РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Раіса Баравікова
Вершы
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Госьць

#1
* * *

Яшчэ на сёньня клопат ёсьць:
суняць бы неяк грай шпачыны!
А тут насьмешка лёсу – госьць! –
да адзінокае жанчыны.
 
Вясёлых спраў паслугачы –
іскрынкі горкія ў наліўцы,
i сэрца трэба ўберагчы,
i штосьці д’ябальскае ў грыўцы.
 
I запытальны ўзьлёт брыва
ня хоча з роздумам спрачацца,
у небе поўня, хоць зрывай!
Пры гэткай толькі цалавацца!
 
Як патрабуе этыкет,
адводжу позірк сарамліва,
жыцьцё бясконцае ў планет,
i век кароткі – у шчасьлівай!
 
Нямнога шчасьця для дваіх! –
ня першы дзень жыву з маркоты,
што для яе кароткі міг
расцалаванае гаркоты?!
 
Я не хачу гуляць з агнём,
я закрываю шторай поўню
i ненавіджу за акном
асалавелую... шпакоўню.

 

#2
* * *

Скуль ты такі невыносна адважны?!
Моцна зацягваеш ніць...
Гэта мясьціна завецца ў нас Дражняй,
можа, цябе падражніць? –
 
Голасам ціхім, ласкавым паглядам,
боязьзю ранняй тугі,
нам бы на луг, ды яшчэ да калядаў
расстагавалі стагі.
 
Соладка сьпяць гарадскія кварталы,
сходы бягуць, як гады...
На астраўках каламутных праталіп
нашае ночы сьляды.

 

#3
* * *

Золка... Золка, ласкавы мой госьцю,
я сьмяюся, мой голас дрыжыць,
між тваёй i маёй маладосьцю
поле белага сьнегу ляжыць.
 
На якую чарговую згубу
шоўк завейна абцягвае стан,
не цалуй перасьмяглыя губы,
ты душу напачатку дастань.
 
Знаю, сьмелым няма пакараньня,
піць пачаў – дакаштуйся да дна,
можа, нас ашукае сьвітаньне,
ды далёка яшчэ давідна.
 
Ты паслухай, як дыхае цяжка
нам у твары начны веснавей,
i ня вельмі славутая пташка
як апошні пяе салавей.
 
Там, дзе падаюць,–
                                  сьцежку ня мосцяць
мне пад ногі ня надта сьцялі,
без таго твая дужая постаць
нібы бераг жаданай зямлі.
 
З трапятаньнем ляснога аленя
затрымайся на строме начы,
пакладзі галаву на калені
i над доляй маёй памаўчы.

 

#4
* * *

Бясстрашны, уступай ва ўладу,
даю павечныя правы,
замацаваныя паглядам
скаронай гордай галавы.
 
Я не шкадую сёньня волі,
застыў агонь яе ў вачах,
сьвітальны месяц любіць поле,
ён толькі – ценем у нагах.
 
Пад гэтай цьмянаю аховай
улады хочацца ўдвая,
я – літасьці прашу на словах,
дыханьнем гавару – твая...

 

#5
* * *

Я лішняга сабе не назапашу,
свайго ў жыцьці ніяк не дабяру,
заві, мой госьць, гукай у лесе нашу
запозьнена харошую пару.
 
Зямлю калыша год невысакосны,
а хочацца мне высака ўзьляцець,
хай ноч усю шумяць над намі сосны,
ім сёньня ёсьць пра што пашапацець.
 
Ігліцы перасохлае пароша!
Пінжак далей у зарасьнік пасунь,
мажліва, лес з прытулкам не паможа,
дык дапаможа ў шчасьці нам лясун.
 
Калі ў руках трымаеш яблык сьпелы,
ня думаеш пра сад чужых зямель,
з табой ня я была ў вясельна-белым,
а тут... туман, як вэлюмная бель.
 
Прасі, мой госьць, садзі за стол заручын
крылатых дружак з тых, што галасьней,
бо толькі птушкі голасам сугучны
i сэрцу, i абдымкам, i вясьне.
 
Якім запевам нас яны напояць?!
Але ня трэба птушкам многа ўмець, –
я аддаю сваю для песьні споведзь,
ім лета будзе мала, каб прапець.

 

#6
* * *

Не распытвай. Ты бачыш, што маю.
Я ўспаміны кідаю для тых,
што пяшчотна другіх абдымаюць
i сумуюць па вуснах маіх.
 
Не шкадую струны абарванай,
густа звоняць пад ветрам драты,
можа, песьня мая – адсьпявана,
а душа захавала матыў.
 
Апранулі зялёнае вольхі,
я сукенку пад мак падбяру,
не загадваю, госьць мой, на колькі,
дастаткова, што зараз гару.
 
У пунсовым сустрэну сьвітаньне,
хоць на колер, ды маю правы!
Нават кніжак няма пра каханьне –
век халодным разьлікам жывы.
 
Не хачу, каб дурэлі на шпагах,
i ў гэройстве ёсьць многа маны, –
не узважвай, мой госьцю, на вагах,
знаеш... сэрца ня мае цаны.
 
Не тужы. Раздажджылася трошкі,
ападзе ручаёвая плынь...
За аўсамі распусьцяць валошкі
мне ў пасаг сваю ціхую сінь.

 

#7
* * *

Не сьціхае ў бусьлянцы
          ўстрывожаны клёкат,
разгайдалася раньне
          на крылах буслоў,
спатыкнецца прамень
          i ўпадзе трапятліва на локаць,
дотык вуснаў праз сон, –
          як працяг недаказаных слоў.
 
Cьпі, мой госьць, спачывай...
          На рацэ распускаецца лотаць,
як маленькае сонца,
          азірае свае берагі,
колькі ранкаў буслам
          давядзецца над ёю адлётаць,
колькі выпадзе дзён
          мне сустрэць на плячы дарагім?
 
Пралятае жыцьцё
          дзе маною, дзе праўдай,
пачынаецца лета, –
          адчуваю далоньню цяпло,
падступае, як прывід,
          дзе да спуду сапраўдна,
над бусьлянкаю б’ецца
          маладое крыло.

 

#8
* * *

Зноў закружыла весялосьць,
з акон зьлятае ноч, як сажа,
не абяцай спакою, госьць,
што будзе заўтра – дзень пакажа.
 
Ды і навошта супакой!
Былі б далоні нашы ў згодзе,
я гавару ў паўшэпт з табой
і ў поўны голас са стагодзьдзем.
 
Нішто ня сьпісваю на час,
я да яго жыцьцём прыкута,
хоць ён няўмольна (і ня раз)
са мной разьлічваўся – пакутай.
 
Мне горача... Бярэ разгон
на ўсходзе нітачка ўзыходу,
і ў тым наступным віры дзён
я для сябе ня бачу броду.
 
А ў гэтай сьцішанай начы
мне ад уласнай думкі сьмешна –
што час?! Як часта на плячы
каханым мулка i няўцешна.

 

#9
* * *

Па шляхах жыцьцёвых ходзіць мноства
розных непрадбачаных нягод,
лепш бы павязацца нам сяброўствам
тым, што не на дзень i не на год.
 
Палкасьць – бліскавічная крывая,
зводня расцугляных навальніц,
голас твой заве i акрыляе –
жаўранкам падранкавым зьвініць.
 
З маладосьці выбегла на сьцежку, –
тут бы супакоена прыстаць!
Госць мой, верасьнёвую усьмешку
з твару пацалункам не сагнаць.
 
Верасень... жаданы месяц збору,
над садамі лёгкая імгла,
госьць мой, не насі ў вачах дакору –
многа мела – мала данясла.
 
Абдымі... Хай пачакаюць зімы,
нам няма патрэб прысьпешваць час,
палюбі пару маёй радзімы,
што пладамі высьпела для нас.
 
І журбу, i весялосьць жалеек,
месяца сьвітальнае сьвятло,
пад якім твой жаўранак шалее,–
быццам яму лета не было.

 

#10
* * *

Ты скажы мне, зь якога суквецьця
сплесьці той запаветны вянец,
каб ня чуўся у шолахах вецьця
непрытоена сумны канец.
 
Гаварыла: прыкметам ня веру,
разважала: надоўга! – i вось... –
варажу на сьцяблінках аеру,
i выходзіць – прысуднае, – госьць!
 
Толькі госьць...
                          На прыход! – Не на годы!
Цяжкім хмелем спаўеш галаву...
З кожным новым тваім адыходам
разумею, што стратай жыву.
 
Не ўзыходзіць лістота на палі,
жывяць дрэва яго карані,
я баюся – ты толькі абпаліш,
а гарэць не дасі на агні.
 
Не заву безьмяцежнага шчасьця,
сьвет здаўна да гарэньня жадзён,
ды калі разгараюцца страсьці,
просіць сьвет супакойлівых дзён.
 
Не капрыз. Не настрой. Не развага.
Горка сэрца гаворыць з табой,
знаю я, як цалуе адвага,
калі ўпэўнена – выйграе бой.

 

#11
* * *

Што прыхопім з сабой? Што забудзем?
Дый няма асаблівых прычын
помніць гэты валошкавы будзень
i густое кустоўе ляшчын.
 
Маладая зязюля ня лічыць,–
маладая зязюля – заве...
Напасьлед я хацела б пазычыць
маладога куваньня ў яе.
 
Можа, гэта «ку-ку» парукае...
Госьць мой, сёньня дурманіць багун,
да цябе выбягае другая,
я паглядам таксама бягу.
 
Вось падкосяцца лёгкія ногі,
замінаюць трава i карчы,
я ня знаю больш доўгай дарогі,
я стамілася, дай адпачыць.
 
Адыдзі... там шаўковыя косы,
чую сьмех, ён падобны на мой,
разганяю над сьвежым накосам
камарынае радасьці рой.
 
І шукаю дадому дарогу
карацейшую... можна праз мох...
Не чакала, мой госьць, да паpory,
выйшла так... правяла за парог.
 
 
 
 
Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.