Ці ты любіш вецер? Дык паслухай мовы ветру ў мокрым гольлі хвояў маладых і зь мядзяным роем зыкаў – казку зловіш, не спыніўшы навет мернае хады. Казку пра нядолю, дзеўку вадзяную, пра ваду жывую, ведзьму ды ваўка... Зь іх – мацьней у жмені затуліў адну я: пра драбок маленькі, шэры – жаўрука. Дзесь, калісь – плёў вецер – жыў хлапец пры маці. Моцны, шэравокі, валасы ў струкох, не гультай ні ў полі, ні ў бары, ні ў хаце, што сьпяваць надзіва гожа, звонка мог. Ледзь разьмесіць сонца цемру й дзень павесіць, – ён ідзе ўжо з сошкай, рэжа глей, пяе. Рэжа, й як зьмярканьне выплыве над лесам, і яшчэ тэй песьні ўсё не дапяе. Нат калі прыгоніць ён парою коні на зялёны поплаў, сядзе над вадой, – і тады сьпявае, толькі, каб сутоні соннай не трывожыць, ціха, сам з сабой. Часта зь сіні чорнай, мо каб дзень паскорыць, абрываў хтось зоры, кідаў далавы, і ляцеў за зьнічкай кажнай сьлед разорай, і згараў, крануўшы мокрае травы. Як аўсы зжыналі і даўжэлі ночы, зьнічак тых бывала часам, як пяску. Дык ня спаў хлапчына, думаў – сьлед прасочыць, аж, дзіўному, золак падаваў руку. Пачалі зьбірацца бацяны ў лагчынах, верасы красою ўзьлесьсі залілі... Давялося хлопцу змрочнаю часінай аднаму вяртацца ў вёску праз палі. Йшоў... Сьпяваў... Ня сьніцца ж! Зорка-зараніца ўспыхнула, шугнула і зьляцела ўніз, адно зьзянь у вочы цісьнецца сьляпіцай ды ў нябёсах ніткай срэбнай сьлед павіс. Стаў пяюн абцерці сьлёзы, ажно вечар пасьвятлеў, як быццам золак беліць сьвет, штось гарыць узьмежкам, грэе ў твар і ў плечы, не гарыць... а чэзьне... гасьне у траве – і ўстае дзяўчына перад ім, з зыркою залатой усьмешкай, залатой касой, залатыя вочы радасьці ня ўтояць, залатыя пальцы торгаюць крысо... «Хто ты?» – «А дзяўчына зь пералётаў сініх. Вось пачула песьню, на яе й зышла. Засьпявай якую, звонкую (я ў стынях угары прастыла) прыпеўку зь сяла...» А сама гамоніць, а кладзе далоні на плячо, гуляе з жычкай, люба так, ціха сьмехам звоніць, дыхае ля скроні, аж бліжэй, здаецца, не прыльгне ніяк. А тады – зьнячэўку пальцы рук расшчэпіць і адрыне целам залатым уся, ён – за ёю! Ловіць, горне... і у шэпце тоне песьні пошчак, мкне кудысь прасьцяг... Ды узноў, здалёку, зьнекуль, выплывае сьвет урэшце... зь песьняй... Песьня зноў гарыць, і хлапец ня бачыць, што лаза сівая ўжо плыве пад ногі, што яны – ўгары, што ў густой сутоні ледзь відаць аржоньне, выспай чорнай выплыў і нырца даў бор, а над ім, над дзеўкай залатой – сягоньня, дзе ўзыходзіць сонца і ў вагні прастор... Нат ня бачыць хлопча, што трымцяць, трапечуць за плячыма крылцы, шэрыя, як ён, што ня зь ім дзяўчына, стаяла, як сьвечка, што яна – заранка, ён – не маладзён... Бо ня тое ловяць дробныя зярняты чорных вачанятаў, звоніць не таму шэранькае горла... Ён зьвініць, праняты, славу дню, што зьзяе жаўруку – яму!
|
|