520 М. Т.
Мы з Вамі два рэхі ў адным бары ад Нарачы аж да Нёмана, на матчынай мове, па песьні сябры і думаем крышку падобна. Здалося мне: рэкі плывуць назад, гады вяртаюцца з выраю. Стаю сярод поля, дзе дрэвы ў рад, – якую ж пуціну выберу? Капытамі коні кранаюць зямлю, іржуць, патрасаючы грывамі. Я песьні з аселіц сэрцам лаўлю – тужлівыя, сьпеўныя, жніўныя. Я ведаю многа песень чужых, усё ж тыя жніўныя, родныя, як жураўліны асеньні крык, навекі мяне запалонілі. Шэрыя хаты пад шэраньню стрэх, шэрае беднае зрэб’е. Шэрыя твары плачуць празь сьмех, шэрыя вёсны, бясхлеб’е, а мова, як ліра: сьпявае, гудзе, стагоддзямі вусна прадзецца. Промнямі слоў суцяшае ў бядзе. А мова, як сэрца, б’ецца. Слухаю, думаю... Думка адна: людзі пакрыўджаны родныя, просяць за іх заступіцца, аднак сілы такія няроўныя. Трэба змагацца. З панамі на бой. Трэба, як дуб, як камень. Нашая песьня панам, як мазоль: шкадуюць і зводзяць вякамі. Зьяўляліся хлопцы, празь цемру вякоў народныя раны гоячы, за сілу адважных закляцьцяў і слоў жывымі згаралі на вогнішчы. Ірваліся ў полымя, у забыцьцё, каб толькі ня плакаць, ня каяцца! З болю на сьвет прыходзіць жыцьцё, болем яно адкупляецца. Гэта было ў той завейнай пары, калі, размахнуўшыся крыламі, Вы сталі змагацца яшчэ на зары з народнымі вечнымі крыўдамі.
|
|