 |
РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ
|
|
Вобразы мілыя роднага краю,
Смутак і радасьць мая!..
Якуб Колас
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дамавікамерон miencki
|
Каза была ў пацана. Буфера, дупец, тое-сёе. Пасунулiся яны на «Манга-Манга». Рок заслухаць, чыпсамi пахрумкаць, патрэсцiся пад музон, паскакаць, пагiзаваць. «Манга-Манга» – фуфловая брыгада. Але без бабла можна i заслухаць, i пiва там налiвалi без башлей. Рэклама.
Задушыць бы ўсiх рэкламшчыкаў, запакоўшчыкаў!!! Спакуха, яшчэ дапетрыш, чаму iх крышыць трэба на капусту.
«Манга-Манга» мандзячыць там на гiтарках. Каза на плечы яму залезла. Козы любяць на канцэртах на плечы сланам сваiм залазiць. Слон лыбiцца, радуецца. Якi ён дужы, якi, блiн, цягавiты. А каза станiк зняла, цыцкi малпам з «Манга-Манга» засвяцiла. Такая я крутая каза, можаце мяне ў чатыры чэлесы затрахнуць. Потны слон топчацца на месцы. Ён жа не бачыць цыцак сваёй загiзаванай казы. Яна станiкам круцiла над сваёй лейкай. Стамiлася, руку апусцiла. Слон станiк зазырыў. Здагадаўся пра затрах у чатыры чэлесы. Дапёр. Калi не трэба, заўсёды чужыя думкi прачытваюцца. Скiнуў слон казу. Хацеў па грыбах надаваць. Замахнуўся. Тут i распачаўся прыродны катаклiзм.
Пярун грымнуў так, што натоўп прысеў. З неба палiло, пацякло, павалiла. Чалавечы статак стрымгалоў паляцеў хавацца ў метро.
Каза са станiкам у руцэ. Слон за ёю з пакетам чыпсаў недахрумстаных. Станiк у казы новы. Разам з трусняком слон станiк казе падарыў. Памеры 46 x 76. Разам выбiралi. Зорачкi, бубачкi, лiсточкi – батанiка з геаметрыяй.
Каля метро натоўп назбiраўся. Каму ахвота сраку мачыць? Усе лезуць у пераход. Цiснуцца. Гiгiкаюць. Iржуць. Верашчаць. Папiхаюцца.
Слон казу паперадзе штурхае. Яго штурхаюць. Ён штурхае. Каза павалiлася. Слон на казу ўпаў. На яго зверху яшчэ нехта налiп, i яшчз, i яшчэ, i яшчэ… Чуе слон – канцы. Звяздзец. Зорачкi ўваччу, бубачкi, лiсточкi, пырскi крывавыя, чырвань агнiстая. Нi ўздыхнуць, нi выдыхнуць. Каза пад iм зусiм завяла-зацiхла. Цiхамiрна яму зрабiлася. Халодна…
Падыхаю!!! Далiбог, канец. Устрапянуўся слон. Нiбыта токам яго ёпнула. Скурчыўся. Стаў нагамi на казу. Адштурхнуўся. Палез. Падраўся. Пакараскаў ся. Па галовах, па плячах, да святла, да паветра… Выскачыў з перахода. Даклэпаў да елак прыдарожных, дзе i блевануў. Чыпсы там куплёныя, пiва там дармовае, так i павыскоквалi са страўнiка. Ну i тры зубы з ванiтамi ў траву паляцелi. Выцягнуў слон клыкi свае родныя са свежых ванiтаў. У лужыне абмыў i ў кiшэнь засунуў.
Дождж так лье, што свету белага не вiдаць, нiбыта вочы пазасцыкаў хто. Мянты лётаюць. Дактары верашчаць. Трупы на асфальце валяюцца. Некаторыя з iх з зямлi ды ў грузавiк пазакiдалi, як дровы, i звезлi немаведама куды.
Тутака слон i казу сваю знайшоў-пабачыў, нежывая на траве ляжала. Твар белы, язык сiнi, грудная клетка пагнутая. Капец.
Блевануў слон страўнiкавым сокам на казу i пацёгся да тэлефоннай будкi.
Сястра казы не паверыла. Звяздзiш. Як задушылi? Як у метро можна пазадушыцца? Дзе мянты былi? Душылiся, як i ўсе? А ты, пляць, дзе быў? Мне зубы павыломлiвалi, руку вывiхнулi, але жыву, сам не ведаю як.
У морзе спецы-кастаправы казе язык у рот запхалi. Апазнавалася яна лёгка. Сястра казы кiнулася на грудзi слану. Ад жаху кiнулася. З пераляку. Абняла, прыцiснулася, захныкала. А ў слана паўстаў. У морзе, каля трупа, недарэчна ўздыбарыў ся. Сястра казы адчула, што паўстаў у слана. Бачком, крадком вытанцавала яго з морга на вулiцу, дзе за кустамi i адсмактала. Так i закруцiлася ў iх любоў ля гроба.
Сястра казы забрала ў бацькоў усе грошы, што дзяржава сплацiла ў якасцi кампенсацыi. На тое пахавальнае бабло яна ўставiла свайму слану новенькiя клыкi. Ён цяперака красатун. Ён цяпер вiршы новамадэрновыя ў нэце вывешвае. Рыфмы там пра тое, што няма нiчога смяшнейшага за смерць. Ён – новамадэрнiст.
02.12.2003
Пацаны пахавалi Мiхася. Таго Мiхася, што сотавiкi любiў. Паганяла праз тое займеў – Сотавiк. Сябрукi карэфана свайго запакавалi ў труну па поўнай праграме. Рабiлi па фiрме. Шузы ПРАДО. Катлы РОЛIКС. Гальштук БОСС. Сотавiк ЭРЫКСАН. Вiскарыка ў бiклажку нагрудную накрапалi. Мiхась паважаў БЛЭК ЛЭЙБЛ. Пад падушку яму 0,7 падсунулi. Хто будзе шкадаваць свайму пацану? Няма базару. Каб наш карэфан да Бога завiтаў у прыкiдзе, з батлом, пры ўсiх дзялах. Мiхась – круты пацан, а не лох апушчаны. Бог усё пабачыць i адзначыць, адназначна.
Крыж паставiлi. Вянкамi абгарнулi. Ну i ў шынок парулiлi, каб памянуць, паўспамiнаць, пабазарыць… Толькi селi, налiлi, званок у старшога. «Хто?» Маўчок, нi гу-гу. Старшой на нумар высвечаны зазырыў: «Мiхась звонiць!!!» «Пакажы?!!» Сотавiк з вызначаным нумарам нябожчыка пайшоў па руках. «Маўчыць, бля… Не! Цiха, бля, змоўклi! Гулянка тамака, бля!» «На небе?» «П’юць яны там! На тым цi на гэтым свеце, зараз зазырым, бля!»
Пацаны загрузiлiся па тачках i назад, на клады. Крыж наш праваслаўны на месцы. Вянкi, кветкi, стужкi – усё пуцём, усё як было. Сотавiк на партрэце: як лыбiўся, так i лыбiцца. Старшой плюнуў на Мiхасёву магiлу i як загудзе: «Далакопаў сюды. Выкопваць будзем!!!» Пацаны мятнулiся-крутнулiся. Далакопы п’яныя, як зямля, бухцяць, бабло патрабуюць.
Тут старшой пальцы растапырыў: «Цiха, бля, пацаны. Тутака, бля буду, сотавiк. У некага з землярыйных казларогаў! Гасiм iх, пацаны!»
Далакопы адбiвалiся рыдлёўкамi, ясны пень. Хто хоча памiраць? Нашы iх пакацiлi, пагналi, паклалi. Вярнулi ўсё. Шузы ПРАДО. Гальштук БОСС. Катлы РОЛIКС. Сотавiк ЭРЫКСАН. Толькi вiскарык не вярнулi. Нагрудную бiклажку знайшлi, а вiскарык з яе выпарыўся. Вiскарык БЛЭК ЛЭЙБЛ пазаставаўся ў страўнiках мёртвых далакопаў. Зямля iм колам.
Такая гiсторыя, бля, пра магiльны тэлефон.
04.12.2003
Доктар захварэў. Калi хварэе не доктар, перажываеш меней, чымся пабачыўшы хворага ўрача. Капец чакае ўсiх! Ад такога i скептык скепстiцца.
Па суседству гэты Доктар жыў. Добра, калi побач Доктар. Можна спытаць пра мазольны пластыр цi таблетку ад кашлю пазычыць. Кансультацыя за проста так – выдатная рэч.
У нашага Доктара знайшлi невылечную хваробу. Ён сам яе i адчуў ды паказаў калегам. Сумняваў ся. Калегi пагадзiлiся з дыягназам. Каюк табе, дарагi паплечнiк белахалатны!
Доктар з гора пачаў квасiць. Заходзiў штовечар у кафэшку, сядаў каля акна i залiваў у сябе 0,5 гарэлкi. Цягнулася тое залiванне месяцы са тры.
У нядзелю Доктар пайшоў з зяцем у лазню. Папарылiся, пiва папiлi, ну i зблажэў урач. «Вы-ка-лiкай ху-кую-тку!!!» Зяць не адразу разабраў словы з перастаўленымi складамi. Хвароба якраз i мусiла на пэўным этапе пашкодзiць мозг. Пашкодзiла. Словы ў доктаравым роце паразвальвалiся, склады паперастаўлялiся. Як там нi перастаўлялася, а зяць цесця зразумеў, у бальнiцу завёз i аперацыю аплацiў.
Доктар вярнуўся дахаты, як сказалi, «памiраць ». Гаварыць ён зусiм не мог. Спрабаваць спрабаваў, але выходзiла абракадабра, i слёзы цяклi з вачэй.
Тут доктарава дачка высветлiла, што татка яе любы не напiсаў запавет.
Павезлi доктара да натарыуса.
Юрысты ў нас горшыя за дактароў. Натарыус, бабец стокiлаграмовы ў парычку, сказала, што не зарэгiструе запавет, не пагаварыўшы з клiентам тэт-а-тэт. Ёй i так тлумачылi, i гэтак. Не! Не веру. Ён жа нармальна выглядае.
Засталася юрыстка з доктарам у кабiнеце, а зяць з дачкою чакаюць пад дзвярыма. Тут гвал усчаўся, натарыюсiха вылецела ў калiдор… «Забярыце! Забярыце яго!!!» «Што, што здарылася?!» «Я да яго, як да чалавека, а ён пачырванеў i як скажа «а iдзi ты на хуй!» «Так «на хуй» i сказаў? » – «Так i сказаў «на хуй»!» – «Дзякуй Богу, мова вярнулася!»
Толькi мова не вярнулася да Доктара. Адзiнае, што ён можа разборлiва вымавiць: «А iдзiце вы ўсе на хуй!!!»
06.12.2003
Хто што ведае пра чаравiкi Мiкеланджэла? Ды нiхто нiчога не ведае i ведаць не можа. Выдумляюць рознае, а наiвы веры даюць.
Наш выкладчык акадэмiчнага малюнка – Калючы – начытаўся рознай лабуды пра тытана Адраджэння i пачаў даставаць навучэнцаў. Спачатку ўсiх даставаў гэтым Буанароцi, а потым здзекi засяродзiў на Жоржыку.
Жора ад прыроды тупы, любiў Брэйгеля i хадзiў маляваць прадавачак на Камароўскi кiрмаш. Жыццё народнае прываблiвала Жоржыка больш, чым бiблейскiя казкi. Прадавачка рыбы Таня грэла ягонае сэрца ўтрая мацней за распуснiцу Еву з цмокавым яблыкам. Не верыў Жора ў Бога. Мо за гэта яго i вылучыў Калючы. «Жор, не выйдзе з цябе мастака, не атрымаецца… Ведаеш чаму?» «Ну?» Жорж змрачнеў, шкрэб непаголенае тры днi падбароддзе, чакаў. «Ты, Жора, вельмi любiш свае чаравiкi. Замест таго, каб любiць мастацтва, ты захапiў ся чаравiкамi сваiмi. Чысцiш iх да бляску. А Мiкеланджэла нiколi не чысцiў чаравiкi. Адзяваў новыя i не здымаў, пакуль не згнiюць. Мiкеланджэла цiкавiла толькi мастацтва. А цябе, Жор, толькi чаравiкi».
Спрачацца з Калючым за нейкiя там гнiлыя чаравiкi нiхто не збiраўся. Нiхто, акрамя Жоры – Чаравiчнiка нашага. Ён не мог дараваць выкладчыку тое, што пастаўлена пад сумнеў мастакоўскасць – мэта i сэнс жыцця. I калi Калючы ў сто першы раз узгадаў гнiлыя чаравiкi Мiкеланджэла Буанароцi, Чаравiчнiк харкнуў яму ў пысу. Рыла ў Калючага i так непрывабнае, усё ў бурачковых бародаўках, а калi на тыя бародаўкi яшчэ i Чаравiчнiкавы соплi зялёныя паначаплялiся, вiдут атрымаўся неапiсальнай прыгажосцi.
Давялося Чаравiчнiку выбачацца, дараванне прасiць i вымольваць, але ён захаваў галоўнае – веру ў тое, што стане мастаком нават у чыстых i блiскучых чаравiках.
07.12.2003
Кажаш, п’еш? Не звяздзi. Не ведаеш ты, што такое пiць.
Сярога пiў дык пiў. Ён гарэлку ў горла пальцамi пхаў. Каўтне чарку, а яна назад спрабуе выйсцi, а ён рот з носам пальцамi зацiсне i не дае ёй выскачыць, зноўку глыткамi ў сябе заганяе. Магутны быў П’янтоснiк.
Дапiваўся мой П’янтоснiк да поўных ключоў, да глухiх абрубонаў.
Было так, што розум вярнуўся да яго пасярод поля. Сядзеў П’янтоснiк у жыце i сраў. Як на тое поле трапiў? Чаму з адзежы толькi спартовыя нагавiцы? Чаму на адной назе чужы хатнi тапак, а другая – босая? Хрэн адкажаш. Падцёрся ён лапухамi. Выпаўз на дарогу. Хто ж спынiцца? Давялося ў вёску клэпаць. Кашулю з ботамi выпрошваць у пазыку.
Думаеш, ён згадаў, як на поле трапiў? Хрэн!
П’янтоснiк успомнiў, як з дому сышоў. Стрэлiў у жонку i звалiў. З-за парнухi страляў. Парнуха аматарская ў яго была, здымаў сябе ў лазнi з прастатычкамi. Дзеля смеху. Каб пацанам паказаць, якi ён ёбар неўябенны. Касеты трымаў у скрынi з карабiнам. Скрыня зачынялася, ключы хавалiся, як i трэба. Жонка выпарала ключы i парнуху паглядзела. П’янтоснiк прыходзiць на рагах, а жонка: «Бляду-у-ун! Жыць з табой не буду!» П’янтоснiк за карабiн. Ён – херой вайны, ён у Афгане духаў валiў. Кантузiла яго там, у гарах. Героя далi. Дазвол на карабiн меўся праўдзiвы. З таго карабiна i шмальнуў у бок жонкi, каб папалохаць, каб ведала сучка, як мужавы хованкi трыбушыць. Жонка перасцала, тут любы абсерацца. Куля акварыум грукнула. 200 лiтраў разам з рыбамi шухнула на кiлiм. Зачынiў П’янтоснiк карабiн з касетамi i пайшоў праветрыцца. Ветрыўся ён пяць дзён. Пазней палiчыў. Дзе быў тыя пяць дзён? Забi – не ўспомнiць. Выйшаў, завалiў у бар «Стары Менск», каньяку для супакаення ўзяў, i ўсё – чорная яма, аж да поля, на якiм сраў.
Пасля поля П’янтоснiк задумаў завязаць з п’янкай. Жарты жартамi, а жонку можна па п’янi замачыць.
Далi яму адрэсу дзеда-ведзьмака. П’янтоснiк паехаў за Магiлёў…
Не скажу! Ты яшчэ не выпiў сваё, каб да ведзьмакоў ездзiць.
Дзед сказаў, каб П’янтоснiк прывёз трусы любiмай жанчыны. Не да смеху – трусы дык трусы. Ён жончыны бiкiнi ў сумку кiнуў i папёр лекавацца.
Дзед выцягнуў з жончыных трусоў нiтку, завязаў на ёй тры вузлы, перапытаў, цi моцна любiць П’янтоснiк жанчыну, чые трусы прывёз. Пакляўся наш сярун, што любiць жонку. Дзед загадаў нiтку з’есцi. З’еў Сярога нiтку з трыма вузламi, запiў крынiчнай вадой i дадому вярнуўся. Лёг на канапу i праспаў два днi.
Прачнуўся. Цiха. Дома нiкога. I напаў на П’янтоснiка крык. Ён крычаў на ўсё горла. Крычаў так, што ператварыўся ў чарвяка. Цела чарвяка, рот i крык. Разам з крыкам вылятала з П’янтоснiка чорнае паветра. Яно збiралася пасярод пакоя ў камяк. Той камяк паступова набыў абрысы чорнага чалавека. Чалавек падышоў да П’янтоснiка-чарвяка, засунуў яму руку ў горла i дастаў нiтку з трыма вузламi. I ўсё. I не п’е Сярога.
Кажаш, ты п’еш? Ты выпiваеш, па-дробнаму. Налiвай…
08.12.2003
Напiлiся мы, з Кiношнiкам. Нажлукцiлiся. Набралiся. Моцна, але не да абрубона. Алкаголь у юр пайшоў. Захацелася да баб, такiх – 50 за гадзiну. Назвоньваю я, натрэнькваю, адну аб’яву за другой у газеце выкрэслiваю. «Стой!!! Згадаў! Мне прапанавалi парнуху здымаць. 10 000 за сюжэт. Я не ведаў: з кiм пачаць. Будзеш?»
Не мог я па п’янi мужыку адмовiць. «Ага. Зараз i пачнём. Даставай аб’ектыў!» «Сур’ёзна, без пiзды!» «Порна без пiзды? Гей-гей-гей, халi-галi!» «Дык мы будзем здымаць кiно?» «Е-е-эээСС!»
Кiношнiк – мужык клёвы, грошы пазычыць i не аддасць. Таму яму i не пазычаю. А парнуху здымаць цiкава. Скажаш, не?! Ты здымаў?
Спачатку мы знялi кватэру. Кiнаштаб зрабiлi. Цялушак знайшлi хутка. Цялушак у нас дафуя. Бык – праблема! Мужыкi не хочуць, а тыя, што хочуць, не мужыкi. Мужыкi нашы – нi ў пiзду, нi ў чырвоную армiю. Час iдзе. Кватэра стаiць. Цялушкi млеюць.
«Кiношнiк, давай цябе на пробу зафiльмуем. Кiнош, давай. Кiношнiчак, адзiн сюжэт…» «Бабу трэба лепшую знайсцi». «Знойдзем. Без праблем. Мадэль. 19 гадоў. Вочы. Ногi. Бьюююст…»
Кiнош ёб манекеншчыцу. Я здымаў. Помнiк зняў. Ёсць у нас помнiк такi, як фалас. Помнiк перамозе над фашызмам. Усе помнiкi, калi абелiскi, нагадваюць фаласы. А гэты – найбольшы. Мы i кватэру знялi, каб за акном стаяў фалiчны сiмвал. Спачатку сiмвал, а потым у натуры – чэлес Кiношнiка. Заебата выйшла. З тутэйшым каларытам. Кiношнiку спадабалася. Мне падабалiся грошы, якiя зараблю. I зарабiў.
Кiношнiк загнаў касету ў Варшаве. Прывёз дзесятку i распiлаваў. Мне – тры, сабе – сем. Мудак. Я так i сказаў: «Кiнош, мудаёб ты!» А ён мне: «Дарма я табе даў тры, трэ’ было зусiм нiчога не даваць ». «Так, бляць, не даваць, бляць, мне… Гуй з табой, Кiнош. Фуй з табой!»
Пайшоў я. Дамоў пайшоў. Перагнаў карцiнкi з тэлеебляй на тры касеты. Не пашкадаваў тры касеты. Кiношнiк мне пашкадаваў дзве штукi, а я не пажыдзiў на ягоную еблю тры касеты. З касетамi пайшоў я на Камароўскi кiрмаш i раздаў гандлярам. Хай капiруюць, хай прадаюць, хай усе задрочаць i спусцяць на Кiношнiка. Хай ён у мяне адсмокча, кампаньён туеў. У кiно заўсёды нехта некага наёбвае. Занятак такi заябонскi – кiно.
12.12.2003
У бамбасховiшчы ён паставiў цыркулярку.
Бзыыыынь-i-i-i-iii!!!
Сталь звiнiць. Сталь звiнiць пранiзлiва i балюча. Асаблiва для таго, каму спрабавалi адпiлаваць галаву на цыркулярцы.
Вядома, Цыркулярнiк прыпёр пiлу ў сутарэннi зусiм не для таго, каб людзям галовы рэзаць. Сталярная майстэрня ў цэнтры горада – файна. Каму паркет падагнаць, каму дошкi на падлогу падрэзаць, каму дзверы, каму вокны, каму мэблю адрэстаў раваць. Замоваў у Цыркулярнiка была процьма, процьма i яшчэ процьма для царквы. Рамы разны@я для абразоў, аналоi, алтары… Царкоўную сталярку Цыркулярнiк лiчыў за творчасць. Жыў, звiнеў нажамi i не журыўся.
За грашавiтымi замовамi пайшлi гулi, за баблом папёрлi сябрукi, за сабутэльнiкамi прыцягнулiся бабы. Знайшлася такая… Заўсёды такая знойдзецца… Не бывае так, каб такая i не знайшлася. Цыркулярнiк да яе прысох. Дыхаць без яе не мог. А яна, блядавiтая сучка, не любiла Цыркулярнiка. Яна i Цыркулярнiка крышку любiла, нават здарыўся памiж iмi п’яны перапiхон. Але гэты чорт у спаднiцы проста трахаў мужыкоў, не яны яе, а яна iх. Прынамсi, так выглядала. Наранiцу пасля п’янога перапiхону з Цыркулярнiкам пiляць трахала хлопчыка па мянушцы Падарунак. Гвалцiла без энтузiязму, па звычцы, па завядзёнцы. Каб яна яго любошчыла дзе ў другiм месцы, а не каля цыркуляркi, усё было б не так крывава i драматычна.
Цыркулярнiк прадраў вочы. Ён яшчэ быў напханы начнымi ўражаннямi, а тут парнуха на ўвесь экран. Дама ягонага драўлянага сэрца пялiцца з Падарункам. «Заб’ю, зарэжу, распiлую…» – Цыркулярнiк запусцiў iнструмент.
Бзы-ы-ынь-iii!!!
Схапiў Падарункаву галаву i пацягнуў да нажа. Падарунак так разгубiўся, спалохаўся i пералякаўся, што не паспеў зарганiзаваць хоць нейкi там супрацiў.
Галасракая баба выкараскалася з-пад счэпленых мужыкоў i мятнулася прэч з сутарэнняў.
Цыркулярнiк падцягнуў Падарункаву патылiцу да звонкага нажа.
Бзры-хр-хр-хр-ынь-iiiiiiii!!!
Як крэпка зроблены прыродаю чалавек! Здаецца, што слiзняк, плявок, гнойна-сальны камяк… А паспрабуй ты яго парваць. Не так i проста.
Цыркулярка адхапiла кавалак вуха, зрэзала шматок скуры з патылiцы, чапанула чэрап i… Падарунак вырваўся з граблей Цыркулярнiка i выдраў электрадрот разам з разеткаю. У сутарэннях стала цiха, як у закапанай труне.
«З-за нейкай сучары, ты мне ледзь галаву не адрэзаў!» «Каханне!» «Каханне?» «Кхн-не!» – прахрыпеў наждаковым голасам Цыркулярнiк, i сляза пырснула з вока, налiтага крывёю.
«Новы год сустрэлi новыя магiлы!» – Скульптар цытануў верш.
«Справа да цябе, на сем пудоў. Ты – спец па нябожчыках. Мне кансультануцца трэба па жмурыку. Памятаеш Глiнамеса? Таго-таго, якому афармляльнiк сякерай адшастаў галаву. Во! Ягоную майстэрню мне аддалi. Заябатая, скажу, майстроў ня. Першы паверх. Асобны ўваход. Глiнамесавы рэчы я на сметнiк затаранiў…» – вiзiцёр каўтануў слiну.
«На гуй мне чужое?! Мне чужое на хуй… не патрэбна. У мяне сваё. Чужынскае выкiнуў, зачысцiў тэрыторыю, падмёў, памыў, адшараваў, замкi новыя ўрэзаў. Толькi кавалак мармуру пакiнуў. Мармур не выкiнуў. Глiнамес пачаў з таго кавалка бабу выдзёўбваць. Я падумаў: мармуровая баба – заебца. Заўсёды можна прадаць бабскую сраку, а калi яна яшчэ i мармуровая… Я бронзу люблю. Але i мармур – рэч. Камень, блядзь, вечнасць, хуё маё. Пакалупаў я той камень, пашкрэб…» – скульптар азiрнуўся i сцiшыў голас.
«У мяне з галавой норма. У Пiнокiа не веру. Я столькi Хрыстоў з бронзы паадлiваў, да чорта i болей. Якi Пiнокiа з Пiгмалiёнам? Тут…» – скалпча хваравiта таргануўся.
«Мармур застагнаў, па-бабску так. Ведаеш, як бабы каля плiты ўздыхаюць? Як над труною з мёртвым дзiцёнкам. Во як! Ну цябе на хер, белы мой мармур, думаю. Зняў яго са станка, пад стэлаж падсунуў i забыў. Уночы да мяне Глiнамес прывалокся. Я спачатку думаў, сон… Прыкiдаеш? Не дрэмсы з мроямi, не мары з вiдутамi там. Сапраўднае жыццё. Глiнамес мне ў тарэц бум. «Думаеш маю мармуровую бабу спiздзiць?» Бум! Па шарабану мне. Бум! Бачу: п’яны ён, у бэльку. Я яму ў лычугу. Ёпс, ёпс, ёпс… Мiма ўсё. Кулак праз яго, як праз дым, праскоквае. А ягоныя кувалды мяне дастаюць. Бум, бум, бум… Замалацiў ён мяне. Запiздзiў, як пацана. Калi сыходзiў, сказаў, каб мармур ягоны не чапаў. Чаплю, замалоцiць насмерць…»
«Не чапай ягоную мармуровую бабу», – параiў я.
«Гуюшкi яму. Не чапай! Каб я хацеў не чапаць, я б да цябе не заходзiў! На хуй трэба? Ты мне параду дай, як Гаўнамеса з таго света на наш не выпускаць. Хуля ён тутака забыўся? Памёр i памёр. Там i гуляй, дзе мёртвыя пасвяцца. Чаго да жывых чапляцца? Правiльна яму галаву адсяклi. Ёсць за што! Я б яму сам адсек, каб мог. Не магу. Дапамогi прашу…» – у вачах скульптара заскакалi пытальнiкi.
«Ты да мяне па чароўную сякеру прыйшоў? Няма ў мяне такой сякеры».
«Ты ж паэт, прыдумляй! Выдумляй!»
«Калi я скажу, што трэба напляваць, насцаць i насраць на магiлу Глiнамеса, ты ж не паверыш?!»
«Чаму? Паверу!!! Нацвыркаю, нацурболю, навалю за ўсю мазуту. Ты толькi скажы!!!» – замест пытальнiкаў вочы напоўнiлiся iголкамi клiчнiкаў.
«Нарыгаць трэба! Смуродлiвымi ванiтамi на ягоны крыж метануць. Ён парушае правiльны кругазварот рэчываў, не ператвараецца ў зямлю, прэ супроць прыроды, як ванiты са страўнiка. Яны – рыгi кiслыя – яго з магiлы i не выпусцяць. Андэстэндзiш? Перакулiш крыж, галавою долу, i нарыгаеш! » – наказваў я бессэнсоўнiцу.
«Гадоў з дзесяць я не рыгаў, але як рыгаюць, не забыўся…»
Скульптар папiлiў на могiлкi. Ён мне яшчэ абяцаў пляшку гарэлкi праставiць, калi мармуровая срака прадасца.
Цяперака чакаю гарэлачны пачастунак. Дачакаюся, пачастую i цябе.
02.01.2004
Медсястра з дурдома – гэта нам не медсястра з раённай палiклiнiкi. Хай абедзве носяць бялюсенькiя басаножкi, але рэспублiканскi дурдом – салiдная ўстанова, а палiклiнiка – хлеў хлявом.
Мая знаёмая Медсястра працуе з дурдомнiкамi, алкаголiкамi, наркотамi, шызамi, параноiкамi ды iншымi салiдольнымi пацыентамi. У сваiх бел-белабелых басаножках яна загадвае фiзкабiнетам. Праца цiкавушчая, са штодзённымi сюрпрызоiдамi. Толькi апошнi сюрпрайз маю Медсястру заспеў дома.
У тэлефоннай слухаўцы вядзьмарскi галасок папрасiў: «Паклiчце Мiкалая…» «Якога Мiкалая?» «Васiлевiча!» «Няма ў нас Мiкалая Васiлевiча!»
Праз гадзiну той жа галасок зноўку запатрабаваў Мiкалая. Медсястра больш настойлiва патлумачыла тэлефоннай ведзьме, што Мiкалая не было, няма i не будзе. Але праз гадзiну голас вядзьмаркi ўваскрос у слухаўцы. У Медсястры вялiкi вопыт, дурдом дае вялiзарны вопыт стасункаў з чалавекоiдамi. «Вы, пэўна, пераблыталi нумары. У мяне няма Мiкалая. У мяне ёсць дачка i два ўнукi, яны ходзяць у другi клас. Мы жывём учатырох, а ваш Мiкалай тут не жыве…» «Я ведаю, што ён у вас не жыве. Ён толькi забягае да вас пад’ябацца. А нумар ваш вызначыўся на аўтаадказчыку, калi ўчора Мiкалай патэлефанаваў ад вас дадому». «Жанчынка, мiлая, што вы такое гаворыце … (Слоўца «пад’ябацца» Медсястра вырашыла не паўтараць.) Нi я, нi дачка не ведаем нiякага Мiкалая Васiлевiча. Я працую ў дурдоме, калi вам трэба дапамога, я прышлю брыгаду, i мы вас хуценька падлекуем…» Пагроза падзейнiчала на раганосную жонку Мiкалая, толькi ненадоўга.
Праз чарговую гадзiну яна адрэстаўравалася ў тэлефоне. Тут Медсястра i перайшла ў наступ: «Хадзiў, ходзiць i будзе хадзiць! Мiкола любiць мяне! А цябе ён ненавiдзiць. Заябла ты яго сваёй рэўнасцю! Я – каханка Мiкалая, i ганаруся гэтым!!! А ты, ты… Валi ў пiзду! I каб болей мне не званiла, бо пасаджу ў дурдоме на ланцуг на ўсё астатняе жыццё!!!»
Жонка Мiколкi больш не турбавала Медсястру. Зазванiў сам Мiкалай Васiлевiч: «Ну нашто Вы назвалiся маёй каханкай?» «Не магла больш трываць бясконцыя званкi!» «Разумею, як я Вас разумею. Прабачце нам!»
Так мая знаёмая Медсястра пабыла каханкаю Мiкалая Васiлевiча, шкада, не Гогаля.
P. S.
Нумар тэлефона пiсьменнiка Уладзiмiра Караткевiча на адну лiчбу адрознiваўся ад дыспетчарскай на чыгуначнай станцыi «Таварная». «Пяты, пяты… Гонiм на шаснаццаты?» «Гэта кватэра беларускага пiсьменнiка Уладзiмiра Караткевiча!!!»
I так – дзесяткi званкоў. Пакуль раз’юшаны Караткевiч не сказаў, што трэцi трэба ставiць не на сёмы, а на дваццаць першы. Скончылася! Простым чынам перарвалiся надакучлiвыя памылкi, раз i назаўсёды.
07.01.2004
Кроў у мяне разлiву 1958-га. Важна – кроў выспела ў 58-м годзе. Так, я належу да таго ўраджаю. Лёгка ўявiць, як разам са мною выспявалi яблыкi, слiвы, агрэст i гарбузы. Нехта хавае дату выспельвання; адны амалоджваюцца, iншыя сталасцi дадаюць. Мухлююць. Сэнс? Калi саспеў у 58-м – значыць, так i ёсць. Можна на бутэльцы з вiном накрэмзаць найлепшы з сонечных гадоў, толькi напой не стане смачнейшы. Так i з кроўю. Нiдзе не дзецца. Мой лёс i мая кроў закрасавалi напрыканцы верасня, калi беларускiя сады пахнуць яблыкамiантонаўкамi.
У 68-м я намаляваў першую карцiну, а ў 84-м – апошнюю. Для ўяўнай сiметрыi можна выправiць 84 на 88. Не буду. Было i было.
Не стаў бы я спяваць рэквiем па карцiне, каб не замовы. Пiсаць рэквiем без замоўцы ў чорна-чорначорнай сукнi – непаэтычна i непатэтычна. I так зазаiкаста атрымлiваецца. Я – заiка.
Падкацiлася да мяне мастацтвазнаўка, з тварам манаха, хворага на хранiчны пiеланефрыт, i прашчабяталапрацiцiўкала: «Твой мiнiмалiстычны жывапiс нас зусiм не кранае. Але нас цiкавiць, чаму ты не пiшаш карцiны? Можаш, а не жывапiпiсуеш… » Паабяцаў я пра свой жывапiпiс напiпiсаць i не напiпiсаў. Мне нецiкава тое, што ёй цiкава. Паабяцаў, каб адсцябалася. Просты прыём: паабяцай, i адсцябуябуцца. Некалькi разоў манахааблiчная жанчына ў чорным нагадвала пра мае абяцанкiцацанкi. Панагадвала i перастала, бо яе патурылi з часопiпiса «Мастацтва» за палiтычныя перакананнi. У нас так: як каго выкiдаюць-звальняюць, адразу палiтыка пачынаецца. А тое, што мастацтва не было ў яе «Мастацтве», усiм абыякава. Палiтыка, палiтыка, лёс нанацыi! Замананалi. Мяне жывапiс цiкавiць, а не плыткае палiтыканства мастацтвазнавак пазiтыўна апазiцыйных цi дзяржаўна заангажаваных.
Я мастацтву прысвяцiў жыццё, да крывi з горла, да званоў у вушах, да цемрадзi ўваччу. I нiколi пра тое не шкадаваў, анi на кропельку.
Тут другi замоўца ўзнiк, як той чорт з партабака. Чакiравы, чарнавокi, малiнавагубы – антыанёл антыан ёлам у зялёнабалотным палiтончыку прыдбаным на лонданскай барахолцы. «У мастацтве застой, засёр, запор i ступар. Мастакi п’юць, бздзяць i брудна ябуцца. Надзея на мастацтвазнаўцаведаў. Раблю праект «Голая праўда». Тэкст i фота. На фота – суцэльна голы аўтар. Будзеш з намi загаляцца?» «Фоткi з абвiслым чэлесам у мяне ёсць. Знойдуцца i з уздыбараным. Засталося голы тэкст накатаць».
Вось i лескачу на компе. Выстукваю рытм свайго сэрца, што пампуе кроў з 1958 года, ад Божага нараджэння.
Першая мая карцiна называлася «Змагар». Намаляваў я мужчыну чырвона-чырванаскурага – iндзейца з племенi семiнолаў. Ён быў такi чырвоны, такi супер-пупер-чырвоны, чырванейшы за сцягi КНДР i СССР разам перамешаныя. Пёры ўсiх колераў зiхацелi над каменна-мужным тварам змагара за свабоду. Вакол iндзейца вiселi джунглi. Тоўстыя змеi-лiяны кiшма кiшэлi наўкол нязломнага змагара. У руцэ iндзеец сцiскаў дзiду. Ён глядзеў табе ў вочы i маўчаў. Карцiны маўчаць. Такi iх прадвызначаны формаю лёс.
Маўклiвага змагара павесiлi ў Дзяржаўным мастацкiм музеi, тым самым, што цяпер намалёваны на банкноце ў 1000 беларускiх рупiяў. Мне далi грамату i прэмiю – набор кiтайскiх пэнпэндзлiкаў i вялiкую каробку з акварэльнымi фанабэрыстымi фарбамi «Ленинград».
Во бывае: намаляваў адну карцiну, а яе адразу завалаклi ў дзяржмузей. Другому мастаку да Дзяржаў нага музея трэба палову жыцця на какарачках паўзцi, а шмат хто i не дапаўзе. Мяне адразу прызналi, ацанiлi, ушанавалi i матматэрыяльна ўзнагародзiлi. Ну i…
Кiнуў я малякакаць. Не малякаў чатыры гады, пакуль мне не задзяўбла д’яблава сярэсярэднеадукацыйная школка. Яна так задзяўбла, што я вырашыў яе кiнуць i пайсцi ў вучэльню. Сярод iх самай прыстойнай выглядала мастацкая.
Уцягнуўся я ў жывапiсальныя працэсы. Засмактала мяне спакуслiвая твань мастацтва. Карцiн панафарбоў ваў гару. А потым бац, i як адрэзала. Замоваў няма. Выставы пазабаранялi. Сядзеў я ў майстэрнi з маленечкiм акенцам сярод нiкому не патрэбных палотнаў ды герметычныя аповеды прыдумляў.
Туды i прыйшла цётка, спакушальнiца на тоўстых абцасах. «Нарадзi карцiну. Зробiм выставу…» Мы гулялi ў тэатральным парку вакол фантана. «Нарадзi!!!» «Напiшу, дамовiлiся, зраблю табе сваю апошнюю карцiну!» Цёткам абы нараджалася, абы было, хай сабе форма без зместу, працэс, працэс, нанараджэнне.
Што ёсць карцiна? Я здагадваўся, адчуваў i ўяўляў. Карцiна – мадэль разумення сусвету. Космас? Патас? Хай! Толькi так. Рухомы, зменлiвы, шматаблiчны, засмечаны космас мусiць адбiцца ў ахуiцельна стабiльнай выяве. Я выбудаваў заябацельскi эвалюцыйна-рэвалюцыйны ланцуг гiсторыi мастацтва. Адбiтак далонi (рэльеф). Быкi-татэмы (наскальны жывапiс). Паляўнiчыя забiваюць быка (жывапiс спалучаны з графiкай). Паляўнiчыя iдуць на паляванне (графiка). Iероглiф (графiка). Лiтара (графiка). Падобная эвалюцыя ёсць i ў музыцы. Рык, крык, песня, слова. Ды мне, тым разам, замовiлi карцiну, а не песню. Гэта цяпер я спяваю тэкст-песню пра сваю апошнюю карцiну. Называецца палатно «За два iмгненнi, як стаць чымсьцi», «За iмгненне, як чымсьцi стаць», «Перад тым, як зрабiцца чымсьцi»… Без рознiцы, як называлася, называецца цi назавецца карцiна. Я напiсаў жыважывапiснае, якое iмкнецца да графiчнага, графiчнае, якое спрабуе дафармавацца ў iероглiф, каб пазней набыць абрысы лiтары.
«Ты можаш узяць свае сраныя фарбы, выцiснуць з цюбiкаў у вядро, перамяшаць iх i сказаць, што жывапiс здох?» – спытаў жывапiсец Вова. «Магу! » «А я не магу!» Вова з’ехаў у Амерыку, Вова жывапiсуе парадныя партрэты герантааблiчных амерыкосаў, Вова вывыцiскае фарбы на палiтру мiтуслiвай будзённасцi, а не ў вядро ўсёпаглынальнай засмечанай вечнасцi…
Мая апошняя карцiна якраз i нагадвала працэс выцiскання i перамешвання фарбаў у вядры. Белы, чорны i чырвоны змяшалiся на ёй у колер сырой зямлi.
Праз 20 гадоў пасля напiсання я выставiў карцiну. У актавай зале бiблiятэкi iмя Янкi Купалы паставiў на сцэну мальберт з палатном. Паглядзець на… Ну не на старую карцiну прыйшло паглядзець 200 чалавек. Прыйшлi вершы паслухаць, пытаннi задаць… Сустрэча з чытачамi была. Нешта нейкае я паспрабаваў мармытаць пра ланцуг пераўтварэнняў, але спынiўся, перайшоў да вершаў.
Карцiна? У мяне ў кабiнеце вiсiць над сталом i спрабуе-намагаецца чымсьцi стаць, хоць бы часткай новага праекту «Голая праўда».
Зрэшты, яна ўжо была часткай праектаў i нават не аднаго.
Так, карцiну напiсаў, намаляваў, нарадзiў. Выставу забаранiлi. Мы развесiлi карцiны, а выставу забаранiлi. Людзi прыйшлi, а мянты iх не пусцiлi ў залу Дома лiтаратарараў. Блядзi, сукi, савецкiя калабаранты ёбаныя. Камiсiю прыслалi з мiнiстэрыi культуркi. Цёткi ў футрах, дзядзькi ў пыжыкавых вушанках пахадзiлi-паглядзелi. Не зразумелi нi хуюшанькi. «Мы не можам даць дазвол!» «Чаму?» «Гэта не мастацтва!» Пытацца ў смярдзючых чыноўнiкаў, а што ёсць мастацтва, я не стаў. Я пайшоў з забароненымi мастакамi ў майстэрню i напiўся.
Наранiцу, пасля роспачнай п’янкi прыдумаўся сцэнар перфоманса «Выкiданне карцiны на сметнiк ». Здымаю карцiну са сцяны. Нясу па сходах. Выношу на вулiцу. Валаку на сметнiк. Засоўваю ў кантэйнер. Захлопваю кантэйнерную накрыўку. Сыходжу. Так i зрабiў. Паклiкаў фатографа. Выкiнуў тое, што мусiла чымсьцi стаць, а нiчым не стала. Сыходзiў. I тут голас… Спакойны разважлiвы голас, якiм гавораць старыя настаўнiкi на занятках па бiялогii. «Забяры сваю карцiну. Яна яшчэ не саспела. Яна саспее. Ёсць час пiсаць карцiны i час паказваць карцiны ». Так сказаў мне Сметнiк. Я паслухаў яго. Згадаў, як мы даспельвалi памiдоры на падваконнi. Як дом пах сакавiтай памiдорнасцю. Як ружавелi iх зял ёныя бакi. Я павесiў карцiну дома на сцяну, каб даспявала. Дадаспее.
11.01.2004
Карэфаны? У мяне сябрукоў няма? Пiздзёж. У мяне такiя пацаны ў сябрах ходзяць, захiстаешся. Кiтайца ведаеш? Сто разоў ты яго бачыла па тэлiку. Сiвы, зубы ўстаўныя, вочы кiтайскiя. Гэта не бародаўка, а жыравiк. Кажу – жыравiк. Кiтаец да эскулапа бегаў кансультавацца. Эскулап той жыравiк з кiтайскай морды i зрэзаў. Я ведаю, мы – сябры.
Ёць у нас трэцi сябрук – Сiм-Сiм. Ён да семiта падобны, арап арапам.
Сiм-Сiм з Кiтайцам раней на тэлевiзii запахiвалi, мастацтва будучага варганiлi. Iх з тэлевiзii хуйнулi, а я з iмi ўсё адно карэфаню.
Калi нешта з кiмсьцi з нас упрыгоднiцца, мы адразу навiной дзелiмся. Мы – сябры стоадсоткавыя.
Надоечы Кiтаец мне пра Сiм-Сiма байку распав ёў…
«Нi хуя ты не ведаеш апошнiм часам пра Сiма. Ён закахаўся, уцюрыўся, завалiўся на блядзюгу. Узяў ды запаў, па самыя вушы. Помнiш, як Караткевiчнябожчык казаў?.. «Пiзда як зiмовая шапка: чым больш нацягваеш, тым утульней сябе адчуваеш! » Пачалося з партрэта. Да нас прыпаўзла кiнакрытыкеса. «Цяў-цяў, мяў-мяў, напiшу, вы генiяльныя, вас не цэняць, напiшу, усе загавораць пра вас…» Развадзiлава. Мне да пiзды. Сiм-Сiм паверыў. Я ахуеў. Яна артыкульчык у газетцы цiсканула, а Сiм да столi пачаў скакаць. Што скачаш? Хуйню яна панапiсвала, бабскае бубубонства – нi думак, нi фактуры, нi высноў. Сiм-Сiм узвiўся, ну наколькi ён можа ўзвiвацца, настолькi i залупiўся на мяне. Я спрачацца не стаў. Два днi памаўчалi. Мне падалося, што ўсё нармалёва. Тут Сiм з портфеля дастае рамку i кажа: «Ты ж выдатна малюеш. Намалюй яе партрэт!» Схуеў? Не буду я маляваць сцерву. I што ты думаеш? Дастае Сiм-Сiм з портфеля, надыбанага ў Тунiсе, малаток. Я паспеў падумаць, што ён мяне ёбне. Такi быў выгляд, рыхтык палестынскi камiкадзэ. Не ёбнуў. Забiў у сцяну цвiк, на якi прыладзiў рамку. А ў рамцы газетная выразка з пысай кiнакрытыкесы. Пачапiў i звалiў, а я застаў ся. У нас габiнэт на дваiх. Ягоная сцяна – за ягоным сталом, мая – за маiм. Няправiльна, але так склалася гiстарычна. Ён лукае на мае карцiнкi, а я бачу блядзь газетную. Я пашкадаваў, што адмовiў ся маляваць. Бо заходзяць людзi i пытаюцца: на хуя партрэт сучкi на сцяне вiсiць. У Сiм-Сiма нiхто не спытаў. Усе мяне пад’ёбваюць.
Сiм-Сiм заквiтнеў. Патлы доўгiя паабстрыгаў… З-за яе. Замест акуляраў лiнзы паўстаўляў… Яна параiла. У сваю генiяльнасць паверыў! А ўсё праз блядзюжныя генiталii. Сiм-Сiм так паверыў ва ўласную генiтальнасць, што разам з блядзюгай данос прэзiдэнту накатаў. Данеслi яны яму, што кiраўнiцтва хуёвае на нашай гаўнавiзii. Забiцца венiкам. Задушыцца бананам. Сiм-Сiм той данос прапанаваў мне падпiсаць. Ну, я не ебануўся, каб прэзiдэнту пiсаць даносы на сваё, хай i хуёвае, тэлебачанне. Правiльна?»
Не ведаў я, што сказаць. Гэта мае найлепшыя сябрукi так жывуць i ябуцца на беларускiм тэлеябачаннi. Гэта яны робяць муйню, што апошнiя 15 гадоў выплёхваецца з экранаў у тутэйшыя кватэры.
Зрэшты, у Юды былi найкласнейшыя карэфаны, лепшых не бывае… А што здарылася на Галгофе? Добра, не буду ўдакладняць…
Мяне цiкавiла канцоўка гiсторыi з партрэтам, i я сказаў: «Правiльна, Кiтаец! Трэба шанаваць iерархiю i чытаць у ложку iерархiста Канфуцыя».
«За данос Сiм-Сiма выкiнулi з працы. Далi пад сраку i правiльна зрабiлi. А ты думаў, ён сам звалiў? Пiздзёж! За данасiцельства хуйнулi. Казаў я СiмСiму: кiнь блядзюгу. У яе муж бiзьнясьмэн неўябенны, у яе грошы вядуцца, яна ў палiтыку гуляецца. Апiздзянець можна. Сiм-Сiм ёй подпiсы збiраў, каб вылучыць у дэпутаткi. Лепш бы яна спраўна залупы лiзала, а не ў дэпутатшы вылучалася. Сiм-Сiм соваўся па кватэрах, як пацан. Мужыку 44, а ён пiшчыць у дамафоны: «Адкройце, я подпiсi сабiраю ». Сорам. I не сабраў. Каб сабраў? Хто ён для сцервы? Збегай-прынясi, схадзi-дастань, паднiмiпадай… Можа, ты з iм пагаворыш?» «Ты даеш!? Я гэтую жабу ведаць не ведаю i нiколi не бачыў…» «Хвiлiначку, зараз пакажу!»
На мой стол легла рамачка з фоткай. Хуёвая фотка. Газета парудзелая, як сцулямi аблiтая. Жаба нiякая, адно вочкi тырчаць, як у бешанай кiлькi.
«Кiтаец, адкуль у цябе рамка?» «Ну як? Мы ж карэфаны! Калi Сiм-Сiма туранулi, ён наладаваў паперамi валiзу i да мяне дамоў прывалок. Да сябе не мог. Там жонка, сын, сям’я. Мы – сябры. Мы адзiн адному дапамагаць мусiм. Ты скажы Сiм-Сiму, каб блядзюгу кiнуў. Скажаш?» « Скажу! Э-э-э, Кiтаец, партрэцiк забяры». – «Хай у цябе пабудзе».
А ты мне кажаш, дзе ў мяне сябры… Каб ты не сумнявалася, я партрэт блядзюгi пакажу. Вось яна!
I не трэба прасоўваць старую мульку: скажы, хто твае карэфаны, i ты скажаш, хто я такi. У Юды былi класныя сябры-апосталы, а ён на Хрыста дан ёс. А ў мяне за сяброў звычайныя апездалы, кiтаец з арапам, абодва Юды.
02.02.2004
Я – Антыдызайнер! Быў антыкiлер, быў антыфашыст, быў антыхрыст… Ёсць антыцелы… Антыдызайнера не было. Цяперака ёсцека. Я, блiн, Антыдызайнер, блiн згарэлы на Масленiцу! Тэлiк бухцiць: «Калi вы думаеце, што рэкламу трэба прыбраць… » Думаю: «Рэкламу трэба прыбраць на хуй!» Рэклама – прапаганда хернi. Задзяўбла херня. Кiно не паглядзiш спакойна. Перхаць! Карыес! Боль у страўнiку! Заклiкi, выклiкi, абяцанкi, наёбкi суцэльныя. Як за камунiстамi… Камунiзм пераможа! Мiру мiр! Подзвiг народа будзе жыць у вяках! Як за фашыстоўцамi… Слава невядомаму салдату!
У мяне сваё – антыдызайнерскае меркаванне пра рэкламу, прапаганду i манекены.
Манекен настолькi ж скульптура, наколькi дызайнер – мастак.
Скульптура заўсёды ў сваёй адзежы, у сваiх апранахах, а манекен – у чужым прыкiдзе, i чужое масксiмальна падкрэслена. Памiж манекенам i вопраткаю, нацягнутай на яго, заўсёды ёсцека непераадольная мяжа, такая ж мяжа iснуе памiж рэччу i ўпакоўкаю. Прасякаеш? Сваё i чужое, як вайна i мiр, як чэлес i кандом.
Дызайнер, манекен, упакоўка – запаўняюць прастору памiж мастацтвам i рэальнасцю, яны завальваюць гурбамi стракатага смецця мяжу памiж рукатворным i прыродным, цешачы сябе думкаю пра стварэнне дадатковых вартасцяў i коштаў. Яны хаваюцца за паняткам функцыянальнасцi, а насамрэч з’яўляюцца малапатрэбным лiшкам. Яны сцвярджаюць, што без iх цяжка абысцiся, бо яны ўвайшлi ў побыт, як папяровыя грошы. Залатая манета адрознiваецца ад паперкi моцна, i нiхто спрачацца тут не будзе. Пра значнасць упакоў кi i дызайну спрачацца варта. Дызайн – памiжнасць прамежнасцi.
Пра значнасць рэкламы ў нашым жыццi нагадваюць па дзесяць разоў на дзень у тэлерадыёэфiры, абрыдла, астаябло. Дызайн, упакоўка, рэклама, папяровыя грошы – элементы дробнага гандлю. Да важных рэчаў – духоўнасцi, любовi, розуму i прыгажосцi – яны маюць толькi ўскоснае дачыненне. Таму не надавай iм увагi, не культывуй iх, i, калi з’яўляецца магчымасць абыходзiцца без iх, прыбiрай без шкадавання, як смецце, на хуй i ўсё.
Калi зайшла гутарка пра скульптуры i манекены, трэба згадаць iдэальную скульптуру. Тую, што належыць да чыста-антыдызайнерскага мастацтва. Што можа быць больш чыстым за краявiд з першым снегам? Якая скульптура возьмецца спрачацца са снежнай бабаю? Снежная баба – сiнкрэтычнае мастацтва. У ёй збiраюцца i сiнтэзуюцца: любоў, вера, веды i творчасць. Белыя снежныя шары, пастаўленыя адзiн на другi, хто з вамi можа паспрачацца? Якi бронзавы правадыр, якi мармуровы фюрэр паспрабуе кiнуць вам выклiк? Нават каменны сфiнкс, што ляжыць у егiпецкай пустэльнi, думае толькi пра сваю сустрэчу са снежнай бабаю. Ён сам мне сказаў.
Снежная баба не патрабуе ўпакоўкi. Ёй не трэба рэклама. За яе не сплочваюць ганарар. За яе не атрымлiваюць ганарар i не запаўняюць дэкларацыю ў падатковай iнспекцыi. Рэклама iнспекцыi таксама заманала прастатою.
Снежная баба паказвае сутнасць чалавека, тое, што не змяняецца спрадвеку i не зменiцца нiколi.
Снежная баба не самотная, у яе процьма сваякоў… Замкi з марскога i рачнога пяску… Кветкi, намал ёваныя залатым струменем на снезе… Букеты восеньскага лiсця… I ўсё астатняе антыдызайнерскае, маё, блядзь, мастацкае.
Рэкламу трэба прыбiраць! Вайна рэкламе! Спакой народу!
15.02.2004
Мужыкi п’юць, бабы блядуюць. Файны пачатак для аповеду. Але пачну iнакш.
У саборы ёсць унiтаз. Чалавек сцыць i сера, ён увесь час хоча пiць, жэрцi i выпаражняцца. Царква – установа, без санвузла нiяк. Ты супраць? Цывiлiзацыя прыйшла, унiтазы з сабою папрынясла. Разам са срайняю ў святое месца прыпаўзае майстар па ўстаноўцы злiўных бачкоў. Ходзiць гогалем прахфэсар гаўнацечнасцi. Ён жа пасля святара другi чалавек. Без яго нi ўзад, нi ўперад. Без такога ўсё чыста лайном пазаплывае. I хай бы хадзiў гаўнанюх сабе, хай бы вышываў, ганарыста задраўшы нос, толькi б мяне не чапаў. Я – малявальшчык анёлаў. Я – звычайны Херувiмнiк.
Цесна гаўнаведу стала ў срайнi. Вылез i пачаў парады раздаваць.
Яго святар нахвальвае: «Якi санвузел! Якi рукамыйнiк!!! » Гаўналюб на сёмым небе ад шчасця! Ну i палез гаўнадаў на неба, на маё неба пачаў драцца прыпiздон сантэхнiчны!
У царкве я матам не крыю. Гэта тутака, седзячы на каменi i пакурваючы з табою, можна i трэба загнуць.
У касцёле маўчу, там чым цiшэй, тым лепей. У мяне свая музыка ў душы грае, свае галасы мелодыю вядуць. Пад уласны музон я размалёўваю сцены, столi i кумпалы. Работа як работа. Цяжкая. Але мне падабаецца. Мае анёлы не сруць, не п’юць i не блядуюць. Яны ў мяне спяваюць, граюць на лютнях ды габоях, кветкi дзяўчаткам дораць. Але, бывае, i злуюцца, выхоплiваюць меч i караюць непаслухмяных. Меч – анёлава вынаходнiцтва, як пiсьмо i лiлея.
Пачаўся мой канфлiкт з псеўданiма. Сантэхнiк вырашыў завесцi сабе творчае мяно. «Паэты маюць, мастакi са спевакамi валодаюць, святары пераназываюцца, чаму сантэхнiк не можа мець, цiпа, псеўданiм?» Так паразважаў гаўнаграй i назваў ся Палiквачом. «Завi мяне Палiквач!» Палiквач дык Палiквач. Мне аднагуйственна, як гукаць крата анальнага.
Палiквач на гэтым не спынiўся, ён пачаў мяне, Херавумнiка, вучыць, як трэба анёльскiя крылы ды лiкi з хiтонамi вымалёўваць. Настойлiва наязджаў з парадамi: «Тута ня така, тама зацёмна, зьдзеся засьветла, цiпа!» Я падумаў, што за хуйня творыцца. Палiквача на гуй засылаеш – не сыходзiць. Тутака ён i прагаварыўся: «Канчай, – кажа, – анёлалiзацыю! » Спачатку я думаў, што гэта ў гаўнадрая ад ягонай каналiзацыi прасвятленне надышло. Потым, бляха-аплявуха, да мяне дайшло: святар пад’юджвае – мяне травiць. Вайна i чэрцi.
У ксяндза на мяне даўно рог вырас. З-за святаровага флiрту з жонкай Палiквача. Палiквачыха – звычайная ўнiтазнiца – вырадзiла дваiх сантэхнiчак i распаўзлася ўшыркi, абабiцца абабiлася, а блядавiтасць засталася. Распуснасць i загнала Палiквачыху пад сутану, гуй смактаць. Ксёндз – чалавек, яму цяжка ў глухiм цэлiбаце, а тут спрытнiцапамочнiца падкруцiлася. Яна адсмоктвала наўпрост у саборы. Я засёк. Выпадкова. Ляжаў сабе пад столлю на рыштаваннях, адпачываў, стамiўся за дзень, малюючы анёльска-лебядзiныя пёры. Сцямнела, а я ўстаць не магу, ляжу i думаю пра яблынi райскiя. Шолахi пачуў, азiрнуўся i пабачыў, як прыхаджанка смокча ксяндзоўскi гуй.
Раней я думаў, што ксёндз – гейнiк. Аказалася – не, як мiнiмум бiсексуальнiк.
Ксёндз – крыжаносец наш грэшны – неяк здагадаўся пра маё падгляданне распусных кайфаў i пачаў мяне травiць, нацкоўваючы гаўналюба.
Мне iх кпiны да пiсды. Не падпарадкоўваюся я ксяндзу. Мне замовы дае кардынал. Так я i сказаў прымiнечанаму святару, паклiкаў яго сюды, за касцёл. Селi мы на гэты самы камень. Я шэптам яму на вуха: «Ад’ябiсссь ад мяне. I Палiкваччччоў з кассссьцёлу папрыбiрай. Не зробiшшшшш, як я сказаў, бiскупам нiколi не ссстанешшш».
Палiквач звалiў, гаўкнуў на мяне, развiтваючыся, i павалокся да новых срайняў. Святар робiць выгляд, што мяне для яго няма. Ну а хто з нас блiжэй да Бога? Вялiкае пытанне.
22.02.2004
«Ты мяне не любiш! Кажаш «люблю», а не любiш. Ты нiчым не ахвяраваў дзеля нашага кахання, нiчагусенькi не паклаў на алтар любовi…» Кожны раз яна «бу-бу-бу» ды «ду-ду-ду». «У цябе, коцiк, фантастыкi няма! Фантастыка ў цябе нулявая!» Коцiк, фантастыка, любiш, бу-бу-бу… Заябло! «Хераншо! – кажу. – Бубубуньдзем ахвяраваць! Я – заябаты Ахвяравальнiк! Ну i ты – рандасць мая – ахвяру прынясеш!»
Набылi мы на Камароўскiм кiрмашы паўбарана. У ахвярах баран – важная рэч, сымбалiчная. Ахвяру лепшую за ягня чанлавеку цяжка прындумаць. Хлеб – зямля танная. Баран – дар сапраўдны. Спрадвеку так вяндзецца. На хера новае вындумляць? Баран – аснова асноў у ахвярапрынашэннi.
У дундзелкi маёй мелася дачка i муж быў, поўны фарш у сямейным жыцii. А ёй раманы з рамантыкай давай. На!
Прынесла яна дамоў лапатку барана. Папрасiла дачку патрымаць мяса на разборачным кружку. Секанула, ды так спрытна, што дачушчыны пальцы ад далонi адскочылi.
«Што можа быць прыгажэйшае за рассечаную навостранай сякераю лапатку барана?!» – усклiкваў Карбюзье, эстэт архiтэктурны. Ведаў, ганд, пра крывавую моц прыгажосцi. «З-за гэтага ты тут?»
Каб жа ж… Дундзелка не змагла з’есцi дачушчыны пальцы. Пазногцi не пражоўвалiся. I за правую шчаку засоўвала, i за левую, а яны назад вылазiлi разам з ванiтамi. Давялося засушыць яе i пажаваныя пальцы ў горла запхаць. Жанчына – iстота кволая, не здатная на ахвяру. Толькi мужны зможа зжэрцi нашчадкаў. Выразанае вока свайго сына я з першага разу пракаўтнуў. Цяперака я ведаю, чаму Сатурн… Цi як яго там яшчэ клiчуць? Кронас-Хронас з’еў насенне сваё, плоць уласных дзяцей паглынуў. Усе ахвяры прыносяцца дзеля непераадольнай любовi. Нараджаем дзяцей, асуджаных на смерць. Дзiця, а не ягня – праўдзiвая ахвяра.
Тут я – Ахвяравальнiк – з-за праўды.
Бо… нават… сына свайго…
27.02.2004
У сваяка нарадзiўся сын, назвалi – Анатоль. Рос Толiк цiхiм хлопчыкам, пакуль у школу не выправiлi. Там высветлiлася, што Толя марудна спасцiгае свет. Нi пiсаць, нi чытаць, нi лiчыць ён не змог навучыцца. Сваяк паабчапляў кватэру плакатамi з вялiзнымi лiчбамi ды рознакаляровымi лiтарамi. Увесь вольны час ён ахвяраваў на сынава навучанне, бiўся, як рыба аб лёд. Дарэмна. У Анатолевай галаве не складалiся лiтары ў словы. Тут яшчэ i хвароба праявiлася, запаленне мозгу. Толенька пражыў няпоўныя 11 гадоў i сышоў у бясслоўны свет. Плакаты з лiчбамi i лiтарамi, што вiселi на сценах кватэры, пацiху-патроху ператварылiся ў цытаты са Святога Пiсання. Жыццё вернiка-хрысцiянiна так захапiла сваяка, што ён пачаў паўсюль сведчыць пра неабходнасць неадкладнага выратавання. Я стаiчна зносiў тырады пра Iсуса. Дыскутаваць я не наважваў ся. Знайшоў чалавек супакаенне, i дзякуй Богу. Але аднойчы бацька нябожчыка Анатоля перайшоў мяжу… «Буду я iсцi па Раi, зiрну долу, а там ты, Валодзя, у пекле пячэшся. Уяўляеш, як горка мне будзе?!» Звяздзец!!! Парвалася трымалка мая: «З чаго ты вывеў, што з райскiх кустоў зможаш зазырыць у пекла?» «З неба зямля добра вiдаць! Так i з райскага саду пекла навiдавоку!» «Лыпанне зенкамi на пакутлiвыя курчы родных людзей – не райская насалода! У раi не зазырыш пекла, як удзень не пабачыш ноч. Не трапячыся, не сутыкнемся мы на тым свеце!» «Чаму?» «У мяне iншыя расклады!» Сваяк пакрыўдзiўся, а я не стаў выбачацца. Пакутлiвае спасцiжэнне смерцi любiмага сына не дае чалавеку права вырашаць лёс iншага, не дае магчымасцi вызначаць месца ў пякельным раi цi ў райскiм пекле.
07.03.2004
Фашыст загасiў папяросу аб лоб жабрачкi. Тая завiшчэла i дала лататы праз прывакзальны пляц. Малады фаш застаўся стаяць на аўтобусным прыпынку. Чакальнiкi транспарту зрабiлi выгляд, што нi фiга надзвычайнага не здарылася, усё зашыбiсь.
Шклянасценны вакзал зырка ззяў залацiстахатнiм святлом. Высока-сiняе лютаўскае неба патыхала моцным холадам.
Фашыст думаў… Хуй яго ведае, што сабе думаў беларускi фаш, але пра дзеяннi распавяду па парадку.
«Чаладой малавек, пазалацi ручку…» – толькi i паспела выставiць зубы лупавокая жабрачка, як гарачы тытунь пекануў ёй скуру ў тым самым месцы, дзе цёмнасракiя iндусы ставяць рытуальную кропку…
Фашыст дачакаўся аўтобуса i папiлiў дамоў. У пад’едзе яго чакаў сюрпрайз: на падлозе, каля батарэi, валяўся бомж. Фаш урэзаў ботам у бок бадзяжнiку. «Шча сыду. Шча… Бiць ня трэ… Бiць нахуя? » Другая пiздзюлiна патрапiла ў зарослую калматым валоссем пысу. Бомж абсунуўся i ўсцаўся. Фашыст наступiў на бурачковыя моркаўкi пальцаў: «Уставай, дзiця сатаны, i папiздавалi!» «Куды?» – бамжара глынуў соплi. «Да бацькi свайго пойдзеш, а я правяду, каб не заблудзiўся!»
Бадзяга, выкулiўшыся з пад’езду, паспрабаваў з’ябаць. Ён перабег двор, выскачыў на вулiцу, за ёй зноў апынуўся ў абкружаным дзевяцiпавярховiкамi двары. Бомж пiздзюхаў i пiздзюхаў, пакуль палымяны боль не ахапiў лёгкiя. Ён павалiўся на снег, скурчыў ся i замёр. Удары падкаваных жалезам ботаў пасыпалiся на бадзягу. «Здохнi, д’яблаў сын!» – хрыпеў фашыст. «Здохнi, паганая морда!» – фаш выцягнуў з рукава скуранкi ладны кавалак арматуры i праламаў чэрап небаракi.
Фашыст запхаў труп у кантэйнер са смеццем i закiдаў рыззём. «Паедзеш да братоў, на гарадцкi сметнiк, i перадасi iм палымянае фашыстоўскае прывiтанне! Скажаш, што хутка да iх прыляцiць з добрай весткаю чырвоны анёл!»
Тры месяцы фашыст рыхтаваўся да актыўнага мерапрыемства на гарадскiм сметнiку. Вывучаў расклад руху смеццявозаў. Сачыў за бульдазерыстамi, што завальваюць смецце пяском. Пiльнаваў, цiкаваў, натаваў i выбудоўваў планы нападу. Фаш запамiнаў павадкi абiтальнiкаў памыйнiцы. Частка з iх жыла ў зямлянках-буданах на ўскрайку звалкi. Зямляншчыкаў фаш i прыгаварыў: вырашыў пазабiваць, каб распачаць сiстэмнае ачышчэнне роднай зямлi ад чалавекападобнага смецця.
Напад фашыст здзейснiў напрыканцы красавiка, пад ранiцу, калi бамжары даглядалi ўёбiшчныя сны.
Фаш запаўзаў у зямлянку i пераразаў гаспадару горла. Труп аблiваў бензiнам i падпальваў. Замачыў шы трэцяга, фашыст, згодна з планам, пакiнуў памыйку. Ён выбраўся праз лес да аўтобуснага прыпынку, за якiм у хмызах хаваў матацыкл. Фаш завёў матор i накiраваўся ў бок сталiцы.
Над чорна-вiльготным асфальтам дарогi ўздымалася пякуча-сляпучае сонца. Фашыст iмчаў насустрач вогненнаму дыску i балдзеў неўябенна.
На ўездзе ў горад яго тармазнуў мент: «Куды i адкуль едзем?» «Проста катаюся». «На сметнiк не закатвалiся?» «А што там рабiць?» «Падпальваць». «Нашто?» Ад нехуй рабiць мент кiнуў астатняе пытанне: «Гэта я ў цябе, матацыклетнiк хуеў, пытаю: нашто, блядзь, сметнiк падпалiў?» Фашыст не стаў тлумачыць паганаму мянту, на хуя парэзаў бамжоў. Фаш саскочыў з матацыкла, выхапiў з рукава нож i кiнуўся на нявыспанага ахоўнiка парадку. Фашыст разлiчваў на эфект нечаканасцi. Хуй! Мянцяра дакладна ўдарыў у рыла нападнiку. Ёбнуў знiзу ўгору так, што насавыя косткi зайшлi ў мозг. Фашыст здох на месцы.
08.03.2004
Прачынаюся голы. Заўсёды прачынаюся голы. Спаць у апранахах не магу. Не спiцца мне ў пiжаме. Каб можна было спаць без коўдры i прасцiны, спаў бы. Мне хацелася б спаць на мармуровай плiце. Мармур мусiць быць ружовы ў шэрыя пражылкi. I не проста ружовы, а ружова-залацiсты з цёплым адлiвам. Гэта мары, а ў рэале прачынаюся пад коўдрай, пад спевы будзiльнiка Canon Alarm Clock. Гадзiннiк падараваў мне галоўны рэдактар «Белорусской деловой газеты». Газетчыкi ведаюць, якi гадзiннiк трэба дарыць. Я спускаю ногi ў пантофлi Ecco. Вельмi хатнiя пантофлi, дарэчы. Пантофлi павiнны быць хатнiя, а не спартовыя. Голы, у адных пантофлях, я iду ў варэльню гатаваць Italian style Coffee. Пакуль астывае кава, паспяваю апаласнуць твар ледзяною вадой i пачысцiць зубы пастай «Рэмбрант», той, што здымае з зубоў кававы налёт. Цяпер можна апрануць цёмна-цёмна-сiнi халат Ungaro i, сеўшы ў галандскае скураное крэсла, выпiць першую каву. Крэсла я ўпершыню ўбачыў у Празе, каля Парахавой вежы. У вiтрыне красавалася маё крэсла. Ёсць такiя рэчы: пабачыўшы iх, адразу разумееш – яны твае. Але везцi з Прагi ў Менск кабiнетнае крэсла, нават калi яно безумоўна тваё, не намерыўся. Другi раз я ўбачыў крэсла ў дамку РСДРП. Нейкi час у музеi Расiйскай сацыялдэмакратычнай рабочай партыi i яе першага з’езду гандлявалi шыкоўнай галандскай мэбляю, i я абзавёўся кабiнетным крэслам, седзячы ў якiм чытаю i п’ю каву. Пра гандляроў мэбляю ў эрсэдээрпэшным дамку я нават матэрыял напiсаў у газету «Свабода». Ад няма чаго рабiць напiсаў i ад таго, што ўсе словы ў абрэвiятуры РСДРП я не люблю, а мэблю з Галандыi люблю. Яшчэ люблю ранiшнюю прабежку ў парку. Надзяваю майткi Kenzo, майку Versace. J. C., шкарпэткi Hugo Boss, касцюм Hugo Boss, красоўкi Adidas… Гадоў сем я бегаў у красоўках Ecco, а ў Лондане набыў Adidas i не шкадую. Красоўкi мусяць быць зроблены спартовай, а не абутковай фiрмаю. Бягу павольна; шпацыравальны ранiшнi бег вымагае пастаянства, а не рэкордаў. Каб бегчы лёгка, трэба злавацца, i я злуюся i бягу шпарчэй. Zluiusia i biahu. Biahu i zluiusia. Zluiusia i biahu. Biahu i zluiusia. Прыбегшы дамоў, прымаю душ. Абавязкова мыю галаву. Змываю злосць. Шампунь для нармальных валасоў з лiнii Vichy мяне цалкам задавальняе. Наогул, касметыку i парфум я набываю французскiя. Шумок для галення Chanel Allure досыць пяшчотны i лёзы Gillette Mach 3 выдатна зразаюць валасы. Дзеля ўпэўненасцi рухаў падчас галення я выкарыстоўваю сталёвы англiйскi станок Ed Ej Se. Станок мусiць быць важкiм. А масажную шчотку я выбiраю сярэдняй вагi i невялiкага памеру, зазвычай гэта Sepfora Professional. Гель для валасоў ў мяне «Ларэаль», ён прыстойна фiксуе стрыжку на цэлы дзень i добра змываецца. Пасля водных працэдураў я абдаюся воблакам дэзадаранту Сhanel Allure, твар змазваю вадою з той жа лiнii. Калi надакучвае Allure homme, я бяру Platinum egoiste. Апранаюся хутка. Майткi Hugo Boss, майка Hugo Boss, шкарпэткi Thierry Mugler, гольф Hugo Boss, касцюм Thierry Mugler, пас Hugo Boss, гадзiннiк Panerai Luminor у сталёвым корпусе, чаравiкi з крамы Holland & Holland London, дзе апраналася стогадовая каралева-мацi, манто Austin Reed made in England, набытае ў Вене, кепка 100 % Cashmere made in Scotland, прыдбаная of Piccadilli London. Бяру сабраны з вечара партфель Samsonite i спускаюся ў двор, дзе мяне чакае «Мерседэс», колер – вiльготны асфальт. Дарэчы, машыну ў найблiжэйшы час трэба памяняць, i памяняю. Прыязджаю ў офiс, заходжу ў кабiнет, сядаю ў фiнскае скураное крэсла, разгойдваюся, здымаю слухаўку з апарата Bang & Olufsen, каб сказаць табе, што я не глянцавы матэрыялiст i заўтра ранiцай прачнуся цалкам голы, з прыўзнятым настроем i ўзнятым чэлесам.
02.04.2004
Зарабiць бабло не кожны зможа. Новабеларус зарабiў, дахуя нагроб, дахуiшча насёк, столькi, што можна сказаць – чалавек адбыўся.
Далей, блядзь, што? Дом збудаваў, катэдж у цэнтры сталiцы, а не хухры-мухры на гнiлых вадаёмах. У катэджы, на першым паверсе абсталяваў бар: стойка-хуёйка, палiцы-хуiцы з пляшкамi, лядоўня-хуёўня з пiўком ды далiкатэсамiхуйесамi.
Бабло-баблом, а кайфы простыя ў Новабеларуса засталiся: завалiцца ў бар i нажэрцiся да ўсрачкi.
Ён завальваўся ў свой бар, урубаў свой музоншансон, запальваў свой камiн i каўтаў шампусiк «Cristal» (350 баксей за батл). Мог сабе дазволiць i дазваляў. Новабеларус дазваляў сабе выйсцi з парожняй бутэлькай на двор, вытрасцi апошнiя кроплi «Cristalu» на язык i зафугачыць бутэльку на дах свайго ахуiцельнага катэджа.
Пазакiданыя на дах бутылi з-пад шампусiка спакусiлi бамжа. Ён пералез праз высозны плот i кiраваўся да пажарнай лесвiцы, калi на ганку паўстаў Новабеларус. Бомж адгроб пiздзюлей па поўнай праграме: кулакамi ў рыла, нагой па яйцах i пяткаю па спiне. Новабеларус прагнаў бамжару, запiздзюрыў на дах яшчэ бутэлечку з-пад вiскара i лёг спаць.
А бомжык сабраў сiлы, дачакаўся, калi новы беларус засне, i залез на дах. Як жа ён расстроiўся, калi зразумеў, што ўсе бутэлькi замежныя настолькi, што хуй ты iх здасi ў прыёмны пункт шклатары! Бомж так заперажываў, што хуй словы нойдзеш, каб пачуццi ягоныя абмаляваць. Ды i на хуй iх шукаць?!
Праз дзён пяць пасля пiздзiлаўкi з бамжарай Новабеларус зноў пусцiў у столь корак з бутэлькi «Cristal». Ён глядзеў у камiннае полымя, калi да яго прыйшоў незнаёмы. Гэты хлопец сказаў, што жыве па суседству ў дзевяцiпавярховiку, што яму заябiсь вiдаць дах новабеларускага катэджа, што на тым даху трэцi дзень ляжыць нейкi хуй.
Выклiканыя мянты прыбралi нябожчыка, якi сканаў ад выгляду даражэзных бутэлек, не прыдатных для абмену на грошы. За асобны падарунакпачастунак яны прыбралi з даху iнамаркавую шклатару.
А Новабеларус? Усё ў яго заябiсь.
21.04.2004
Мастак-афармляльнiк Мойша… Пупссс. Ды ведаеш ты Мойшу, ну, раней мы яго клiкалi Мiшка, цяперака – Майк. Прозвiшча? Упссс. Якое тут можа быць прозвiшча? Тутэйшае, просценькае – Груша. Згадаў i зашыбiся.
Мiшка Груша насiў знатны нос. Огого дзюба! З такiм гарбатым шнобелем добра глядзецца на iзраiльскай манеце, а хадзiць па беларускаму заводскаму раёну – кепскавасценька. Да дзюбкi i чаплялiся ўёпкi. Яны б чаплялiся да чаго iншага, але нашто ўёпкам iншасць, калi тырчыць iдышычны нос. Уёпкi бiлi па тым носе. Уёпкi ёсць уёпкi.
Мiхасю так абрыд уласны шнобель, што ён зрабiў пластычную аперацыю. Замест крываватага дышля з’явiлася кiрпатая пiпачка. Яна сiнела на марозе i чырванела на сонцы, але ў памяшканнi мела цялесны колер.
Наш Груша супакоiўся, але ненадоўга. Яўрэй, калi ён яўрэй, а не жыд местачковы, не можа супакойвацца надоўга. Тссспак. Задаволены вынiкамi пластычнай хiрургii, Мойша iмплантаваў сабе зуб.
З падноўленым носам i навюткiм клыком Груша перабраўся праз акiян, у лацiноскi квартал Бруклiна. У гэтым чортавым квартале i выпаў зуб. Выпаў не сам. Майк рукамi дапамог. Правяраў, цi моцна трымаецца. Даправяраўся. З клыком у кiшэнi Мiхась пераляцеў акiян i прымусiў менскiх стаматолагаў паўтарыць аперацыю.
Каб не лётаць праз акiян з-за кожнага клыка, Груша застрахаваў здароўе ў Навюткiм Ёрку. I правiльна зрабiў, бо новы нос не любiў кандыцыянераў, ён цёк. Насмарк – сур’ёзная хвароба, калi ён хранiчны, а ты мастак-афармляльнiк, i соплi падаюць на малюнкi.
Груша абразаў нажом паперу, калi пачуў, што зараз кропля абарвецца з носа i пляснецца на гатовае шэдэўро. Маэстра выцер нос кулаком. Ды так удала, што замест адной смаркачовай кропелькi, на малюнак пасыпалася процьма крывавых. Майку стала кепска, бо вайструшчым лязом ён адхапiў ладны кавалак мяса. Аблiваючыся крывёю i слязьмi, Mike Hrus заляцеў у бальнiцу, дзе яго завялi ў аперацыйную i папрасiлi хвiлiначку пачакаць.
Наш пакутнiк гадзiну сцякаў рознакаляровымi вадкасцямi, пакуль прыйшлi хiрургi. Перад тым, як зашываць рану, яны спыталiся: цi памятае Mike-Мiхась-Мiша сваё iмя, цi помнiць, у колькi ён з’явiўся ў бальнiцы, цi ведае, якая цяперака гадзiна. Знябожаны Hrus адказаў на ўсе пытаннi, i дактары ўвобмiльг заштопалi шнобель. Бяда чакала Новаамерыканца на выхадзе з бальнiцы, бо там растлумачылi, што ягоная страхоўка дзейнiчала на працягу першай гадзiны пасля здарэння, а потым не дзейнiчала.
Давялося адвалiць за аперацыю тры тысячы грыноў. На сваiм носе Мiхась Груша высветлiў, што амерыканскiя ўёпкi нiчым не лепшыя за еўрапейскiх, а наперадзе яго чакала 11 верасня, каб на сваёй скуры зведаць усю паскуднасць афраазiяцкiх уёпкаў.
Усё зведаў Новаамерыканец i тэлефануе мне, Старабеларусу, каб спытацца, цi моцна я яму зайздрошчу. Мiшка не спытаўся, цi зайздрошчу я яму наогул. Ён захацеў даведацца пра моц зайздрасцi Старабеларуса да Новаамерыканца.
Чаму я мушу зайздросцiць Мiшу, ён патлумачыў. Пссмык. Мiша стаў тоўсты i адпусцiў бараду! Мiша за месяц трацiць на адзiн бакс болей, чым зарабляе. Мiша навучыўся аб’…бваць амерыканскую падатковую iнспекцыю. Вось адкуль гэты лiшнi даляр. Майку зайздросцяць усе, хто застаў ся ў Старым Свеце. Ён у тое верыць. Гэта ж такая новая амерыканская вера: пераканаць сябе, што ты лепшы за iншых, i ўсе iншыя табе зайздросцяць. Пссха.
29.04.2004
Будуць бабкi – будуць бабы. Мудрасць старабеларусаў працуе i ў свеце новабеларусаў. Нiдзе не дзецца, нiкуды не з’ябацца.
Спачатку бурыкалiся бляндзюжкi ў ложку Новабеларуса. Шмат папраляцела матылькоў-начнiц, пакуль не прыйшла краля. Яна заскочыла ў новабеларускi ложак i не вылазiла, пакуль не нарадзiла новабеларусачку.
Калi думаеш, што новабеларускае жыццё гладка коцiцца, памыляешся моцна.
Днямi прыбягае ён да мяне i…
Новабеларусачка салодка сапла ў калысцы. Новабеларус з новабеларускай вячэралi. Як у доме апынулiся пяць бандзюганаў у чорных масках, ён дагэтуль не ўяўляе. Адзiн вырадак дастаў нож i стаў над калыскай. Новабеларус з новабеларускай ляжалi тварамi ў падлогу, са звязанымi за спiнаю рукамi. Бандзюганы выграблi грошы з упрыгожваннямi ды звалiлi, радуючыся багатай спажыве.
«Мянты iх пастраляюць! Знойдуць i пазамочваюць! » – суцяшаў я Новабеларуса. «Гуй! Сказалi: не будуць страляць. Высачаць i пахапаюць, кожнага паасобку.» «Думаю, пастраляюць». «Кажу табе, план у iх ёсць. Я ж гаварыў з iмi. Каб не дзiця, я б гэтых выблядкаў камiннай чапялой ухайдохаў». «З чапялой на пiсталет?» «Сукi павывучваныя, высачылi, калi ўсе дома, калi дзiця можна ў закладнiкi хапануць. Дачка нават не прачнулася, так усё хутка i цiха зрабiлi, заяботы лятучыя».
Добра, што ў Новабеларуса знайшлiся наяўныя бабкi, што было шмат грошай i ён адкупiўся iмi ад бандзюганаў. А каб не было бабла? Труба!
Цяпер Новабеларус дакладна ведае, колькi каштуе новабеларускае жыццё. Ведае, гад, але не скажа нiкому, нават сабе.
09.05.2004
Казу адпярдолiць? Га? Самае тое, калi, соткi тры прапусцiўшы, апынуцца ў прыстойнай казадральнi. Не так проста тую казадральню знайсцi. Не пакажуць, дык хер знойдзеш. А як завядуць, дык застанецца здзiвiцца: тут, побач, два крокi ад праспекту, у гатэлi «Сталiца». У нас i такi, бляхазавiруха, Тайланд. 5000 банкаўскiх бiлетаў, i будзе табе Бангкок на поўны рост. Голая козачка за 5 штук будзе ў цябе на каленях танчыць, будзе сiськамi да гульфiка прыцiскацца, будзе прасiцца ў габiнэт, на ложак. Хрэн стрываеш, гуй адмовiшся, замовiш ты нумар. А яна паляцiць апранацца, каб здзiвiць цябе – начнога Казадральнiка – напоўнiцу. Яна апране белую сукню. Каза апранецца ў вясельны строй нявесты: з вяночкам на галаве, з бялюткiмi чаравiчкамi, з карункавымi панчохамi. Забурышся ты пад тую сукню. Наўтыкаешся, наторгаешся, натолiшся, натомiшся. А каза не супакоiцца, пакуль не ўздыбарыць чэлес твой на другi заход. Выдаiць яна цябе да астатняй кропелькi, да iгольчастага паколвання ў пахавiннi. I вернешся ты да барнай стойкi спустошаны ўшчэнт i неапiсальна шчаслiвы. Загонiш сотку гарэлкi ў сваю засмяглую пустату i папiздуеш дамоў, з мараю пра вяртанне ў вясёлую казадральню.
22.05.2004
Мужыкi – бычары i туебнi; хацеў сказаць – усе мы дэбiлы, але своечасова тармазнуў. Не ўсе дзядзькi боўдзiлы, толькi разумных сярод iх – адзiн на чортаў тузiн.
У баб роўна наадварот: адна з дзесяцi – дурнiца, а дзевяць разумных. Цёткам розум патрабуецца каб лiчыць. Бабы несупынна лiчаць, пралiчваюць, пералiчваюць i пальцы загiнаюць. У iх каляндарык пад рукою i пад жыватом, у iх – месяц, у iх – дзевяць месяцаў, у iх – ад года да трох, ад трох да пяцi, ад пачатку i да канца. Бабская натурматэматыка заскладаная для мужыкоў, бо выбудоўваецца ў менструальнай крывi ды родавых водах.
Мужыкi – быкi. Яны толькi на паляванне могуць хадзiць. Раней палявалi на зуброў з дзiкамi, а бабы тым часам папрыручвалi сабе кароў, катоў, коней з сабакамi ды бараноў са свiннямi. Цяперака рыбалкi з паляваннямi на хуй нiкому не трэба. Мужыкi-быкi нацягнулi на ногi боты i патупалi паляваць на быкоў-мужыкоў. Яны яшчэ i мараль сабе вынайшлi: дзяцей, жанчын i старых не пiздзiць. Такая быкоўская мараль, што я балдзею. Забiваць херашо – думае бычара i чапляе сабе на грудзi залатыя крыжы з зоркамi, каб астатнiя бачылi, колькi той ваявацель людцаў замачыў. Сказануць мацернае слоўца – амаральна!!! А хуячыць па людзях з гарматы – маральна? Яшчэ больш мамаральна – пiздануць на горад бомбу i зацягнуць прапiтым голасам песню: «Любiмы горад можаш спаць спакойна…»? Невылечная чалавечая тупасць – быкавiзм.
Пра мужчынскую дуроту я не навыдумляў i не вычытаў у кнiжэнцыi, я тупавокасць пабачыў у тралейбусе. Пёрся ранiчкай на трэнiроўку ў басейн i пазiраў на пасажыраў. Тралейбус быў бiтма набiты чалавекамi. У мужыкоў вочы не глядзелi, нi iскры розуму не было ў мужчынскiх вачах; а бабскiя глядзелкi поўнiлiся блiшчастай цiкавасцю i цёплай любоўю да матэрыяльнага жыцця. Мяне так уразiла рознiца памiж бабскiмi ды мужыкоўскiмi вачыма, што я 40 гадоў не магу забыцца на тое ўзрушэнне ад асляпляльнага адкрыцця.
Развагi развагамi, а без прыкладу не маляўнiча атрымлiваецца.
Ёсць у мяне знаёмы – тыповы бык, мяно – Бычара. Аднойчы я расказаў яму гiсторыю пра адну сваю бабу:
«Жанчына тэлефануе мне праз 23 гады маўчання. Здараецца такое: не бачышся з бабцом процьму часу, а загаворыш, i процьмы няма. Дамаўляемся. Парфумiмся. Сустракаемся. Абдымаемся. Гарбату п’ем. Шпацыруем. Распавядаем кожны пра сябе.
Яна: «Першы мой муж – мiлiцыянт – не бярэ хабар. Кажу: «Бяры!» Пачынае браць. Баiцца-калоцiцца, але бярэ-грабе. Толькi грошыкаў замала. Кiдаю яго».
На развiтанне жанчына паўтарае сакраментальнае пытанне: «Чаму ты, Валодзя, не ажанiўся са мной?» Яна мне яго i раней задавала, калi мы зял ёную гарбату ў клубе замаўлялi. Але я выкруцiўся, сказаўшы, што трэба згадаць, успомнiць, падумаць, каб не памылiцца i нiкога не пакрыўдзiць. Зрэшты, якiя крыўды? У бабца другi муж – нямецкi настаўнiк. У яе дзве дачкi. Жыве мая жанчына ў сытай Нямеччыне, выглядае выдатна, зарабляе шмат. I ўсё ж тармажу, бо мараль – старых, дзетак i баб не мудохаць. А яна толькi дзеля адзiнага пытання i наважылася патэлефанаваць, i прыйшла на спатканне. Кожная жанчына жадае ведаць, чаму яе замуж не ўзялi.
Мне варта было схлусiць. Мне, нiбыта доктару, дазваляецца падманваць. Жанчына нават падказку дала: «Ты закахаўся! Так?» Толькi я не трацiў розум ад кахання. Я спакойна пралiчыў сiтуёвiну i атрымаў карцiну: адна жанчына чакае ад мяне дзiця, жыву я з другой жанчынаю, якая мае сына i збiраецца мне нарадзiць яшчэ адно дзiця, трэцяя жанчына – гэтая, што вярнулася праз 23 гады, – таксама хоча дзiця. Я люблю сваiх дзяцей, наогул – дзяцей я люблю, але я не любiў краiну СССР, якая збiралася загрэбсцi мяне ў войска i кiнуць на бойню ў Афганiстан, каб я выканаў нейкi там iнтэрнацыянальны абавязак па забойству людзей – старых, дзяцей i жанчын. Я выбраў сабе другую жанчыну, выбраў дваiх дзяцей, паслаў у сраку краiну i абавязак служыць Савецкаму Саюзу i зажыў сабе, як i раней, жыццём вольнага мастака. Так я патлумачыў цiкаўнай жанчыне. Можа, яна i не паверыла. Бог з ёй.
Цалую я яе, i едзе яна ў Германiю да свайго другога мужа – выкладчыка школьнага малявання. «Ён не такi фантастычны мастак, як ты. Ён звычайны выкладчык выяўленчага мастацтва», – так жанчына гаворыць пра свайго другога мужа немца, якi глядзiць яе дачок ад першага рускамоў нага мужа-мянта».
Бычара верыць у праўдзiвасць майго аповеду. Быкi – даверлiвыя стварэннi. Але для iх вайсковая мараль вельмi важная, iх бычачая мараль – забiваць херашо. I вось з Бычары павалiла-павярнула:
«Туебень ты, Вова. Шкада, што мала хто пра гэта кажа, вiдаць, у гаўно баяцца ўлезцi. Я не тульскi (мой Бычара ў расейскiм гарадку Тула ацiраецца), я байструнскi (Бычара нарадзiўся ў беларускай вёсачцы Казацкiя Байструны). Байструнцам нарадзiў ся, байструнцам i памру, дзе б нi жыў. I на шыльдзе маёй будзе напiсана «УЛАДЗIМIР» – ты пра гэта не турбуйся. (Гэта я быку неяк раней казаў, што расейцы на ягонай магiле напiшуць «ВЛАДИМИР… ».) Па-беларуску будзе напiсана, як напiсана па-беларуску на магiльнай шыльдзе майго сына на тульскiх могiлках. (У Бычары Прырода – не буду казаць Бог – забрала маленькага сына. Ён праз жахлiвую страту страшэнна заперажываў, праз гэта i ў царкву пачаў заходзiць, але нават 7 смяротных грахоў не змог запомнiць. Бычара – пафасны пацан.) Кажу табе, Вова, такiя iнтымныя рэчы, каб ты ўсвядомiў сваю паскуднасць. Дзяцей сваiх я зачаў у любовi, а не па п’янi цi каб на вайну ў Афган не трапiць. Разумееш, да чаго я? I жанiўся па каханнi, а не так, каб у войска не пайсцi. Таму i не грызе мяне чарвяк, як некаторых. (Пра чарвяка недарэчна атрымалася. Нельга iншым пра чарвяка казаць, калi тваё дзiцятка ў магiле спачывае. Абсекся Бычара. Схiлiў кароткаабстрыжаную вузкалобую галоўку. Засмуткаваў.) Шкадую толькi, што ўвязаўся ў лаянку з такiм лайном, як ты, бо i на мяне цяпер твой паскудны дух трапiў. Але нiчога, я ператрываю, а ты даведаешся пра сваё сапраўднае аблiчча. Божа, збаў Беларусь ад такiх арыстакратаў, як ты, Вова. Прашу прабачэння ў цябе, Божа, за тое, што ўвязаўся ў лаянку. Шкадую…»
Ну i далей Бычару несла i несла ў слязлiвае выбачэнства. Паўтараць бессэнсоўна. Тут варта хераць усялякую быкоўскую слiнявасць i пасылаць Бычару ў дзiрку. Я паслаў. Але трэба яшчэ раз падкрэслiць пэўны дыскурс: Бычара мне верыць! Бычара яшчэ верыць: у справядлiвасць чалавеказабойства i вайны, у каханне сваёй бабы, у прыгажосць прыроды, якая забрала сына. Бычара – тупаверлiвае стварэнне. Таму хай коцiцца ў свой вогненны Афган, у чортаву чорную Дзiрку.
А мы з табою да маёй бабы вернемся. Харошая баба, мiж iншым. Прыгажуня. Разумнiца. Яна мяне ў клубе «Х-Rey» пагладзiла па галаве. Пяшчотна правяла даланёю па валасах, калi я нахiлiўся над кубкам гарачае гарбаты. Палашчыла i прашаптала: «Ты, Валодзя, амаль не змянiўся. Ты такi, як i быў – лiбiмы…» Як мне падабалася яе iмя – Iра! Мне тады яшчэ падабалася iншая IRA – iрландская вызвольная армiя. Нешта бычынае часам паўстае i ў маiм мужчынскiм сэрцы. Прырода, нiдзе не падзецца. Але каб выжыць i захавацца ў чалавеказабойчай прыродзе, трэба стаць бязлiтасным да сябе i да iншых.
У Iры смярдзела з рота. Iра жыла ў iнтэрнаце i за пяць гадоў нажыла гастрыт. Я кахаў Iру, але кiслы пах, што ўздымаўся ад сапсаванага страўнiка, стаў памiж намi непераадольнай сцяною. I я выбраў здаровую жанчыну i здаровых дзяцей з лёгкiм i чыстым дыханнем.
05.06.2004
Бабы мяне любяць. Бабы мяне люблядзь. Мяне, блядзь, любядзь бабы! А я люблю кнiгi, бля! Баб люблю моцна. Толькi каб любiць баб, мне трэ’ грошы зараблядзь, а бабло я закалочваю, кнiгi робячы: прыдумляю, рэдахую, выдаю, афармляю, прадаю i пiшу. З ранiцы да ранiцы я займаюся кнiжуленцыямi. Нават у глыбакадумным сне… Сягоння снiлася: брыду ўздоўж возера. Ранiца, туман, возера разлiлося пасля начной залевы, а я ў сандалетах. Шкарпэткi мокрыя. Няўтульна. Якога гуя я ў сандалетах папёрся ўздоўж возера гуляць? Чорт яго ведае. Заходжу ў катэдж. У зашклёнай тэрасе месцiцца бiблiятэка: палiцы, сталы, шафы поўныя кнiжак. Перабiраю, гартаю. Зборнiк вершаў Цютчава ў залатой вокладцы. Даўно я не перачытваў Цюнтчава. Сапраўды, Цютачава я даўнавасценька не пачытваў. А цi не перачытаць мне Цю-цючава? Трэба ў гаспадара цi ў мажардома-бiблiятэкара папытаць дазволу. Дзе тут хто? Нiдзе нiкога! Хаджу, заглядаю за шафы, зазырваю за стэлажы, прыслухоўваюся: нехта недзе дыхае, пасопвае, пасвiствае. Чуць чую, бачыць не бачу. Прыслухаўся: зусiм побач нехта храпе. Прачнуў ся. Жонка храпе. «Любая, павярнiся на бачок!» Так заўсёды: бабы мне замiнаюць займацца кнiгамi. Таму раз на год, каб зрабiць сваю кнiгу, я здымаю кватэру. Каб стаць лiтаратарам, мусiш штогод выдаваць уласную кнiгу, iнакш ты – Грамафон Графаманавiч, а не пiсьменнiк. Завальваю ў кантору «Здадзiм, здымем, дапаможам…», плачу, i праз гадзiну ў мяне ёсць адрэса. Пашпарт, грошы, i ключы ад аднапака ёўкi ў кiшэнi прыязна пазвоньваюць. Тыдзень працую спакойна. Нiхто не турбуе. Другi тыдзень гаспадыня кватэры мяне патурбавала два разы. А на трэцi тыдзень гэтая Кватэрнiца сустрэла мяне ў вiтальнi. Была баба як баба, а тут: пыса расфарбаваная, сукенка вечаровая, на галаве хуй ведае што залакiраванае. «Я тутака каньячок…» Чакануцца можна. «Курачка смажаная… У мяне дзень нараджэння. Адсвяткуем? Я сама беляшы спякла…» – «Другiм разам. Я на хвiлiнку забег, каб паперы забраць… » «А каньяк? Шампанскае?» Дзень ахуення ў цябе! Не! Дзень апiздзянення ў цябе, мая дарагая Кватэрнiца. «Другiм разам!» Забраў я рукапiс i з’ябаў. Псiхапатка мне на хуй не трэба. У мяне сваiх прыбабахаў да хуя. Ладна, бля, я ў другую кантору «Здымем, здадзiм…» сунуўся. Грошы, пашпарт, ключ, кватэра. Праз тыдзень закруцiўся сюжэтны паўтор. Кватэрнiца-2 прыпёрлася з торцiкам. Сукi з бюро прадавалi мяне! Як я адразу не дапёр? Бабы мяне любяць, бабы мяне люблядзь, мяне, блядзь, любядзь бабы… А я люблю кнiгi! Калi я люблю кнiгi, бабы самi хай чухаюць сваю пiзду. Хiба я не маю права на кнiжны адпачынак раз на год? Маю! Ну i пайшлi ўсе бабы… Не ўсе… На здымнай кватэры засталiся мае рэчы: падушачка, прасцiнка, коўдра i ручнiк. Сутыкацца з прыставучай Кватэрнiцай-2 было ў лом. Коўдра, прасцiнка, падушка i ручнiк набывалiся для каханкi. Ёй я сказаў: «Хочаш забраць? Схадзi i забяры. А я гатовы кiнуць рэчы, абы з дурной бабаю не сутыкацца». I пайшла, i забрала, i аблаяла Кватэрнiцу2. Каханка пайшла не адна, яна пайшла з сяброўкаю. Каб Кватэрнiца-2 супрацiўнулася, яны б яе адпiздзiлi. I правiльна б зрабiлi, бо нефiг замiнаць Лiтаратнiку кнiгу пiсаць.
12.07.2004
|
|
|
|
|
Падабаецца
Не падабаецца
|
|
|
2009–2020. Беларусь, Менск.
|
|
|
