|
Калі б я знала, што – ў гадах? – была б да ўчынкаў асьцярожнай, ды нават слова па складах раскласьці не заўсёды можна. Калі б я знала, – дзе? Калі? – узьнікне тая агароджа зямлі, дзе ўжо няма зямлі, – не пражыла б і дня, быць можа. Кал i б я знала, што няма душы, каб мне душой прыпасьці, я не чакала б, я сама сабе адмовіла б у шчасьці! Калі б я знала?.. Сьвеце мой, я не хачу глыбінь пазнаньня, дай, чым ты жывы, мне жывой, каб знаць, за што плаціць дыханьнем.
|
За жнівом надыходзяць дажынкі, той шчасьлівы, хто ўпору дажне, шчасьлівейшы, – хто зь першай дажджынкай толькі-толькі сяўбу распачне. Дзе жніво маё? – Поле ня зжата, томіць вочы зялёны загон. Скажа восень, чым буду багата, мне б хапіла i жменькі зь яго. І яе раздару без астачы перад выраем вечным сваім, перад полем, якому адзьдзячу тым, што вечны мой вырай у ім. Дзень мінецца, – бліжэй да спачыну, набіраю з аддачай – вагу, i раскрыць гэту ісьціну сыну, даўшы сьвет яму, я не магу. Каб было прад людзьмі не ганебна, модна веру ў жыцьці аднаму: мне дажаць сваё поле патрэбна, каб было з чаго сеяць яму...
|
Жыву, як ёсьць, ня без заганы, i не нясу журбы гадам, i, можа, я другім каханым сябе па кропельках раздам. І ўсё, што сьнег не зацярушыць сплыве вясною па вадзе, i што там губы! Нават душы не сутыкнуцца анідзе. Ні тут, ні там... у сьнежнай сіні, ах, не пра гэта мой радок, навошта несьці ва ўспаміне сатлелай памяці грудок. Пары харошай – недарэчнасьць, на спад зьбіраецца зіма... I застаешся ты, як вечнасьць, i знаю, – вечнасьці няма.
|
#1 Пасьмяяліся, i годзе, не трымайся за рукаў, ад тваіх размоў па лёдзе нават сьнег i той растаў. Упусьці такога ў сені, – будзеш многа шчасьця мець, не іголка – скажа – ў сене, i адразу знойдзе клець. Там, бяз жарту, ад прыпасаў угінаецца памост... На кілбасы хлопцы ласы, а цяпер – вялікі пост.
#2 Не ламіся ў хату, вецер, толькі косаньку памыла, прытаіўся пад павецьцю найхарошшы, ды нямілы. Стану косаньку часаці, з рук грабеньчык выпадае, – не змагла у пару сказаці, сам, чакала, – запытае: ой, чаму ў садку зялёным мая сьцежка ды й пры ружах, а яго сьцяжына ў полі, і над ёю ліха кружыць. Ліха чорнае, як ночка, сам, чакала, – запытае, хто мне ў косаньку ў садочку ружу дзікую ўплятае. Уплятае, рук ня коле, я калючкі пазразала, да адной сабрала з долу, над павецьцю раскідала. Каб ня ўлез у тое сьмецьце найхарошшы, ды нямілы, ты скажы яму, мой вецер, што я косанькі ня мыла. Шчэ ня мыла, не часала i вадзіцы не насіла, бо калючкі я зразала, – ружу дзікую губіла...
#3 Як спраўляліся заручыны, – маладым віном паіў, палічыў мяне прыручанай, дый у белы сьвет пусьціў. Як спраўлялася вяселейка, зь ціхім гонарам глядзеў: – Ці ж знайшлося ў сьвеце зелейка, за віно што саладзей?!. І знайшлося і пілося, як атручана, а паслалі да таго, кім прыручана.
|
Прыеду я ў той куток зялёны, аддам паклон сунічнай старане, дзе на сядзібах маладыя клёны шумяць аб нечым дарагім i мне. Чым аплаціць змагу сустрэчу тую? – i горача, i сорамна да сьлёз, што покуль я па днях сваіх вандрую, яны ня раз аплакалі мой лёс. Яны ня раз узносілі высока густыя кроны пышна над зямлёй ад самае нязначнай i далёкай, ад нечаканай радасьці маёй. I голас голля заміраў пад ветрам у вечаровым цёплым тумане, калі гарэлі зорна кіламетры агнём любві, што ўспыхвала ўва мне. І доўга потым у асеньнім зьзяньні ня я, – яны апалепа цьвілі; зьлятаў убор на сум маіх растаньняў жывым вянком па звычаю зямлі. Найлепшым прыдаецца ўсё, што ззаду, найдаражэйшым тое, што баліць, а тыя клёны бачацца мне садам, якому – красаваць, шумець, радзіць... Прыеду, увайду над тыя сховы душой, ужо гатовай адцьвісьці... I страшна не знайсьці такога слова, што толькі раз гаворыцца ў жыцьці.
|
|
|