#1 Постаць нязжатая слотамі гноіцца, Птушкай цярэбіцца, ветрам малоціцца. Колас сагнуўся, зьмяшаўся з гразёй; Зжатыя снопікі ў мэтлях валяюцца, Віхрам зрываюцца, зерне зрастаецца... Як жа ты, шнур наш, глядзіш сіратой! Столькі і працы, і поту загнанымі Ўложана ў ніву скупую сялянамі, Столькі пайшло уздыханьня, мальбы! Гляньце – усё нішчыцца злой непагодаю, Неба ня зжаліцца над зямлі ўродаю, Неба ня чуе ні скарг, ні кляцьбы. Сэрца забытых крывёй абліваецца Доля няшчаснага ў полі бадзяецца Рады зьнікуль не відаць і ня чуць; Думы ўзьнімаюцца, думы маркотныя: Што бедакі, хлебаробы гаротныя Холадам, голадам зімнім пачнуць? Белай пялёнкаю сьнег разьлягаецца, З гікам мяцеліца дзіка ўздымаецца, Ў сьцены бязьлітасна валіць мароз... Дзе тут схаваціся, дзе прытуліціся? Дзе на кусок хлеба ў сьцюжу разжыціся? Божа... а сьлёз тых, о, колькі тых сьлёз!..
#2 I чаго ж, непагода сьлязьлівая, Непрасьветна вісіш над зямлёй? Што ўрадзіла нам ніва убогая, I таго не сабраць за табой! У пракосе, ў капе, дый няскошана I стаіць, і гніе сенажаць; I ў снапах, і нязжатым бадзяецца Дабро ў полі, аж сьлёз не стрымаць. I ня хочаш ты гору мужычаму Спагадаць, непагода, ані; Не глядзіш, як ён будзе праводзіці Зь дзецьмі, з жонкай зімовыя дні... Што пачне ён, бядак, як расьсьцелецца Белы сьвет на дварэ, на страсе? Чым сямейку карміць яму прыйдзецца I трасянкі з чаго натрасе? Дзіцё плакаці будзе галоднае, Будзе ў хлеве кароўка рыкаць, Будзе сам ён стагнаць, а мяцеліца Будзе выць, будзе ўсім падцінаць.
[1907–1909]
|
|