РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Людміла Рублеўская
Даведка
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Над замкавай вежай
 
 
*** Калі пачынае сэрца...
 
Апошнія гастролі Агасфера. Драматычная паэма
 
Грэшнік
 
Вечар у засьценку
 
Вужыная каралева
 
Дзень нараджэньня дарогі
 
Нямое кіно
 
Вечаровая малітва
 
*** Рабам так страшна волю мець...
 
*** Ён ішоў па вадзе...
 
Шукальнікі раю
 
Паэт Нэронавай эпохі
 
Накцюрн зімовай ночы
 
*** Ну што ты плачаш, браце мой!..
 
Пакаленьне
 
Трывога
 
Вечар у сямейным коле
 
Мора зімы
 
*** Ня згасьні, мой вогнік далёкі-далёкі...
 
Месца для прагулак
 
*** Ну што ёсьць Вечнасьць? Неўявіма...
 
Варава
 
Скокі сьмерці
*  *  *
Калі пачынае сэрца
                                            стукаць у рытм дажджу,
Калі пачынае восень
                                              здавацца жалобна шэрай,
Калі мне раптам здаецца –
                                                            пішу я ці не пішу,
Нікому тут не цікава,
                                              нікому тут не патрэбна, –
Калі пачынаюць думкі
                                                  сплятацца ў сіло залеў,
Калі скрозь шэры іх вэлюм
                                                          ня бачна замкавых вежаў,
Я проста кажу: «Прабачце,
                                                            мне трэба ісьці далей,
Туды, дзе блакіт і золата,
                                                        дзе Той, каму я належу...»
Калі пачынаю верыць
                                                  у сэнс сваёй мітусьні,
Калі пачынае сшытак
                                                  палохаць пустой старонкай,
Я гэты сьвет перагортваю,
                                                          нібы прачытаны ліст,
І бачу блакіт і золата
                                              над замкавай вежай гонкай.
 
 
 
 
Апошнія гастролі Агасфера
Драматычная паэма
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Грэшнік
Гасподзь са мною не гаворыць больш,
І ў кельлі пуста, як у воку старца.
І ў такт малітве барабаніць дождж,
Ды словам ручаінай не зьлівацца.
Якая ціша, як замоўкне Бог!
Зямное цела
                            уціскае ў глебу
Яе нязносны цяжар... І дарог
Цяпер няма – аглухламу – да неба...
Я голас Божы, грэшнік, успрымаў,
Нібы ліюцца вогненныя кроплі.
Здавалася – пакутую дарма,
Няздольны да прароцтваў у натоўпе.
Ну што карысьці – між каменных сьцен
Сьціскацца пад нябачнаю маланкай,
Калі жыцьцё па залатой вадзе
Кіруе човен да чужых прыстанкаў.
Не затрымаць, не растлумачыць жах
Той прорвы, што наперадзе чакае...
І Бог пачуў... І цішыня ў вушах,
Жаданая, вар’яцкая, цяжкая...
Гасподзь маўчыць... Я словы гавару,
Зь якіх малітва скласьціся павінна.
...І брат мой цягне рукі угару
І шэпча: «Чую, Божа мой адзіны...»
 
 
 
 
Вечар у засьценку
Стары крышталь, ад часу цьмяны,
Блакітным сяйвам шафу поўніць.
Віжамі дзьверы не ўзламаны,
І зоры ўцягваюцца ў комін.
Засохлым лісьцем пахнуць кнігі.
Чытаньне пры агні – як воля.
І ў навакольлі ціха-ціха,
Таемна ціха – як ніколі.
Дрымота дыхае за крэслам
Ці сьмерць? Прыпынак ці дарога?
А сэрца стукае, як цесьля,
Зьбівае лесьвіцу да Бога.
На разуменьне спадзявацца
У гэтым сьвеце – проста слабасьць.
І мы выходзілі на пляцы,
Вучыліся дзьвярыма ляпаць.
І вось – па склепах, па маёнтках
Параспаўзлося пакаленьне.
А варта высунуцца вонкі –
Гразёй запэцкаеш каленкі.
Напалеоны і Касьцюшкі
Сядзяць у вальтэр’янскіх крэслах.
Хай сьцены і прыдбаюць вушы –
Душу маўчаньне робіць сьмелай.
Занадта ўтульна ў гэтым крэсьле,
Каб сьцюжу наклікаць праз слова.
Няхай крышталь у шафе сьвеціць –
Звычайны посуд засьцянковы.
 
 
 
 
Вужыная каралева
Я вужынай каралеваю стала.
І карона ў валасах маіх зьзяе.
І абсыпаў зорны попел сукенку,
І хлапцы адводзяць сумныя вочы.
Што за лёс мяне спаткаў незвычайны!
У бурштынавым жыць буду палацы,
Дзе русалкі падмятаюць падлогу,
А на ложку расьцьвітаюць лілеі.
Што ж вы шэпчаце ў сьпіну мне: «Вар’ятка»,
Людцы дробныя, палоньнікі працы?
Вам ня мець такой хады ганарыстай,
Вашым жонкам не насіць гэткіх стужак.
Вось і ты, нябога, даўні каханак,
Занурыўся, за вярсту абыходзіш.
Я забылася, як бегла да рэчкі,
Я забылася, што зраніла сэрца.
Так высока над табой я паўстала!
І карона вужынай каралевы
Асьляпіла і цябе, і астатніх,
Бо чаму я чую нашапы вашы:
«Папсаваў вадзянік бедную дзеўку,
Там, на дне, яна пакінула сэрца
І за сэрцам мусіць хутка вярнуцца».
Што ж, шапчыце, вы ня бачыце войска
Вояў гнуткіх у лусцы і бурштыне.
Вы ня чуеце, як рог напявае,
Срэбны рог Вялікай Маці жывога:
«Каралева! За табою паслалі.
Каралева! Апранайся у белю!»
 
 
 
 
Дзень нараджэньня дарогі
У дзень нараджэньня дарогі трава пад нагой памірае
І гасьне кароўка божая пад колам, нібы сьляза.
І нават Пан Бог гаворыць: «Хай сёньня сам выбірае
Мой раб напрамак да сьмерці, што воляй сваёй назваў».
У дзень нараджэньня дарогі дрыжаць нябачныя зоры:
Якой давядзецца згаснуць, якую возьмуць з сабой
Заместа лампады людзі, што мовай зьвяроў гавораць,
Што мовай дажджоў гавораць і зброі мовай нямой.
У дзень нараджэньня дарогі дзівяцца лёзныя людзі,
Адкуль раз-пораз зьлятае пад ногі крылаты цень?
А гэта крыжоў прадвесьце, што ўздоўж дарогі збудуюць,
І душы раскрыжаваных, ненароджаных 'шчэ людзей.
У дзень нараджэньня дарогі ніхто прадказаць ня можа
Дабра і зла суадносіны, што ў час народзіць яна.
А людзі стамлёна тупаюць, бяздомныя ў доме Божым,
І топчуць траву высокую, і лёс вырашаюць наш.
 
 
 
 
Нямое кіно
Калі кінематограф перастаў
Быць чорна-белым і нямым – адразу
Старых артыстаў скінуў п’едэстал,
І не ўтрымаць цяжкое кола часу.
Ах, гэніі нямых кінакарцін!
Якія жэсты і якія страсьці!
Як погляды гарэлі! А ў жыцьці
І твар, і голас кожны зь іх растраціў.
І сьмешныя былі яны, нібы
Сьляпыя кажаны, прарокі ночы,
На дзённым сонцы. Не лятаць сьляпым
І зморшчыны ніводнай не сурочыць.
І наш нямы адчай, нямы імпэт,
Відаць, ненатуральнымі здадуцца:
«Чаму пра тое так крычаў паэт,
Што зразумелым век было і будзе?»
Але, як бронзу – пацінай, і нас
Прыкрасіць час налётам рамантычным.
...Дрыготкі, як матыль, нямы экран,
Старых акцёраў боскія абліччы.
 
 
 
 
Вечаровая малітва
І дождж, і сьнег, і сум адвечны мой.
І кнігі бескарысныя, і песьні.
І час ляціць над мёртваю травой,
І па траве сьлізгаюць хмараў цені.
О, рэдкі міг самотнай нематы!
Людскія крыўды не вярэдзяць сэрца,
І ланцугом астылыя сьляды
Ідуць зь нябыту – шчасьцем ён завецца.
Настаўнік вышні ў гэты час бліжэй
Схіляе лік свой над маім адчаем.
Яшчэ малітва, слова – і лягчэй,
Хто прабачаў – тым неба прабачае.
І мне наверх ня страшна пазіраць.
І мне ня страшна гаварыць з сабою.
Як дождж і сьнег, мае гады ляцяць,
І толькі міг малітвы – міг спакою.
 
 
 
 
*  *  *
Рабам так страшна волю мець –
Напэўна, так, як лёду – таяць.
І бранзалетаў танных медзь
Навечна скуру іх прыпаліць.
Плывуць галеры на праліў,
І піраміды неба колюць.
Хто між рабамі вольны быў –
Адны пяскі ды грыфы помняць.
Што ж нам рабіць – з жывой душой,
У сьвеце злым і безнадзейным,
Пад небам памяці чужой,
Якое цісьне: «Будзь бязьдзейным!»
Што – воля? Хто яе спазнаў?
Ні дзед, ні прадзед, ні прапрадзед.
І раб ланцуг пацалаваў
Зь вільготнай радасьцю ў паглядзе.
Плывуць галеры. Сфінкс глядзіць
Паўзьверх стамлёнага натоўпу.
Ня можаш волі не любіць –
Ня блытай Афрыку з Эўропай!
 
17.III.1991.
 
 
 
 
*  *  *
Ён ішоў па вадзе.
А нам здавалася – крануўся Сусьвет.
Ён ішоў па вадзе, і нам ня верылася ў плыткасьць вады.
На хвалях цёмных пагасаў Яго сьлед,
Нібыта човен патанаў залаты.
А дзе зьліваецца з вадой небасхіл,
Таненькім паскам грэшны дзень дагараў.
Ахвяраў медныя чакалі багі,
Мы справядлівага чакалі цара.
А Ён ішоў па вадзе, і зрэбным быў Яго жабрацкі хітон.
І пагасалі сьляды, і расьцякаўся час па цёмнай вадзе.
І аддаляўся, і глядзеў сумна Ён,
І плакаў, што ніхто за Ім не ідзе.
 
 
 
 
Шукальнікі раю

Ісус, напоўнены Духам Сьвятым,
вярнуўся ад Іардана і паведзены быў
Духам у пустыню...

 
Ад сонца зрабіліся мутна-барвовымі вочы,
І ў роце сасьмяглым жарства, і жарства ў валасах.
Дарога праз пустку ніколі, ніколі ня збочыць,
Таму што нікуды ня збочыш у гэтых пясках.
Пад гэтым бязьлітасным, вечна бязвоблачным небам
Калісьці Настаўнік вялікі іспыт свой трымаў,
Сьвятлом і любоўю спазнаўшы нябеснага хлеба,
І боскасьць ягоную пустка прызнала сама,
Бо там, дзе ступаў Ён, крыніцы жывыя трапечуць,
На мейсцы, бясплодным калісьці, квітнее мігдал,
Там сэрца ўсяго, што шукае наш род чалавечы,
Куточак Эдэма, або таямнічы Грааль.
Пра гэта сказалі нам раны старых палімпсестаў,
Паданьні вандроўных плямёнаў і прага душы.
Настаўнік пайшоў – і схавалі сьвятарнае мейсца
Зайздросныя дэманы ў самай пагубнай глушы.
Але ў масянжовых бутэльках пакуль што пляскоча
Апошні глыток – і яшчэ не адмераны шлях,
І неба глядзіць нам амаль што спагадліва ў вочы,
І пальмы далёкія лена шумяць у прасьцяг.
Настаўнік!
Сьляды твае ў гэтым распаленым пекле
Мы знойдзем – і там непрытомна ўпадзём на траву
І неба спасьцігнем ці раны загоім на целе
Ці проста малітву прашэпчам у славу Тваю.
 
1990
 
 
 
 
Паэт Нэронавай эпохі
Род Юліяў закончаны даўно,
І цэзар – той, хто купіць волю плебса.
Што тут – паэт? Як новае віно
Ў старых мяхах – мутнее і псуецца.
Калі на сцэне цэзар-кіфарэд –
Будзь ты Гамэрам – не здабудзеш славы.
Таму – налі фалернскага, сусед,
У кубкі на развалінах дзяржавы.
Сенатары то сьпяць, то зноў равуць
І топяць аднаго адзін прыгожа.
А што – паэты тут? Паэты – п’юць.
Ці паміраюць – той, хто піць ня можа.
Юпітэр! Перад мармурам тваім
Віна пралью... бо Апалон – бясьсілы.
У вершах цэзар праслаўляе Рым
Узьнёсла, аж да вогненнай магілы.
 
1990
 
 
 
 
Накцюрн зімовай ночы
Зімовая ноч –
                                гэта прывідны сьвет таямніц,
Дзе сьмяртэльная беля зямлі
                                                                не схавае пачуцьцяў.
Дзе пабліскваюць зоры,
                                                      як вочы наіўных дурніц,
Што гадаюць на шчасьце,
                                                          якога ніколі ня будзе.
Я чамусьці таксама ўзіраюся ў неба Каляд,
І спакуса нязнанага шчасьця ў грудзях –
                                                                                          як ільдзінка.
І здаецца, што дзіўна далёка сягае пагляд
І ў патухлым вугольлі жыцьця аджывае жарынка.
Бласлаўлёная сьнежная ноч! Безнадзейнасьць твая,
Быццам лёд каля раны, лякуе трывожнае сэрца.
І нічога прыемней няма – ля вакна пастаяць,
Калі ёсьць за сьпіною агмень і няцяжка сагрэцца.
 
 
 
 
*  *  *
Ну што ты плачаш, браце мой!
Твой плач таксама бескарысны.
Памрэ травінка пад нагой,
Зьмяшае дождж усе абрысы,
І не абудзіцца ні ў кім
Трывога, што цябе згінае.
Мы – не агонь, мы – толькі дым,
Які агонь жыцьця хавае.
Разумных больш, чым добрых, тут.
Ты не дакажаш ім нічога.
Твая гравюра «Страшны суд» –
Ад мастака, а не ад Бога.
 
 
 
 
Пакаленьне
Паніжэла наша вышыня.
Дзень ня зьдзейсьніў ні адной надзеі.
Срэбны рыцар прытрымаў каня,
І з анёлаў пер’е абляцела.
Як прыгожа гаварылі мы!
Як мы ганарыліся сабою!
Што цяпер наперадзе? Тамы
Вершаў, што ня выдадуць ніколі.
Хтосьці аказаўся стукачом,
Хтосьці зараз крамнік, хтось палітык.
Ну а вершы прыкрашаюць дом
І блішчаць прад людам паспалітым.
Беларусь, крыжы ды Беларусь...
Бы ў адной хрысьціліся купелі...
Маладосьці лёгкі землятрус –
І з анёлаў пер’е абляцела.
Пакаленьне лірнікаў блатных,
Сумесь Караткевіча і Ніцшэ...
Хтось бліжэй – да злосных і п’яных,
Хтось – да тых, што «прэміяльна» пішуць.
Цынікі... Сьвятыя... Божа мой,
Колькі раз сябе мы не пазнаем,
Шлях зьвянчаўшы тронам ці турмой...
Пішам, пішам, пішам... Не чытаем.
 
 
 
 
Трывога
Апошняе шчасьце, якое ня дадзена нам, –
Спакой, што даецца нам верай
                                                                      у сэнс існаваньня.
Трывожныя сёньня –
                                                трывожыцца будзем і там,
Дзе справы зямныя завершыць
                                                                      ніхто ўжо ня ўстане.
У шыбах кавалачкі неба –
                                                          наш бедны Сусьвет.
Мой рыцар свой шлем
                                                  не маёй упрыгожыць пальчаткай.
Ніколі ня бачаны,
                                      ціха сьпявае сусед,
І гучна пляткараць
                                          Пандоры цікаўнай нашчадкі.
Трывожна... Трывожна...
                                                        Дзе праўда біблейскіх лілей,
Затона, што іх,
                                  бесклапотных і сьветлых, люляе?
Мне цьмянае «заўтра»
                                                  за горкае «сёньня» бліжэй,
І роздум, як мёд верасковы,
                                                              мяне наталяе.
Падманлівасьць ісьцін,
                                                    няпэўнасьць агнёў гарадскіх.
Халодная праца дажджоў
                                                          размывае ўсе межы.
Апошняе шчасьце трывог і маленьняў маіх,
Зямное, жаночае шчасьце
                                                          мне ўсё-ткі належыць.
 
 
 
 
Вечар у сямейным коле
Маўчаньне ягнятаў
                                          над сьветам, як саван, вісіць.
Сьцяжынкі да вечных крыніцаў
                                                                      схавалі завеі.
І ціхай размовы зьвіваецца
                                                          срэбная ніць –
Ад вока благога і немачы
                                                        сродак надзейны.
Як птушкі драпежныя,
                                                  рэдка мы любім сьпяваць.
Прарокі ўсялякія беды
                                                  натхнёна вяшчуюць.
І зноў не належыць нікому
                                                            найлепшы палац,
Таму што ў палацах у нас
                                                          не жывуць, а працуюць.
Заторгні фіранкі, дачушка.
                                                          У сьвеце такім
Найлепш адасобіцца
                                              ў ціхай і беднай кватэры.
І Богу найлепшыя думкі свае прысьвяцім.
І шчасьце само да спакою
                                                          пастукае ў дзьверы.
Наш востраў маленькі
                                                  над морам ваўчыных згрызот,
Магутнасьць і веліч –
                                              у шчырай любві чалавечай.
Сям’я ўратаваная –
                                          і ўратаваны народ.
Гадуюцца дзеці ў любові –
                                                            ратуецца вечнасьць.
 
 
 
 
Мора зімы
У белае мора зімы
                                        адплывае наш човен.
І ў хвалях-сумётах зьнікаюць за намі сьляды.
Хоць зораў ня бачна –
                                                  ці трэба вяртацца, панове,
У зьлітыя восеньскім шэрым дажджом гарады?
Пад гэтым бязьмежным,
                                                      бяздонным, як мроіцца, небам
Адзіная наша,
                                каханая наша зямля.
А недзе наперадзе
                                          ў першых праталінах бераг
І дыхае хлебам
                                  на поўныя грудзі ральля.
Над морам зімы
                                  так высока праглянула зорка –
Нібы вастрыё скіраванай зь нябыту стралы.
А мы даплывём,
                                  даплывём да вясновага золку,
І стане бурштынам
                                          апошняя кропля смалы.
І нават калі
                          неадольныя выпадуць сьцюжы
І помнікам зь лёду
                                        паўстанем мы самі сабе –
Мы будзем дарогу паказваць
                                                                больш кемным і дужым,
І нехта па сьцюжы
                                          дарогу такую праб’е.
У белае мора зімы
                                        адплываем, зьнікаем.
Таму што – жывыя,
                                          таму што – тутэйшыя мы.
І хвалі сумётаў сьляды паглынаюць за намі,
І наша зямля замярзае
                                                пад морам зімы.
 
27.XI.1995.
 
 
 
 
*  *  *
Ня згасьні, мой вогнік далёкі-далёкі,
У сіняй імгле сакавіцкай начы.
Трывожна блішчыш, як сьлязінка на воку,
І мне свой спакой не даеш зьберагчы.
Напэўна, так трэба – каб вабіла нешта
У далеч, у цемру, у холад і дождж,
Каб вечна вандроўнічаў Сын Чалавечы,
А Маці шаптала: «З дарогі ня збоч...»
Ня згасьні, мой вогнік, жывая лампада.
Вось-вось прыадчыняцца дзьверы мае
І сонную ноч Гефсіманскага саду
Магутнае сонца Нядзелі заб’е.
 
 
 
 
Месца для прагулак
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
*  *  *
Ну што ёсьць Вечнасьць? Неўявіма –
Лічы, нібыта і няма,
Як не было Афін і Рыма,
Як ёсьць трупярня і турма.
Няма нічога па-за намі.
А мы – такі маленькі сьвет,
Дзе купал неба пад нагамі
З бліскучых складзены манет.
І крыл няма, і часу многа
Для пустаты, для марнаты.
Што ты гаворыш мне пра Бога,
Калі ёсьць толькі я і ты?
Ёсьць я – і ты. І нашы зоры –
Яны прыклеены на столь.
Ну што такое сьмерць і гора?
Жывы – і значыць, ты – кароль.
Набгом пацір асушым гэты.
Нас не спалохаць чорным дням.
Ты мне гаворыш, мы – паэты?
Мой мілы, гэта сьніцца нам!
 
 
 
 
Варава
Натоўп наталяўся чужою пакутай.
Дзяцей падымалі на плечы бацькі.
А грэшнік, канчыны пазбаўлены лютай,
Ступаў на травінкі, нібы на цьвікі.
Яшчэ не ўсьвядоміў раптоўную волю,
Праз тлум прабіваўся, сусьвету чужы.
Але – азірнуўся, як выйшаў у поле,
І ўбачыў цяжкія ад целаў крыжы.
Паветра ліловым было ад сьпякоты,
І пыл залацісты стаяў над гарой.
Варава, забойца і грэшнік, ды хто ты,
Што Божаю сьмерцю купляеш спакой?
Вядома, ты мужна і горда трымаўся,
А той, на крыжы, не саромеўся сьлёз.
Ты моцны і злосны і тым спадабаўся,
Ня тое што ўсёдаравальны Хрыстос.
Цяпер жа – чаму, ледзь прыпомніўшы гэта,
Ужо не ад шчасьця ты плачаш, гэрой,
І ўбачыўшы крыж, што ляціць над сусьветам,
Шкадуеш раптоўна – чаму ён ня твой?
 
 
 
 
Скокі сьмерці
1

 
Раскрыліся ізноў зямлі глухія нэтры.
І блазан, і кароль – у скокі Сьмерці – кроч!
Шалёны карагод кругі кругамі мерыць.
І ўсьмешкі ўсё шырэй, бяздоньней погляд воч.
І біскуп, і рабін, і вулічная дзеўка –
Ня выдзерці з рукі скалелую руку –
Імчаць за кругам круг.
Сатлелыя павекі
Ня скрыюць ад вачэй пустых –
                                                                      апошні круг.
Нябачны барабан прысьпешвае кружэньне.
Кашчавы дырыжор з бліскучаю касой
Свой аглядае баль.
Ні жалю, ні ўзрушэньня.
Такі вось насамрэч на могілках спакой.
 

2

 
І трэсьне мармуровая пліта,
І бронзавы анёл стаіць бязь німба...
Але ўсё тая ж звонкая вада
Цячэ зь нябёс на земляныя глыбы.
Жывыя ладзяць могілкі сабе.
Нябожчыкам яны наўрад ці трэба.
І смоўж паўзе па бронзавым ілбе,
І хмара прапаўзае выспу неба.
Ад штучных кветак глебе не ўтравець.
Яна сваю маўкліва робіць справу.
Скранецца крыж, пахіліцца ледзь-ледзь –
А ўжо няма пад ім цялеснай стравы.
Прысядзе на жалезны прэнт груган,
Стамлёны ад бясконцае здабычы.
І мармурова-бронзавы спадман
Сатлелай плоці не надасьць аблічча.
Усё, што мае памяць, – у зямлі,
А што ў зямлі – то сталася зямлёю.
І хмары, быццам душы, паплылі
Над будучай магілаю маёю.
 

3

 
Усе Там будзем.
Ну, а можа, Там
Для кожнага Сусьвет пачнецца ўласны
І ўсё, што тут любілі, здасца нам
Ня вартым чарапкоў разьбітай вазы.
Старонкі «Кнігі мёртвых» загарні –
Той шлях яшчэ ніхто не прадугледзеў.
Хітон манаскі разьдзімае вецер
На целе завадатара вайны.
Ні па сузор’ях, ні па страшных снах
Ня вылічыць сьцяжынкі пазасьветнай.
Ні пірамідаю, ні стодам медным
Душы зваротны не пазначыць шлях.
Дарэмна сьвечкі, быццам маякі,
На беразе Дзядоў мігцяць уночы –
Душа са сьцежкі прывіднай ня збочыць,
Пясок бясьсіла ссыпецца з рукі
Таго, хто на сустрэчу спадзяецца.
Ды сьпіць зьмяя там, дзе палала сэрца.
 

4

 
Паламаныя крыжы.
Абамшэлыя глыжы.
Штучных кветак мёртвы шэпат.
Шэры мокры саван неба.
Гэта могілкі мае,
Дзе мне мейсца не стае.
Тут закон людскі, ня Божы.
Мейсца купяць толькі грошы.
Праху прах стаўляе стод.
Невідочны душ палёт.
 

5

 
О мой кароль!
Хто сьпіць з табою побач,
Пад цяжкім слоем мокрага пяску?
Цяпер твая ўлюбёная Эўропа
Кавалачак – як выцягнуць руку.
Праз краты надмагільнай агароджы
Глядзіш ты, умурованы ў камень.
Там, у пяску, ты не такі прыгожы,
Дзе згусла не тваёй дзяржавы цень.
О мой кароль! У коле краявідаў,
Пакрэсьленых крыжамі, цяжка мне
Знайсьці шкадобы да магільных плітаў
І да гардыні, што пад імі тхне.
 

6

 
Мармуровыя анёлкі плачуць з бронзавых нябёсаў.
Сьлёзы іхнія, як шкельцы, разьбіваюцца аб дах
Цемнатварага касьцёла.
Ну а дожджык ходзіць босы,
І крывавыя пялёсткі на яго гараць сьлядах.
На магілках жухне траўка, агароджы іржавеюць.
А з анёлкаў мармуровых ані перайка ня ўзяць,
Каб з крывавай гэтай гнілі, з гэтай восеньскай завеі
Да нябёснай цьвердзі ўзьняцца, хоць на хвілю ачуняць.
Мармуровыя анёлкі, белавокія, як рыбы,
Шлях ад могілак вартуюць да сваіх цьвярдых нябёс,
Каб няўрымсьлівыя душы не імкнуліся да німбаў
І навек замкнуўся ў кола кожны, крыл ня варты, лёс.
Я праходжу па сьцяжынках, пратаптаных ледзьве бачна,
Між пагоркаў і каменьняў.
Шкло хрумсьціць, ліецца дождж.
Мармуровыя анёлкі над маёй радзімай плачуць.
І сьляза шкляная рэжа сэрца мне, нібыта нож.
 

7

 
Ня сыплюць іскры зорнага агню,
І цені не зьяўляюцца зь бясчасься.
Я нават іх ніколі не прысьню,
Каб Гамлетавай запаліцца жарсьцю.
Усё мінае, нават небыцьцё.
Цяперашніх імгненьняў не бывае.
Яны мінаюць, зносячы жыцьцё,
Нібы лісьцё, дзе вогнішча палае.
І па той бок ад попелу адно
Ёсьць тло. А душы – з дымам адляцелі.
І сьцежкі празь нябёсы не відно,
Куды дарэмна прагнуць нашы целы.
Самотная, над вогнішчам стаю.
Жыцьцё згарае. Дым імкнецца ў неба.
Але трымае плоць душу маю,
Як над агнём пруток – скарынку хлеба.
 
 
 
 
Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.