РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Франьцішак Багушэвіч
Вершы
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Свая зямля
О, памагае зямля шмат
У кожнай хваробе свая!
Я ж не стары запасны салдат,
А гэта ведаю добра і я!
      Нашая вёска Сялявічы зьвецца.
Былі уніяты калісьці дзяды.
Добрая вёска: стаіць пры рэчцы,
I жывуць людцы у нас без бяды.
На дровы ня трудна, і выганы ёсьць,
Але за веру дык цярпелі ня мала:
Асэсар зганяе, зьдзірае і муча нас досьць,
А поп сабе такжа дзярэць з нас, бывала.
I як толькі, бывала, званар той зазвоне,
Дык тут, як зь зямлі, асэсар тыц!
I гвалтам з хат цягне, у цэркву гоне,
Проста у сьвяце ня можна і жыць,
Але ня доўга, народ прыхітрыўся:
Кожны ў нядзелю раненька ўстане,
Апрануўся, абуўся, памыўся
І марш у лясы, як паны на паўстаньне.
      А там у пушчы гдзе-кольвек зьбяруцца,
Чытаюць малітвы і плачуць шчэра;
Скончуць маліцца і разыдуцца,
Вот і ўся была тут іх вера.
Самі сябе хрысьцілі з вады,
Жаніліся так, што бяз шлюбу...
I многа, многа было з тым бяды,
I многа людзям што на згубу!
      Прыйшлася калейка мая у салдаты;
У воласьці ж нашай прымалі.
Ведама, плачуць усе з нашай хаты,
А і чужыя сьлязамі жагналі.
      Матка шкаплерык дала на дарогу,
Бліночкаў з цэду з сланінай,
Я памаліўся нашаму Богу
I еду ў набор той з старшынай.
А чуў, што ў чужой старане
Надта маркотна па роднай зямлі;
А сэрца млее, што возьмуць мяне!
Недарма старшына з салдатам прыйшлі.
Плачу я сьлёзна і думаю так:
Зямлі ж і з сабой мне можна узяць...
Узяў у кішэнь так грудку з кулак,
I палегчала зараз, як слова сказаць!
      Здалі ў салдаты: «Ступай прысягаць
На вернасьць!» – «Ой, не, – кажу, – пане,
Я каталік, гатоў памагаць
I людзям і цару, даю абяцаньне,
Але прад Богам сваім, у касьцеле,
Як Бог прыказаў, у сваей веры;
Бо Бог у мяне ў сэрцы тыкеле,
А вашаму Богу дык трэба паперы!»
Зьдзіваваліся ўсе: «Ці здурэў,
Ці ты, – кажуць, – такі з малога?
Так і царква табе то ня хлеў?..
Усе цара аднаго мы і Бога».
«Так, – кажу, – так, каталіцкая ж вера
Іншы ад рускай мае парадак;
Я прысягну вам і шчэра,
Але па-свойму і без дакладак».
      Тузалі доўга мяне і ганялі,
I поп навуку мне гаварыў,
А я дзяржуся болей ды далей
I сам замучыўсь і іх задурыў.
Такі ж запісалі, што я каталік
I прысягу даў у касьцеле!
Да службы якосьць прэндка прывык,
Гадкоў зь дзесятак служыў тыкеле.
      Але заслалі мяне за кару
За тысячу міль! Вун аж куды!
Ня быць і зь цялятамі там Макару,
Там не заходзяць навет жыды!
Там зімой дык і слонца няма,
А летам дык жыць не даюць камары;
Хоць бы клапаць зямлі – толькі пушча сама,
Ды балоты, ды ройсты, мшары...
А пошасьць як пойдзе на люд,
Дык мруць, як атруты ўзялі!
Умёр бы то, мусіць, я тут,
Каб ня жменька той роднай зямлі.
Як пачне разьбіраць і мяне,
Дык шчыпту яе у вадзе
Глытанеш, дык пот аж ліне
I хваробу рукой разьвядзе!
А другім што даваў, дык і не!
Не памог і ня шкодзіў нікому,
Бо зямля не па іх, а па мне.
Значы, трэба зямлі мець аж з дому.
Яна давяла і да дому мяне,
Бо і ей на чужой старане
Так ня хочацца быць, як і нам,
Дык таскуе, як мы, яна там!
 
 
 
 
Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.