Дык жа знайце, чаго б я хацеў,
Аб чым думачкі толькі мае:
Каб мой люд маю песьню запеў
I пазнаў, аб чым песьня пяе!
Янка Купала
Родныя вобразы
уваход      СЂСЌРіiстрацыя
 
  Р“АЛОЎНАЯ     РђР РҐРђР†Р§РќРђРЎР¬Р¦Р¬     Р–ЫВАПІС     Р”РџРњ     Р’ЕРШЫ     Р›Р†РўРђР РђРўРЈР Рђ     Р‘ІЯГРАФІІ     Р¤РћР РЈРњ     РЎРџРђРЎР«Р›РљР†  
пошук

  
 С„ота(14)
 Р°СЂС‚ыклы(2)
 РєР°СЂС†С–РЅС‹(63)
 РґРїРј(3)
 С†С‹РєР»С‹(1)
 РїСЂР°РіР»СЏРґ
Р’РѕРґРіСѓРєС–(1)
Віктар Фёдаравіч РЁРјР°С‚аў
мастак на Чарнобыльскую тэму, навуковец-мастацтвазнаўства
 
Годы жыцця: 9 мая 1936 - 21 вер. 2006
Месца нараджэння: Рі.Рї. Камарын, Брагінскі СЂ.
Біаграфія: 

Больш падрабязней глядзіце ў артыкле Аўтабіяграфія


Віктар Шматаў вядомы на Беларусі як мастак і навуковец-мастацтвазнаўства. Яго творы экспанаваліся на Рэспубліканскіх і замежных групавых і персанальных выстаўках у тым ліку ў ЗША, Італіі, Германіі. Яго карціна "Маці" знаходзіцца ў штаб-кватэры Еўрапарламента ў Бруселі. Ён аўтар шэрагу манаграфічных прац па гісторыі старадрукаў і мастацкага аздаблення кнігі, а таксама шэрагу манаграфій пра выдатных дзеячоў Беларускага мастацтва.

Усё вышей сказанае, як бы мовіць, статыстыка і тое невычарпальная. За ёй стаіць неардынарная асоба з вялікай душой, глубокім пачуццёвым светам і надзвычайнай працавітасцю, бязмежна адданая служэнню Айчыне.

Малады мастацтвазнавец Наталля Лазука пасля сумеснай сустрэчы са Шматавым на яго персанальнай выстаўцы напісала: "Мастакам, што працуюць над сур'ёзнай тэмай, нялёгка. Ад сапраўднага нацыяльнага мастацтва, па сутнасці, усе адвярнулася. Таму праца над ім патрабуе самаахвярнасці. А яшчэ любові да Бацькаўшчыны, глыбіні ведаў яе гісторыі, разумення складанасцей на гэтым няпростым шляху ўласнага мастакоўскага самавызначэння. Галоўнае тут адказнасць у імкненні захаваць традыцыі, не даць забыцца аб іх існаванні сучаснікам. Сладаны, але годны шлях!".

Так Віктар Шматаў і ў мастацтве, і ў навуцы, і проста ў жыцці ішоў гэтым шляхам. Больш таго - ён дапамагаў вызначацца і выходзіць на яго, а потым упэўнена і рашуча па ім крочыць вельмі многім людзям, якіх сустракаў па жыцці, становячыся гэтым самым павадыром да сакральных глыбіняў гісторыі і культуры Радзімы.

Ён быў не толькі павадыром, але і безнадзейным ахвярнікам. Незлічыць тыя дні і гадзінны, што правёў Віктар Фёдаравіч у Чарнобыльскай зоне, рэгіёнах роднага Палесся, ратуючы каштоўнасці матэрыяльнай і духоўнай культуры, і занатоўваючы на жывапісных палотнах зыходзячую ў нябыт прыгажосць аднаго з унікальных рэгіёнаў як у Беларусі, так і ўсёй Еўропы. Ручнікі на крыжах у яго палотнах "...нібы той жалобны крык птушкі над кінутым гняздом, лунаюць з карціны ў карціну."

На нашых вачах адыйшоў у вечнасць Віктар Шматаў - калос беларускай культуры 20 стагоддзя.

@ Таццяна Гаранская

Храналогія:

1936 (9 мая) - Нарадзіўся ў г.п. Камарын Брагінскага р-на, што на Гомельшчыне;

1951 - 1956 - Вучоба ў Мінскім мастацкім вучылішчы;

1956 - 1962 - Вучоба ў Беларускай Акадэміі мастацтваў. Супрацоўніцтва (з 1960 г.) ў часопісе "Вожык" у якасці мастака-сатырыка;

1963 - 1964 - Выкладчык малюнка ў Віцебскім педагагічным інстытуце імя С.М. Кірава;

1964 - 1969 - Аспірант Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К.Крапівы Акадэміі навук Беларусі. Супрацоўніцтва ў агітплакаце і часопісе "Вожык";

1969 - Абарона кандыдацкай дысертацыі. Праца ў ІМЭФ імя К.Крапівы АНБ;

1971 - Прыняты ў Саюз мастакоў. Удзел у выставах.

1971 - Манаграфіі "Беларуская сатырычная графіка", "Міхась Філіповіч";

1974 - Паездка ў Балгарыю (Сафія, Плоўдзіў);

1975 - Альбом "Беларускі кніжны знак" (у сааўтарстве з А.Тычынай); манаграфіі "Беларуская графіка" (1917-1941); "Алеся Паслядовіч";

1976 - Паездка ў Італію (Рым, Фларэнцыя, Балоння, Мілан);

1978 - Альбом "Беларуская станковая графіка";

1979 - Паездка ў Польшчу (Варшава, Кракаў);

1979 - Манаграфіі "Сучасная беларуская графіка"; "Францыск Скарына" (Парыж, ЮНЭСКА. У сааўтарстве); "Сямён Герус";

1980 - Манаграфія "Міхась Сеўрук";

1984 - Манаграфія "Беларуская кніжная гравюра XVI - XVIII ст.ст.";

1985 - Манаграфія "Людзвіг Асецкі"; "Орнаментальные украшения острожской Бнблии" // Федоровские чтения 1981 года. М. 1985;

1986 - Першая (пасля аварыі) паездка ў Чарнобыльскую зону з мэтай стварэння Брагінскай Карціннай галерэі;

1987 - Гравюры "Малой подорожной книжицы" Скорины и их источники //Памятники культуры. Новые открытия. Ежегодник 1985 года.М., 1987;

1987 - Гісторыя беларускага мастацтва. Т.1.(у сааўтарстве); "Художественно-типографские особенности виленскнх изданий Ф.Скорины" // Федоровские чтения 1982 года. М., 1987;

1988 - Гісторыя беларускага мастацтва. Т.2.(у сааўтарстве); "Францыск Скарына і яго час". Мінск, 1988 (каля 70 артыкулаў);

1989 - Гісторыя беларускага мастацтва. Т.3.(у сааўтарстве); "Партрэт Францыска Скарыны" // Спадчына Скарыны. Мінск, 1989;

1990 - Гісторыя беларускага мастацтва. Т.4.(у сааўтарстве);

1990 - Манаграфія "Мастацтва кнігі Францыска Скарыны". Абарона ў Маскве доктарскай дысертацыі на тэму "Мастацтва беларускіх старадрукаў XVI - XVIII ст.ст.Абраны загадчыкам аддзела і Музея старажытнабеларускай культуры ІМЭФ імя К.Крапівы АНБ;

1990 - Удзел у выставе у Ню Ёрку;

1991 - Ініцыял "Мекенэма ў Малой падарожнай кніжцы Ф.Скарыны" // Кніжная культура Беларусі. Мінск, 1991. Пачатак збору помнікаў этнаграфіі і народнага мастацтва Чарнобыльскай зоны і працы над серыяй жывапісных палотнаў "Чарнобыльская трагедыя";

1992 - Гісторыя беларускага мастацтва. Т.5 (у сааўтарстве);

1993 - Удзел у выставе ў Нямеччыне;

1993 - Персанальная выстава жывапісу ў Мінску. Узнагароджанне медалём імя Францыска Скарыны;

1994 - Гісторыя беларускага мастацтва. Т.6 (у сааўтарстве). Другая персанальная выстава ў Мінску;

1995 – Паездка ў Францыю з выставай старажытнага беларускага іканапісу і скульптуры (гл.жаталог "Скарбы рэлігійнага мастацтва з Мінска". На франц. мове. Гайяк, 1995);

1995 - Удзел у выставе ў Францыі;

1996 - Персанальная выстава "Палітра Чарнобыля" (Мінск, Нароўля, Мазыр).

Памёр Віктар 21 верасня 2006 года ад інсульта.

Дадаў Андрэй 17.01.2011