Ляж, прытуліся да зямлі, Паслухай шчыра, што гавора Табе, сям’і і ўсёй радні, Калі запаліць неба зоры. Пачуеш дзіўную аповесьць Мінуўшай славы і жыцьця, Аб чым згубіў ты ўжо даўно весьць, Блукаючыся без пуцьця. Пачуеш, як шмат лет таму Тваё было тут панаваньне; Паслушна голасу твайму, Цябе ня кратала скараньне. I запытаецца зямліца Тваёй душы і тваіх дум: Чаго ты блукаеш начніцай? Чаму свой край аддаў на глум? * Стань, нахіліся над ракой, Ў плакучы ўгледзься пералівы: Ў іх адаб’ецца воклік твой, I ўбачыш незабыты дзівы. Як там русалкі – твае дзеці – Днём аддыхаюць у жальбе, Каб ночкай, блудзячы па сьвеце, Шукаці долі для цябе. Ад хваль, што шэпчуцца так міла, Ты дойдзеш праўданькі усёй, Што рэчкі – гэта зямлі жылы, Вада ў іх – кроў зямлі тваёй. I запытаецца вадзіца, Як не пытаў ніхто ў жыцьцю: Чаму яе п’е чужаніца, Яе, кроў родную тваю? * Ідзі у лес, што стаў кругом Тваіх нязьмерных ніў на стражы, Што толькі думаў аб адном... Але паслухай, што лес кажа: Я бараніў твой дух ад плесьні, Аб думы шчыра твае дбаў, I паўтараю водклік песьняў Што прадзед зь ветрамі складаў. А ты, змарнелы чалавек, Нікчэмны пасынак былога, Сваю пушчаеш песьню ў зьдзек, Чужою славіш нават Бога! Прывучан кланяцца, ўніжацца, Паганіш скарб свой дарагі. I знаеш толькі там сьмяяцца, Дзе кроўю плакаў бы другі. * Ідзі на ўзгор, на камень сядзь, Што пашчапаў пярун на часьці; Глядзіся ўзоры, што мігцяць На небе ў радасьці і ў шчасьці. Яны агністымі іскрамі Ў душы распаляцца, як сталь; Бо неба сочыць за людзямі, Зямлі пільнуе яго даль. Зямлю ў сваёй адвечнай казцы Трымае без граніц і мер... Калісь і ты ў яго быў ласцы – Меў зь неба долю. А цяпер... Цяпер яно сваймі сьлязамі З табою плача над табой; Шле буры, громы зь перунамі, Каб сон збудзіць магільны твой!
[1913]
|
|