350 Прысьвячаецца ўсім зьняволеным
Днём, што ціснуўся ў зморы да крат, і да скону гатоваю ночай вашы крокі гадамі дзяўблі, узьдзіралі халодны бетон... Заціскаўся ў бясьсільлі кулак, прагна ў краты ўзіраліся вочы, разам зь вершам зрываўся, канаў над астрожнаю юрцай праклён. Вёсны кідалі вам на вакно, на жалезныя йржавыя краты зырка-сіняга шоўку малы, недарэчна малы шкумяток, лета ліпла кашуляй да цел, сьпёкай горла сьцінала зацята, восень – сыпала ў шыбы, ў душу алавяны атручаны шрот. Белым пылам чарэмхаў, ігруш на вас вечар вясновы ня веяў, цёплы вецер ня песьціў рукой па гарачым твары, валасох... Некаторых – сібірскай пульгой замяла назаўсёды завея, іншых зноў, як сабак, без крыжа, жвіраваты прысыпаў пясок... Нат і тым, што пяялі ўсяго пра асеньнія жоўтыя раньні, ткалі сінія вершы аб тым, як расой асыпаецца ймгла, – у бяскрайных палынных стэпох успамінам краіны каханай сотні дзён, сотні дзікіх начэй давялося душу калыхаць! Хто вярнуўся, хто не... А тады – у паветра ўзьляцела штодзённасьць, пралілася над краем крывёй навальніца сусьветных падзей, і каго не зьмяла яна ў роў, не засыпала жвірам сьцюдзёным, – па шляхох, перарытых вайной, ўсе зышліся, мой край, да цябе. Дні за рукі ўзяліся, ідуць шэрым, жудкім, глухім карагодам, абіваючы з душаў, з галін цьвет вішнёвы ці прагу жыцьця, ўтроп цікаецца голад, на нас вышчарае клыччо мімаходам, – ды жывём мы і зь ім, бо дзе Ты, там і наш сяньня высіцца сьцяг. Калі ж хто адышоў і ў гушчар цішком воўкам запоўз і чакае ці праменьвае важкія дні на спакой ці на сыты абед, – ён ня наш. Без такіх мы прыжджом бела-бела усьпененых маяў, залатога пяску каласоў... Возьмем шчасьце сабе і Табе!
1941–1942
|
|