 |
РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ
|
|
Вобразы мілыя роднага краю,
Смутак і радасьць мая!..
Якуб Колас
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Зорная паэма
|
|
|
|
Зорка Вэнэра ўзышла над зямлёю...
|
|
Максім Багдановіч
|
Вось і з дарогі. А скруха — з парогу
(Бы не ішла, неадчэпная, ўсьлед!):
«Выклічце хуткую, — мне, — дапамогу», —
Просіць мяне захварэлы сусед.
«Выклічу, як жа! А вы паляжыце».
(Цяжка і стомлена дыхае ён.)
Выкліча хто «дапамогу» Харыце? —
Там жа, на вёску, адзін тэлефон!
Вось і урач найвышэйшага класу.
Сорак хвілін у змаганьні за лёс.
(Выкліча хто «дапамогу» «калгасу»:
Жыта палегла і вымак авёс!)
Думна і гэтак трывожна на сьвеце,
Нібы лістку на спусьцелым гальлі.
Бомбы падпёрлі дыханьне планэце:
Выкліча хто «дапамогу» Зямлі?!
Зорная поўнач сьвятлюткай сястрою,
Зорны
трапеча за шыбкаю ліст.
Я на пяшчоту гадзіньнік настрою,
Але спружыніць у ім мэханізм.
Змоўклым гадзіньнікам век нас лякае,
Збоем апошніх сьвітальных мінут.
Кроўю планэта ужо набракае,
Але паўзе тэрмаядзерны спрут.
Дзесьці не сьпяць зьнепакоена маці,
Стогне зямля у гарачай крыві.
Стрэлкі шукаюць на цыферблаце
Міру, лагоды, братэрства, любві.
Людзі. Анёлы і д’яблы. Міране.
Плыць альбо не дабрыні караблю...
Што табе, сэрца, сыграць на кургане,
Як не малітву за маці-зямлю!
Ах, шматутульныя шматпавярхоўкі...
Добра мне жыць. Але сэрца шчыміць:
Солі ў суседа пазычыць нялоўка,
Боязна сэрца ў адчаі раскрыць.
Ўсё пераблытана: хмары, хімеры,
Прорва і мост, справядлівасьць і суд.
Сьмешна прызнацца ў каханьні... паперы:
Чыстая,
колькі сьцярпела пакут!
Ах, пераможцы уласных мішэняў,
Саладкалюбцы прыгод і карон...
Сьвет, ты гукаеш, нібы мнагажэнец,
Праз міліёны адкрытых акон.
Сьветла-вішнёвы і цьвет ясянёвы
Ціха плыве над зямлёй, як кілім.
Сэрца вясновае просіць любові,—
Атамны воран цікуе за ім?
Людзі, жывыя мы ў думках і плоці.
Бусел
расьпятым крыжом на страсе.
Кроіцца час блаславёных эмоцый, —
Робат жалезны пачуцьці пасе?
Людзі,
мы тыя ж — аўто і трамваі
Спрэс — у палоне мінут
Самі сябе на падножках трымаем,
Покуль ня скончыцца сьпешны маршрут.
Бачылі вы варону ў кароне
Або як лекцыі шпарыць павук?
Час памяшаўся на абаронах,
На эпідэміі фікс-навук.
Дык вось: такія, браце, «вучоныя»,
Якім бы ў кішэню паболей узяць,
Глядзяць праз акулярыкі пазлачоныя,
Дакладней, — праз пальцы на сьвет глядзяць!
Прагне душа разуменьня і ладу.
Жылка на скроні пульсуе-снуе.
Позна. За поўнач. Пара зарападу.
Але не гаснуць лятункі мае.
Зорна. Балюча. Лагодна. Вяснова.
Голас травы вывучае шаша.
Мы навучыліся жыць адмыслова,
А за убраньнем — канае душа.
Збораў замнога. I тлуму замнога.
Гэй, намалюй сабе шлях. Выбірай!
Ўласнапалоньнікі раю зямнога,
Дзе ён, інакшы і праведны рай?
Толькі калі прашуміць непагода —
Гнезьдзяцца думкі (аклятая рэч!):
Як ты зьмянілася, постаць народа,—
Хоць над магілаю брацкай укленч!
Мілы мой. Ты. I на коніку — верхі.
Мысьлі раяцца (наіўная рэч!).
Нас разьядналі аўто і паверхі,
Хоць перад цэрквай спусьцелай укленч!
Фортку адкрыю. Горача, душна.
Густа начніцы абселі плафон.
Скруха спынілася на раўнадушшы
Там, дзе ад болю аглух тэлефон.
Век правадоў,
але жаль наш — пячорны,
Сьлед замятае спакою мятла.
Дзіўна, яшчэ, як начніца, заўчора
Я акрылёна шукала сьвятла.
Вусны да вуснаў — ці так не хацела?
Вось найвышэйшай пяшчоты вянец.
Час, ты гукаеш, нібы звар’яцелы,
Праз міліёны разьбітых сардэц.
Космасу век. Але жах наш — пячорны.
Неандэртальца рагоча шкілет.
Гнеўнае воблака,
дымнае,
чорнае,
Страшнае! — зорны лякае сусьвет,
Бачу балючыя вочы Эўропы.
На валасінцы надзея трымціць.
Падаюць зоры. Не сьпяць тэлескопы.
Зорка-Зямля, ты павінна сьвяціць!
Век гераічны, гранічны, крынічны.
Выхад да зор. I бязвыхадны штрэк?
Дэмаграфічны, лірычны, трагічны,
Дыпламатычны і каставы век!
Кожны жывы — і без войнаў сьмяротны,
А на зямлі — катастрофы, разбой...
Суд наш рашаючы і незваротны, —
Суд наш апошні — саміх над сабой.
Бога няма. Чалавека пытай.
Толькі і ёсьць чалавек усясільны.
Досыць Хатыняў і Хірасімаў! —
Плоцьцю людскою накормлены рай.
Зорным дасьвецьцем
праз ліхалецьці
I праз анафему «зорнай вайне» —
Гамлета прывід васкрэс на планэце
З тым жа пытаньнем: «Быць альбо не?»
Покуль да сонца расчынены дзьверы
Зь вераю ў сонечны розум людзей,
— Быць! — Я гукаю праз гром і хімеры,
Тулячы сына свайго да грудзей.
I не ў міфічную цягнецца Мекку
Шлях, пазбаўлёны літаньняў і лек.
...Чуе ў бядзе чалавек чалавека.
Да Чалавека ідзе Чалавек!
|
|
|
|
|
|
Падабаецца
Не падабаецца
|
|
|
2009–2020. Беларусь, Менск.
|
|
|
