`ць
        распуститься (о поведении) – разбэ`сьціцца
        распуститься (о цветах) – распу`кліцца
        распутица – растаропа
        распутство – распу`ста
        распылить (развеять, рассеять) – расьцяру`щыць, разьве`яць, распы`ліць
        распятие – укрыжава`ньне, роскрыж
        распять – укрыжава`ць
        рассверливать – расточваць
        рассвет – сьвіта`ньне, сьвіта`нак, досьвітак
        расселина – расколіна
        рассерженный – засердава`ны
        рассечение – расьці`н
        рассечь – расьця`ць, рассе`кчы
        рассказ – апавяда`ньне, аповед
        расследование – дазна`ньне
        расследовать – дазнава`ць
        рассмотрение – разгля`д
        рассол (селёдочный) – лёк
        рассрочка – растэрміноўка, вы`плат
        расстегнуть (пальто) – расшпілі`ць
        расстояние – адле`гласьць
        расстрелять – застрэ`ліць
        расстроить (издёргать) – зьнервава`ць
        рассудительный – разва`жлівы
        рассудить – разва`жыць
        рассудок – помаракі, глузд
        рассуждать – меркава`ць, разважа`ць
        рассуждение – меркава`ньне, разва`га
        рассчитаться – разьлічы`цца
        рассчитывать (на что-либо) – меркава`ць
        рассыпаться мелким бисером – дробным ма`кам рассыпа`цца
        рассыпчатый – сопкі
        растамаживать – мы`таваць
        растаможка – мытава`ньне
        растаять – раста`ць
        раствор (окна) – росчын
        растворимый – распушча`льны
        растворимый кофе – ка`ва распушча`льная
        растворить (окно) – расчыні`ць
        раствориться (в воде) – рассы`ціцца, рашчы`ніцца
        растение – расьлі`на
        растерянность – разгу`бленасьць, зьбянтэ`жанасьць
        растеряться – разгубі`цца, зьбянтэ`жыцца
        расти как на дрожжах – расьці` як грыбы` (таполя)
        растить (что-либо) – расьлі`ць
        растить (кого-либо) – гадава`ць
        растолкать (спящего) – раскатурха`ць
        растопка – падпа`лка
        расторопный – упра`ўны
        расторжение (договора) – растыргне`ньне, скасоўваньне
        расточать (средства) – марнава`ць
        расточительный – марнатра`ўны
        растранжирить – зманта`чыць, збаёдаць
        растрогать – расчу`ліць
        растянутый (во времени) – расьця`гнены
        растяпа – гламазда`, растраса`, недарэ`ка, не`кмень, це`ляпень
        расхититель – раскрада`льнік
        расхищение – раскрада`ньне
        расходился как горячий самовар – раскалыха`ўся як бра`цкі звон; усхадзі`ўся (збуры`ўся) як маладое пі`ва
        расходы – выда`ткі
        расходящийся (ряд) – разьбе`жны, расходны
        расхождение – разьбе`г, разьбе`жнасьць
        расцвет (государства) – росквіт
        расцветать (о цветах) – зацьвіта`ць
        расчёт (денежный) – разьлі`к, раху`ба
        расчёт (на что-либо) – меркава`ньне, зьмеркава`ньне
        расчёт (выгода) – раху`ба
        расчленить – распадзялі`ць
        расшатывать – калыха`ць, хіста`ць, вага`ць, гайда`ць
        расшибиться в лепёшку – на бліне`ц распляска`цца
        расширитель (тех.) – расшыральнік
        расщелина – расколіна
        расщепиться – раскалоцца
        рахит – кастагры`зь
        рачительный – руплі`вы
        рваньё – розьдзерць, абдзірош
        рвать – драць, дзе`рці
        рвать в клочья – матлашы`ць, шкумата`ць
        рвать когти – уцяка`ць
        рдеть – жаўрэ`ць
        реакционер – цемраша`л, [астале`ц]
        ребёнок – дзіцё
        ребро – рабро
        ребро (край) – руб
        ребром (ставить вопрос) – ру`бам
        ребята – дзе`ці
        ревень – раба`рбар
        реверанс – рэвера`нс, дыг
        реветь (о животных) – раўці`, мы`каць
        реветь (плакать) – ру`мзаць
        реветь белугой – пла`каць як бабёр; пла`чам заходзіцца
        ревматизм – рама`тус
        ревнивец – зайздросьнік, [рупатлі`вец]
        ревностный (усердный) – гойны, гарлі`вы
        ревность – за`йздрасьць, гарлі`васьць, [рупата`]
        рэволюцыя – рэвалю`цыя, [пярозрынь]
        регалии – кляйноды
        редька – рэ`дзька
        реестр – рэе`стар, рэчасьпі`с
        реже – радзе`й
        резать – рэ`заць
        резать (глубоко) – чва`ліць
        резать (хлеб) – кроіць
        резать правду – пра`ўду ў вочы кі`даць (церабі`ць)
        резьба (ваяние) – разьбя`рства
        резвый – жва`вы, порсткі
        Резекне – Рэ`жыца
        резервный – рэзэрвовы
        резиденция – рэзыдэ`нцыя, гаспода
        резина – гу`ма
        резиновый – гумовы
        резкий (голос) – разьлі`вы
        резко отличаться – кантрастава`ць, выдзяля`цца, вылуча`цца
        резной – разьблёны
        резон – ра`цыя
        резонный (дельный) – слу`шны
        результат – вы`нік
        результативный – выніковы
        резчик – рэ`заньнік
        река – рака`, рэ`чка
        ремень – рэ`мень, папру`га
        ремесленник – раме`сьнік
        ремесло – рамяство
        ремонт (в мастерской) – папра`ва, пачы`нка
        ремонт (помещения) – рэпара`цыя
        ремонт (дорог, мостов) – шарва`рак
        ренегат – адсту`пнік
        рептилии – паўзуны`
        ресницы – ве`йкі, ве`і
        реставрация – рэстаўра`цыя, адбудава`ньне
        рехнуться (спятить) – з глу`зду зье`хаць (вы`біцца)
        рецидив – рэцэды`ў, на`варат, [адры`г]
        рецидивист – рэцыдыві`сты, на`варатнік
        рецидивный – рэцыды`ўны, на`варатны
        речевой – маўле`нчы
        реченька – рэ`чанька
        речушка – рачу`лка
        речь – маўле`ньне
        решение (задачи) – разьвя`зак, разьвя`з, разьвяза`ньне, разьвя`званьне, розьвязь
        решение (принимаемое) – наду`м, ду`мка, зьмеркава`ньне
        решение (партии) – пастанова
        решение суда – пастанова суду`, пастанаўля`ньне суду`, вы`рак, рассу`дак. прысу`д
        решётка – кра`ты
        решето – рэ`шата, сі`та
        решётчатый – крацi`сты, рашэ`цісты
        решительно (не раздумывая) – без разва`г, не разду`мваючы
        решительно (смело) – адва`жна
        решительно (твёрдо) – цьвёрда
        решительно (совершенно) – зусі`м
        решительный – нава`жны, адва`жны
        решить (вопрос, задачу) – разьвяза`ць (пыта`ньне, зада`ньне)
        решить (свою судьбу) – вы`ракаваць, вы`значыць
        решить (дело) – скончыць, дарэ`шціць
        решить (лишить) жизни – жыцьцё адабра`ць, ад жыцьця` пазба`віць, арашы`ць
        решиться (на поступок) – нава`жыцца, нара`дзіцца
        рея – рэль
        реять – луна`ць, крыла`ць
        рёбра – рэ`бры
        рёбра (животных) – дра`бы, шча`пы, скобы
        рига – клу`ня
        рижский – ры`скі
        ризница – ша`тніца
        рис – рыж
        риск – ры`зыка
        рискованный – рызыкоўны
        рискованный человек – рызыка`нт
        рисунок – малюнак
        рисовать – малява`ць
        риф – скрыж
        рифма – ры`тма, ры`ма
        рифмач – рытма`ч
        родимое пятно (пережиток) – радзі`мы знак, радзі`мая зна`тамка, чорны знак
        Родина – Радзі`ма
        родинка – радзі`мка
        родители – бацькі`
        родительный падеж – родны склон
        родительский – бацькоўскі
        родить на свет – прыве`сьці ў жыцьцё
        родник – крыні`ца
        родословная – радавод
        родственник – свая`к, крэ`ўны, [радак], [радонік]
        родственный – блі`зкі, роднасны, свая`цкі
        родство – свая`цтва
        рождение – нараджэ`ньне, народзіны
        Рождественские праздники – Каля`ды
        Рождественский пост – Пілі`паўка
        Рождество – Раство
        роженица – парадзі`ха, паражэ`ля
        рожь – жы`та
        рожь (яровая) – яры`ца
        роза – ру`жа, рожа
        розарий – ружоўнік
        розга – дубе`ц
        розжиг – распа`л
        розовый – ружовы
        розыск – вы`шук
        розыскной (юрид.) – вышуковы
        рок – кон
        рокот – рэ`хат, вурката`ньне
        рокотать – вурката`ць
        роль – роля
        ромашка – рамонак
        ромб – сукосьнік
        ронять – губля`ць
        роптать – нарака`ць
        росказни – раздаба`ры-павяда`кі
        роскошный (бюст) – пы`шны
        роскошный (дворец) – раскошлівы, пампэ`зны
        роскошный (праздник) – пы`шны, пампэ`зны
        роскошь – раскоша
        Рославль – Рослаў
        роспись – роспіс
        росплывь – шарош
        российский – расе`йскі
        Россия – Расе`я
        россиянин – расе`ец
        ростовщик – ліхвя`р
        ротик – раток
        рохля – вахля`й
        роща – гай
        ртуть – мі`ркіль, жывое срэ`бра
        рубанок – гэ`блік, гэ`баль
        рубанок (на четыре руки) – бара`н
        рубаха-парень – душа`-хлопец, хлопец-зух
        рубашка – кашу`ля
        рубеж – грані`ца, мяжа`, крэс, апора
        рубец (кул.) – кіндзю`к
        рубец (шрам) – сувор, блі`зна
        рубин – анфра`кс
        рубить (дрова) – біць, се`кчы
        рубить (лес) – цяць, ціна`ць
        рубище (лохмотья) – рызьзё
        рубка – ці`нка
        рубль – рубе`ль
        рубщик – се`кар
        ругань – ла`янка
        ругаться – ла`яцца
        рудник – ру`дня
        ружьё – стрэ`льба, хвузе`я (жарт.)
        руины – стру`шні, [рум]
        рука об руку – рука` ў руку`, поруч
        рукав – рукаво
        рукав (реки) – атока, [ры`га]
        руки в брюки – ру`кі спусьці`ўшы, абы дзень да ве`чара
        руки опускаются – ру`кі апада`юць, аж ру`кі апа`лі
        руководитель – кіраўні`к
        руководство – кіраўні`цтва
        руководствоваться – паводзіцца, справава`цца
        рукой подать – рукою даста`ць (сягну`ць), непаводдаль
        рукокрылые – кажаны`
        рукомойник – рукамы`йніца
        рукопись – ру`капіс
        рукоплескать – пля`скаць у далоні (ла`дкі)
        рукопожатие – поціск рукі`
        рукоятка (жернова) – млён
        рукоять (черенок, цевьё) – дзяржа`ньне, дзяржа`к, дзяржно, чарано, цаўё
        рулет (конд.) – пераклада`нец
        рулет (мясной) – руля`да
        рулон – паста`ў
        румянец (на лице) – краса`
        румянить (лицо) – маглява`ць
        румяный (лицом) – маглява`ны
        рупор – ру`пар, галасьні`к
        русизм – расеяні`зм
        русский язык – расе`йская мова
        ручательство (гарантия) – зару`чны ліст, гара`нтыя
        ручеёк – ручаі`нка, раўчу`к
        ручей – руча`й
        ручейник (зоол.) – шы`цік, ашы`так
        ручка (для письма) – аса`дка, самапі`ска, скры`ба (жарт.)
        ручка (ведра) – восілка
        ручка (ножа, вилки) – тронкі
        рушить (разрушать) – разбура`ць, руйнава`ць
        рушиться (обваливаться) – буры`цца
        рыба (мн.) – ры`бы
        рыбак – рыба`лка
        рывок – пары`ў
        рыдание – узры`г
        рыло (свиньи) – лыч
        рыльце в пушку – сьмята`нка на ву`сах
        рыскать – гойсаць
        рысцой (трусцой) – подбегам, тру`хам
        рыть себе яму (могилу) – вяроўку на сябе` сука`ць; на сябе` нож вастры`ць
        рыхлый – дру`злы
        рычаг – вага`р
        рычаг (на весах) – ду`шкіль
        рычание (собаки) – гырча`ньне, гы`рканьне
        рюкзак – пляца`к, хату`ль, запле`чнік
        рюмка – кілі`шак
        рябчик – рабок, рабе`ц
        рябь (на воде) – таласа`, брынь, бруячок
        рябь (на лице) – рабаце`ньне, рабаві`ньне
        ряд (разл.) – шыхт, шэ`раг, чарада`, пасьлядоўнасьць
        рядом – побач, поруч, упоруч

Падабаецца     Не падабаецца
2009–2021. Беларусь, Менск.