Ураджай пагарэў. З працадня – ані шэлега. Вымі бедных кароў, як пустыя збаны... На пясчанай касе ля Збароўскага берага, Быццам рыбы галодныя, дрэмлюць чаўны. За бязглуздасьць чыюсьці, грабежную, хвацкую, – Як было не адзін ужо раз, і не два, – І сягоньня бакамі адказвае Бацька, Рыбы, дрэвы, нябёсы яго і трава. Цені, белыя цені на водмелях сініх, На плячы даўгазубыя граблі ляжаць. Стогнуць сьпіны і ціха паўзе над пучынай, Быццам дзіда, цяжкі, трохсажнёвы дзяржак. Граблі шаблямі дно залатое скародзяць І прыносяць «палюддзе» галодным чаўнам: Ясных кропель алмазы, багновак бароды, І бяззубак – па грыўні за кіляграм. У катлах ненажэрных іх вывараць ноччу. Чарапашак ад мяса аддзеліць «кульба». Будуць запінкі для вячэрніх сарочак, А начыньне – сьвіньням. Па-братэрску дзяльба. Дзеля гэтага з раньняй да позьняй часіны, З салаўінай пары да савінай пары, Як трысьцінкі трымцяць дзявочыя сьпіны, І аленевы вочы глядзяць у віры. І пакуль грабуць яны сонца з парогаў, А з крыніц і глыбіняў вясёлак глыжы, – Зыб ад глісераў белых абліжа ім ногі, Грудзі-шкелцы бінокляў абсьліняць чужых. І за сіняй далёкаю павароткай, Там, дзе зьнікне багатых глісераў зыб, Людзі з граблямі выбух учуюць кароткі, І бязгучныя стогны аглушаных рыб. Быццам жэмчуг, на нашых адхонах суровых Наліваюцца барвай насустрач дню, Як вулканы, зырчаць маціцовыя горы, А між імі, як лава, шалёнства агню. І з адчаем слухаюць ракавін вушы, Як віруюць у пекле катлоў агнявых Душы брацьцяў, нямыя бяззубкавы душы, Пад мяшалкамі д'яблаў... таксама нямых. І ўвесь час пакуль мяса ад лат аддзіраюць І дымее у ночвах яно, як гара, Качкі шэрагам шэрым стаяць і чакаюць, Як пры Сталіне поліўкі ў лягерах. Высыхаюць крыніцы, і іхнія сьлёзы Дзень ці два зьзяюць маціцай ў сонца агні Перад вечнай разлукай з радзімай бярозавай, Дзе цяпер ні бяроз, ні дубоў, ні крыніц. О зямля мая ў сонцы, зітханьнях і зыбу! Дзе дубоў твае цёплыя халады? Абясптушылі, бомбамі ўсю абязрыбілі, А цяпер абяззубяць... А што ж тады?! Разьнясі ім каўчэгі з хлусьнёй і атрутай, І даруй, тым, танюткім, як струны лазы, Тым, з граблямі, у плацьцях сваіх падаткнутых, Што для хлеба ўзялі ў цябе човен сьлязін. Бо штоночы, як толькі прытомнасьць пакіне, Мне адзін, мне адзін толькі трызьніцца сон: Даўгазубыя граблі, напятыя сьпіны, І пад хусткамі белымі – твары з ікон.
22.IV.1965. Шагол.
|
|