РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Усевалад Сьцебурака
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Крылы
1
        Прачынаюся – бы выпускаю шасі. Адкідаю коўдру – як расшпільваю форменны сіні лётны кіцель. Спускаю ногі з ложку – і бачу як падаюць да борту трап. Першыя крокі па цьвёрдае паверхні няўклюдныя, немаўлячыя. Трохі хістае. Збоку падасца – пасьля сну, насамрэч – пасьля палёту. Так, я лётаю ў сьне. Раней – рэгулярна, цяпер – зрэдку.
        Справа, вядома, ня ў колькасьці палётаў, а ў самім факце знаходжаньня не на зямлі. Ня ведаю, як для іншых, а для мяне палёт пачынаецца тады, калі толькі заплюшчваю вочы ў тую ноч. Гэтае адчуваньне, як глыток чыстага кіслароду, ад якога кружыцца галава і цела робіцца бязважкім.
        Усё зьмяняецца. Зьнікаюць пахі, катэгорыі цьвёрдасьці, гарачыні, вільготнасьці. Замест іх зьяўляюцца колеры. Іх шмат, а асноўны, які задае гаму – сьветла-сьветла-блакітны. У жыцьці, на зямлі такую фарбу бачыў толькі аднойчы ў дзяцінстве. Гэта быў колер нямецкага фламастару ў наборы, які маці прэзентавала нам з братам напярэдадні нейкага чарговага пачатку верасьня. Дзіўна, але рыска, праведзеная тым цуда-алоўкам на шэрай паперы, была бляклай і незаўважнай. Гэтак і палёт: толькі сам ён дзіва і цуд, і іншы сьвет, а ранкам на зям-лі – толькі няпэўная згадка аб нечым невымоўным і сапраўдным. Як каменьчык, што блішчыць у вадзе, а пасьля, выцягнуты, на сонцы чэзьне і губляе прыгажосьць, гэтак і палёт, пасьля пасадкі – усяго захапленьне па інерцыі.
        Сапраўды, раней мае палёты былі прыемнай завядзёнкай. Даводзілася выпрабоўваць крылы. Я лётаў. Нядужа высока, не падымаючыся вышэй вершалінаў вялікіх паркавых дрэваў, што стаяць пад вакном. I ня хутка, можа, так як папяровы самалёцік, зроблены са школьнага лінаванага аркуша. Памятаю ўсё да дробязяў, да такіх драбніцаў, што дзіўлюся, як гэта цяпер не магу ўзьляцець проста з-за стала.
        Перад тым, як адарвацца ад зямлі – два ці тры пругкія крокі, і цяжка, з заўважнымі высілкамі, як вялікая птушка, іду на пад'ём. Падымаюся вышэй і вышэй. Тулава паралельна зямлі – ніяк па-іншаму. Дасягнуўшы нейкай крытычнай вышыні, азіраю ўсё – там, унізе. Займае дых. Я птушка, якая баіцца вышыні...
        Унізе родныя мясьціны. Усё знаёмае, ці, прынамсі, падаецца такім. Спакой. I пошук кропкі, на якую можна сьпікіраваць. Пачынаю плаўна, павольна падаць. Кадры майго фільму, нібы падаўжаюцца. Веру ў тэорыю Эйнштэйна, пэўна, як ўсе тыя, хто лётаў. Час, нібы мёд, бурштынавымі ніткамі выцягваецца ўздоўж парабалы майго піке. Спыняюся і, амаль як страказа, завісаю над зямлёй. Гэта вельмі важна, менавіта над зямлёй, прычым не ніжэй майго росту. Ніжэй прыцягненьне становіцца мацнейшым шматкроць, і ногі самі становяцца на глебу. Калі на гэтае забыцца, можа надарыцца незапланаваная пасадка. Яна ператворыць далейшы сон у жудаснае і амаль заўсёды марнае намаганьне ўзьняцца ізноў уверх. Няма нічога цяжэй такога працягу. Таму лепш не рызыкаваць. Трэба заставацца ў палёце як мага даўжэй.
        Перажыўшы піке, ізноў мэтанакіравана лячу ўгару. Нейкі час рухаюся на адной вышыні над стрэхамі хатаў, антэнамі, садамі, кранаючы лісьце рукамі. Захапляюся пачуцьцём лёгкасьці і свабоды. Можна лятаць доўга, але і ў гэтае радасьці ёсьць свае абмежаваньні. Нельга ні на чым моцна засяроджвацца. Калі раптам падумаеш, што ліст, які толькі крануў рукой, пагрызены чарвяком, а чарвяк мае шэсьць параў ножак і бадзёра імі перабірае па галінцы, якая... I не пасьпееш дадумаць якая галінка – цябе выкідвае з рэчаіснасьці, нібы сапраўднага лётчыка з прытомнасьці ад вялікае перагрузкі. Той, хто дае магчымасьць лётаць, чамусьці не ўхваляе засяроджанасьці на дробязях – гэта закон. Я прымаю яго. I лепш прымаць, калі ня хочаш прачнуцца сярод ночы і, перакуліўшыся на другі бок, да раніцы сьніць усялякую лухту.
        Шанцавала, праўда, некалькі разоў пасьля падобных крыўдных правалаў ізноў вяртацца ў неба. Тады я быў невыказна рады. Быў самы лепшы, сумленны, прымаў усе правілы. Галоўнае з якіх: Ня ўсё пада мной, але я па-над усім.. Вось праўда. Трэба ляцець так, каб не зварухнуць шатаў старой ліпы, як прамень сонца прайсьці скрозь іх і ўвабраць у сябе цёплы малахітавы сок. Ня трэба змагацца з ветрам, трэба зрабіцца такім, каб ён дзьмуў праз цябе і не зьбіваў з накірунку. Будзь складнікам, часьцінкай навакольля: Ты ў сьвеце, Сьвет у табе. Адчуўшы гэтае заўважаеш, што сам пачаў пераўтварацца ў нябеснаблакітную смугу, лягчэйшую за собскі подых, той самы, які аддзяляе яву ад сну, той адзіны непадкантрольны, але ўжо моцны ўздых, што напаўняе лёгкія чалавека, гатовага прачнуцца ў новы дзень.
        Аэрапорт прыняў. Пасадка прайшла як мае быць. Я на паласе. Задаволена іду ў ванны пакой. За вокнамі – тыя ж дрэвы, дахі, толькі від зьнізу. Адзначаю, што так і не агледзеў тую высокую бярозу з варонінымі гнёздамі ў двары крамы. Трэба наступным разам. Не забудуся, абавязкова наведаю, толькі б ня скончыліся вызначаныя мне лётныя гадзіны, а то перавядуць у наземны персанал – як тады класьціся спаць?..

Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.