Сны
|
|
|
|
∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ Граюць гусьлі-самагуды, Песьня-скарга з струнаў рвецца, То – бы родзіць сны-прычуды, То – адразу абарвецца... То – нясецца стогнам смутным Над паснулымі лясамі, То – зьнікае дзесь нячутна За вазёраў паясамі. Поўна дзіўнае задумы Ў далях будзіць адгалоскі... I плыве, радзіўшы сумы, Тая песьня зь вёскі ў вёскі... Як бяз сонца не пражыці, Без начы ня знаць спакою, – Так бязь песьняў цяжка жыці Ўрань і позьняю парою. Зь песьняй можна злой часінай Смуткі выліць, плакаць, рвацца, Разам з стайкай жураўлінай Ў край чужы ляцець, сьмяяцца... Кажуць казкі: прад вякамі Не радзілісь вольна песьні. Думкі вострымі цьвякамі Рвалі сэрцайка балесьне. Чалавек, пяюньні – птушкі, Не пяялі, залівалісь, Спалі песьні-весялушкі, Словы ў сэрцах пахавалісь... Пахавалісь... ды паволі Ўсе расьлі яны і ўрэшце, Ўрэшце вырвалісь зь няволі, Зазьвінелі: «сэрца цешце! Вылівайце моц каханьня, Каб усе вас зразумелі, Вылівайце ў гэтым граньні Ўсё, што моўчанькі цярпелі!» Й песьні-скаргі, песьні-думы, Песьні жарты-сакатушкі, Паплылі, радзіўшы шумы, Заліваючысь, як птушкі... Граюць гусьлі-самагуды, Песьня-звон са струнаў рвецца. То – бы родзіць сны-прычуды, То – адразу абарвецца... * «Дзесь за морам-акіянам Ёсьць старонка дум няясных, Сноў прыгожых, зорак ясных. Ў полі, сонцам абліваным, Ў тэй старонцы прамяністай Ёсьць высокі белы хорам.. Прыгаством, красою чыстай Там, падобны ясным зорам, Расьцьвітаюць у сьвятліцы Пяць дзяўчынак, пяць сястронак: Стан прыхільны, гібак, тонак, Мараў чар з вачэй глядзіцца, Твары белыя, а косы – Зьзяньне месяца палосаў... Ткуць дзяўчына, ткуць ад раньня, Ткуць вузоры срэбнай пражы... Хто зь іх песьню, казку скажа, Хто пачуець птушкаў граньне Ў час вясеньняга сьвітаньня, Хто зь іх выйдзе у садочкі Дзе стаяць чаромхі ў белі, Дзе ў пагожыя нядзелі Сонца ўе сабе вяночкі... Ткуць дзяўчыны, нахіліўшысь Над дубовымі станкамі Залатымі абрусамі, Паясамі з срэбра, зьвіўшысь, З-пад рукі плывуць умелай Ніці золата старога, Срэбра, шоўку ценявога, Воўны чорнай, воўны белай... Ткуць дзяўчыны у пакоры Шматкалёрныя вузоры... Іх цалуе ясна сонца, Заглядаючы ў ваконца, Ім сьпяваюць салавейкі Свае песьні срэбналейкі. А вясёлых думкаў хоры, Тых, што век ня знаюць гора, Устаюць і вабяць: “Годзе, Годзе, шэпчуць, працаваці, Ябрусы шаўковы ткаці, Пагуляйма на свабодзе!” Ткуць дзяўчыны сны у кроснах, Сны прыгожыя, ціхія. Ў іх і зоркі залатыя Заплятаюць кветкі з росных Сенажацяў, і праменьні Сонца сьветлага, і цені... І хавае ноч зайздросна, Ўсё, што выткана у кроснах... * Сны тчэ першая дзяўчына, Шматкалёрных сноў тканіны: Сны вясёлыя, як дзеці, – У ружовых ніцяў сеці; Сны гарачыя каханьня – Ў чырвань яркую згараньня. Крые нудных сноў тканіны Ніткай шэрай павучыны, Затыкае сны, як казкі Ў мілы тон пралескі-краскі, А сувоі сноў прыгожых – Крые беляй белых рожаў. Тчэ другая па калеі Чуць-зялёны шоўк надзеі... Тая – сіняй грой адценяў Тчэ чароўнасьць лятуценьняў, Гэна зноў, ў правідным ценю, Разлажыўшы на калені, Чорным шоўкам, срэбрам старым Ўсьцяж пляце начныя мары... А астатняя маўкліва Заканчае ночы жніва: Хваляй белых аксамітаў Тчэ спакой душы, ўжо сытай... Ткуць дзяўчыны, ткуць сястрыцы Ўсё, што можа нам прысьніцца, І, зайздросна ноч хавае Ўсё, што з кроснаў выплывае... * А як згасьне дзень між хмараў Туманы спаўюць зямліцу, – Ноч нясе ў імглу абшараў Ўсё, што выткана ў сьвятліцы... Шляхам месячных праменьняў, Пуціной дрыжачай зораў, На зямлю, у сьвет імкненьняў Йдзе з-за сьветавых прастораў І распальвае настроі Бліскавіцаю між хмараў, Разьвівае сноў сувоі, Расплятае ніці мараў. Ўсіх замучаных, прыстаўшых, Ўсіх, спрагнёных адпачынку, Шчасьця ў шэры дзень ня знаўшых, – Заварожыць на хвілінкі. Хай забудуць дзень галодны, Хай у сьне зазнаюць ласкі, Заліе іх горам зводным, Занясе ў краіну казкі.. Ўсю зямлю крылом абыйме, Закалыша, залюляе, З сэрцаў важкасьць гора здыйме, Боль вясьняным сьнегам стае... I над змучаным паэтам Затрымаецца... схінецца... А назаўтра сьпеў пальлецца, Сьпеў, што вытканы за сьветам»...
|
|
|
|