 |
РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ
|
|
Вобразы мілыя роднага краю,
Смутак і радасьць мая!..
Якуб Колас
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вершы ад А.
|
А я чытаю камяні,
яны належалі спакою,
пакуль ня ведала пра страх,
прычасьце не прайшла журбою.
А я чытаю камяні –
у іх мой лёс і лёс краіны,
дзе кожны камень –
на касьцях,
дзе кожны камень –
напамінам,
дзе кожны КАМЕНЬ –
як АМІНЬ,
вянец малітвы
за Айчыну...
|
Пад дубам камень,
быццам надмагільле...
На ім ні слова,
толькі жалуды
ляжаць сузор'ем
літары апошняй...
Магчыма, я...
Зь нябыту выйшла я,
каб напісаць
на камені
пад дубам
на белым аркушы –
ня страшна паміраць
там, дзе жывуць
дубы і камяні...
Там мудрасьць,
па якую ходзяць людзі.
|
∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙
∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙
|
ТУТ
зьлева направа
і справа налева
ТУТ
ТУТ
увышыню
і ўглыбіню
ТУТ
ТУТ
выюць па мне ваўкі
доўгім працяглым «У»
ТУТ
ТУТ
дзьве літары «Т»
крыжам стануць маім
ТУТ
ТУТ
створаць
бясконцасьць
ТУТ
|
Людзі
жадаюць
верыць,
што зоркі
жывуць
у сузор'ях.
Зоркі, відаць,
таксама
шукаюць
сулюддзі...
|
Пяць – сем – пяць...
Стук твайго сэрца,
калі ты чытаеш мне хоку...
Першы дзень вясны...
Раней я ня бачыла
мёртвага сьнегу.
|
Ты вяслуеш,
і разьлятаюцца пырскі,
вясёлкава-радасныя
ад нядаўняй сустрэчы з дажджом
і трошачкі сумныя,
як твая ўсьмешка,
калі заходзіць сонца.
Неба і дрэвы глядзяцца
ў жывое люстэрка ракі
і не пазнаюць сябе
разам з намі.
А мы – лодка,
што вырвалася на волю
ад зімы...
I да наступнай яшчэ –
незьлічоная колькасьць пырскаў.
|
Гляджу на цябе
і заплюшчваю вочы
ад сонца
і ўсё адно ведаю –
ты ўсьміхаешся.
Пра гэта сьпяваюць птушкі
на дрэвах, якія заўсёды
сумотна глядзяць у ваду
і толькі зараз шэпчуць:
«Ладдзя... ладдзя... ладдзя...
шчасьця... шчасьця... шчасьця...»
А над намі воблака
з усьмешкай Караткевіча.
|
Я магла б намаляваць цябе
на палатне сваіх мараў.
Не пасьпела – сустрэла.
Намалявала на палатне
сваёй памяці.
|
Ю. Жыгамонту
Для мяне Вы шукалі
чырвоныя сэрцы клубніц
у гародзе чужым.
I ў далонях прынесьлі
разам з сэрцам сваім.
Ды хапіла ў далонях маіх
мейсца толькі клубніцам
з чужога гарода...
|
Шэрай зязюляй
накуваю табе гадоў.
Жаўруком засьпяваю –
убачыш неба.
Ластаўкай буду лятаць над зямлёй –
папярэджваць няшчасьці.
Мудрай савою
пакажу празрыстыя дні начэй.
Чырвонай грудкай гіля
на сьнезе белым
нагадаю пра мінулае Радзімы.
Белым буслом і чорным
падзялю жыцьцё на палосы.
Толькі птушкаю шчасьця
стаць для цябе
не змагу.
|
500
В.
#I
Ты прыходзіш,
як «ЛіМ»,
па пятніцах.
Адчуваю
крокі слоў у Вечнасьць
і сьмеласьць,
зь якою адчыняеш дзьверы:
– Мой дзень!
І мой...
І я чытаю твае думкі
і запісваю фіялетавыя літары
на фотаздымку ў «ЛіМе»
(прабач, белапенны лебедзь
Васіля Дранько).
У адным з красавікоў
іх надрукуюць у газэце,
і ты зьдзівішся,
як проста ўсё супала
ў маім натхненьні –
«ЛіМ», пятніца і ты...
І яшчэ белыя крылы...
І мара, што аднойчы завітала, –
разгортваць «ЛіМ»
штодзень.
#II
Мне вершы пішуць часьцей, чым лісты...
А я ўсё ліст ад цябе чакаю
(без прачытаньня вачыма чужымі,
пакуль жывая).
Чакаю ліст і ў сумоце пішу
верш з пачаткам-марай
нават самай шчасьлівай жанчыны –
«Мне вершы пішуць часьцей, чым лісты...»
Пятніца. Ранак.
Паштовая скрынка.
Сэрца рвецца вэрлібрам...
«ЛіМ». Вершы твае...
#III
Кава.
Зьнітоўкі старыя «ЛіМа»
вецер са мною разам
гартае...
Ёсьць яшчэ тое,
што не зьнікае.
Ёсьць ужо тое,
што зьнікне
са мною...
#IV
Не выпісваю «ЛіМ»,
а купляю
ў газэтным кіёску.
І неяк кіяскёрка,
у якой
(так мне здавалася)
няма ні хвіліны,
каб за жыцьцём назіраць
выглянула з кіёска
і сказала паўшэптам:
– Ён прыходзіць
менавіта да Вас.
Больш ніхто ў гэтым мейсцы
яго не чакае
ў гэты час.
#V
У прозьвішчы тваім
схаваны
«ЛіМ».
А ў маім
цябе чакае
с ы н.
Ды літары нам Лёс
перастаўляе,
каб с н ы,
як «ЛіМ»,
па пятніцах
чакалі...
|
Ты заўсёды
шукаеш
утульнасьць
і знаходзіш яе...
у гарах,
у рэчках імклівых,
у непрыступных прыступках,
якімі атульваецца
тваё жытло ў скляпеньні
ад няўтульнасьці.
Ты заўсёды
шукаеш
утульнасьць
і знаходзіш...
мяне.
|
На целе,
стомленым ад пяшчоты,
атрымліваюцца
найлепшыя татуіроўкі,
нябачныя
для чужых вачэй,
нанесеныя
голкамі тваіх вейкаў...
|
Твая падушка ў моры маіх валасоў.
Ты ў нябёсах майго цела.
Хутка шторм.
|
Думкамі пра цябе
вышываю,
як калісьці бабуля
крыжыкам.
У глыбіні прыгажосьці –
могілкі.
|
Я згубіла каханьне,
як яшчарка хвост.
На шчасьце яго захавай.
|
«Помнік архітэктуры
пачатку ХХI стагодзьдзя.
Ахоўваецца
самай незалежнай дзяржавай»...
Шыльду
павесіла мая памяць
на Храме
былога каханьня.
|
Там,
дзе мы з табою
сустрэліся,
птушкі зьвілі гняздо,
выкармілі птушанят
і навучылі іх лётаць...
Не заняць мейсца тых,
хто лётае лепей, –
разьвітаньне высокіх лёсаў...
Высакоснае разьвітаньне.
|
У сонечным промні,
які ўварваўся ў кватэру
празь фіранку на вакне,
выконваюць апошні танец
пылінкі.
Ня кожнаму дадзена
танцаваць перад сьмерцю.
|
Чорнай коткаю
перабягаю табе дарогу.
Ты не абыходзіш,
не жагнаешся
і нават не трымаешся за гузік...
Чарнею ад тваёй сьмеласьці...
«Чорным квадратам» Малевіча
гляджу на цябе,
а ты нічога ў ім ня бачыш.
Вар’яцею ў сваёй глыбіні...
Чорнай зямлёю
баюся стаць для цябе –
ператвараюся
ў чорную дзірку.
Нарэшце заўважаеш:
мяне няма...
|
У кагосьці – кватэра,
у мяне ж – KVATERRA –
зямля жабак.
#I
Жаба-каханьне
імгненна заглынула мяне
сваім языком
у краіну лілеяў,
а потым кінула
ў балота
сямейнага жыцьця.
#II. Мэтамарфоза
Калі я кажу,
што зьяўляюся
жабкай,
усе пачынаюць
сьцьвярджаць,
што я –
царэўна.
А калі сказаць:
«Я – царэўна»?
#III. У апошні чэрвеньскі
дождж ХХ стагодзьдзя
У вялікай калюгзе
скачуць
жабкі-пухіры.
Бяру басаножкі ў рукі
і далучаюся да іх.
А ты, як бусел,
падхопліваеш мяне...
#IV
Царэўна-жабка
на лісьце лілейным
назірала за нашым пацалункам.
«Якая непрыгожая» –
сказаў пра яе ты.
Забыўся, што і я,
пакуль не сустрэла
тваё каханьне,
была такой самай.
|
Дзьве коскі запляла
і ўспомніла дзяцінства,
дзе я з кароткай стрыжкай
сьмяюся з фотаздымкаў.
|
Начуе мядзьведзіца зорная
над хатай маёй.
Выпалю грубку мацьней –
хай будзе ёй цяплей.
|
«На моры жабка лянок ірвала...» –
Сьпявала песьню калісьці бабка.
І пра дзяцінства цяпер мне згадка –
«На моры жабка лянок ірвала...»
А дзе ж на моры лянок і жабка,
Тады чамусьці не распытала.
«На моры жабка лянок ірвала...» –
Сьпявала песьню калісьці бабка.
|
Паміраюць грушы,
старыя
яшчэ ў маім дзяцінстве.
Смалянкі, у смаляністай мякаці якіх
нараджаліся бурштынавыя зернейкі,
чырвоныя, што зьдзіўлялі
сваім колерам,
гнілкі, якія вучылі знаходзіць
залатую сярэдзіну.
Паміраюць
сьведкі майго дзяцінства...
І неўзабаве сама не паверу,
што дзяцінства было.
|
У прыпяцкай траве
гуляе маё дзяцінства,
плыве да гарлачыка,
назірае за страказой.
І ня ведае, што яно –
апошняе дзяцінства
без Чарнобыля.
|
Я не была ніколі
ў вёсцы Сноў*#Сноў – вёска ў Нясьвіжскім раёне Менскае вобласьці....
Была ў сусьвеце, сьвеце,
нават леце сноў,
а ў вёсачцы маленькай не была...
А там цяпер, відаць,
бы ў снох вясковых,
стагуюць сена,
полюць агароды,
карову дояць
і кветку-папараць
шукаюць ды маўчаць,
і вёсачка ня ведае пра тое,
што сьніцца ў снох
жанчыне невядомай,
якая разьбірае свае сны:
– А вось па валасах зялёных
гуляе аксамітны павучок...
Так-так, ён тчэ дарогу Лёсу.
У Вёску сноў.
|
Лёсу майму стала цяжка
быць лініяй тонкай.
Захацелася раптам лёсу
адчуць сябе
шляхам шырокім.
Пра даўжыню
ён падумаць забыўся.
|
За вакном цягніка
ляціць
зь белых бяроз
завея.
Спыняе палёт
прыпынак.
|
Мне не бывае сумна,
ды сум бывае ад таго,
што не бывае
неба
ў небыцьці.
|
А за вакном
стамлёная дарога.
І мне па ёй,
па ёй
ісьці ў нябыт.
Спрабую выйсьці.
«На зіму зачынена»...
І значыць –
да вясны наступнай
жыць.
|
Падалося –
ужо не жыву.
Ды сьняжынкі
на мне паміралі.
|
Сьня*ынка
падае на кры*,
і кры*
кры*уе неба крыкам:
– *ывінка сьне*ная, навошта
табе *ытло *алобы гэтай.
Ты * там
кру*ылася, *ыла!.. А тут?!.
– Я незале*насьці *адала
ад вышыні
і ад *ыцьця...
А тут –
памі*.
|
Калі я ападу ў зьнямозе
на шэры сьнег тваёй тугі,
не пераблытай –
не сьняжынка –
а бежанка крывавай бітвы,
адкуль вядзе свае гады
мой горад
вечна малады,
бо вечна ён пасьляваенны...
Ты – не ваяр,
і, зразумела,
не пераносіш чырвань сьнегу.
Заплюшчы вочы...
Я растану,
як толькі памяць адпачне
на берагох тае Нямігі,
дзе кроў ніхто шчэ не ліе.
|
#I
Ліст па лесьвіцы
ўзьляцеў на сёмы паверх.
Дзяўчынка прайшла.
#II
Рэйкі ў мэтро не-
ба ніколі ня бачаць.
Голуб заляцеў.
#III
У новым доме
ніхто пакуль не жыве.
Пыл пасяліўся.
#IV
Вокны трамваяў
зайздросьцяць хатняй цішы.
Дождж плача па ўсіх.
#V
Восень. Ліхтары
жаўцеюць раней.
Мараць выспацца.
#VI
Лісьце апала.
Праз вакно цяпер відаць
сьцяна бяз вокнаў.
#VII
Шкло запацела
ў тралейбусе. Маляваць
можна бяз пэндзьля.
|
380
Прыйдзіце да касьцёла Анны,
Там зьнікне горач цяжкіх дум.
#М. Багдановіч
Стома маёй душы
не любіць сядзець на мейсцы,
вечна ёй хочацца зьбегчы
ў блізкія гарады.
Калі квітнеюць каштаны,
імкнецца ў Сафію Кіеўскую.
Калі на сэрцы рана,
шлях ёй да Ганны ў Вільню.
Кліча каханьне першае
пад купалы Масквы.
Але, калі цяжка зусім,
ратуюць Нямігі званы.
|
На замерзлым шкле
пакiнула адбітак далоні.
Хлопчык маленькi сказаў:
«Мама, я таксама хачу
зрабiць так,
каб было ўсё вiдаць».
I пачуў у адказ:
«Ты ж у мяне разумны,
а гэтая цёця...
абавязкова захварэе».
|
|
На першым паверсе ад неба
|
Не залятай, сьняжынка,
у маё вакно,
каб не чытаць пасьля
ў газэце «Сьнежны кур’ер»:
«На трыццаць сёмым дні зімы
па дарозе да зямлі
каля вакна паэткі А.
на першым паверсе ад неба
бязьсьледна зьнікла
таленавітая сьняжынка –
гонар нашай зімы».
|
Лініяй,
што імкнецца да плюс бясконцасьці,
ты паказваеш графік
нашай будучыні.
Не разумею
тваёй сістэмы каардынат,
ажываю на лініі
тваёй веры.
|
Закрылася ад усіх
крыжам крылаў сваіх.
Акрылілася
самаўкрыжаваная.
|
Зорка ляціць на зямлю,
і ніхто ня думае,
ад чаго яна памерла –
ад старасьці,
ад нейкай зорнай хваробы,
скончыла жыцьцё самагубствам
з-за нешчасьлівага каханьня,
ці была атручана
нябесным Сальеры.
Зорка ляціць на зямлю,
і ніхто ня думае,
ад чаго яна памерла.
Усе загадваюць жаданьні.
|
Насупраць дом,
нібыта крэматорый,
і галубы ўзьлятаюць па-над ім,
нібыта душы.
А ўчора нехта ўніз зьляцеў,
згарэць не захацеў
у пякельным пыле
ўласнае кватэры...
|
Ніхто цябе не разумее, мама...
А ты ўсё клічаш
ластаўкай мяне...
І я лятаю нізка над зямлёю,
каб дождж пайшоў
і змыў тваю зьнямогу.
А пёркі падаюць,
як літары, як сьлёзы, –
я зачапілася крылом
за гэты сьвет,
дзе немагчыма зразумець нікога,
ды нехта ўсё ж спрабуе зразумець...
І я лятаю нізка над зямлёю
ня толькі для таго,
каб дождж прыйшоў, –
каб разуменьне
да людзей прыйшло...
Я ластаўка,
пакліканая болем...
|
Ноч... Поўня...
Заходжу
ў чорную бездань ценю
адзінокага дуба на полі.
А цень ад маёй адзіноты
яшчэ чарнейшы.
Вецер гоніць яго да краю –
раю травы,
не зялёнай,
але болей свабоднай ад цемры.
Зрываюся... Зрываю
травінку сьвятла...
Ноч... Дзьве поўні маіх вачэй
зь нябеснай
ствараюць трохкутнік,
востракутовы,
вострапакутны...
Заўтра ня будзе поўні –
помні
аб сьмерці.
Жолуд падае клічнікам,
кліча яго зямля
да жыцьця...
Дажыць бы,
калі цень ад яго
стане большы, чым мой,
і ўспомніць, як падаў,
і помніць аб сьмерці,
і яе перажыць...
І помніць ужо
аб жыцьці...
|
Менавіта з Вамі
мне было
ўбачыцца ў Вільні
ў часы Вялікага Княства Літоўскага.
Як маглі Вы спазьніцца
на столькі стагодзьдзяў
і сустрэцца са мною
на вуліцах іншай сталіцы?..
|
Вы распляталі мне касу,
Я заплятала ў трыялет каханьне.
У рухах так трымцела хваляваньне –
Вы распляталі мне касу.
Чакалі Вы адказу на чаканьне,
І дачакаліся... Вам трыялет нясу:
Вы распляталі мне касу,
Я заплятала ў трыялет каханьне.
|
Вялікае Княства Любові
мы ўспомнім у іншай краіне.
Памянем былую сталіцу
і вып’ем за велічнасьць мовы.
Той мовы,
зь якою кахалі,
той мовы,
што нам засталася
ад Княства
Вялікай
Любові...
|
Раней была твая.
Чужая – цяпер.
Але ў цябе зьявілася
мара.
Я –
твая Вільня.
Я ня з тымі,
хто ня марыць
пра мяне...
Я ня з тымі,
хто не спадзяецца...
|
Зіма – каханьне...
На белым сьнезе паперы
белай фарбай
намалявала сьняжынку.
Зімы стала болей.
|
Зь перабітымі крыламі,
але –
лятаю.
Ведаю –
так не бывае,
але –
лятаю...
Бо ня птушка –
жанчына,
што ў песьню тваю
заляцела,
і на крылах яе
не каханьне,
а вечнасьць
сустрэла.
|
Я выдыхнула
ўсю сябе –
«кахаю...»
Твая рука
кранула
пустату.
|
Павуціньне
з аблокаў...
Поўні павук,
напоўніўся
позіркамі тых,
хто не глядзяць
на дарогу...
|
Жанчыны, закаханыя па вушы,
мужчыны, закаханыя па вочы.
Таму жанчыны і шукаюць душы,
таму мужчыны і шукаюць ночы.
|
Табе падабаецца слова «зараз»,
бо ў ім і зараза, зь якою ты разам,
бо ў ім і жаданьне – усё мець адразу,
бо ў ім і зара, зь якое мы разам.
І нават, калі паспрабуеш
ты справа налева пайсьці,
зноў апынешся ў бясконцасьці «зараз»
і, паглядзеўшы ў наіўныя вочы мае,
вельмі душэўна пачнеш
мне чытаць паліндром:
«А зараз зараза...»
|
#I
У Інтэрнэце майго сну
шукала твой сайт.
Камп’ютэр ночы завіс
перад надыходам новага дня.
#II
Паспрабавала цябе ўспомніць –
не хапіла памяці.
Паспрабавала цябе забыць –
не хапіла памяці.
#III
Тваё прызнанне
«I love you»,
як высьветлілася
пасьля праверкі, –
камп’ютэрны вірус.
#IV
Мая камп’ютэрная мышка
засумавала ў адзіноце
і запрасіла ў хату шэрых сябровак.
Чаму б цяпер не засумаваць
майму дыванку?
#V
Ты пачаў ствараць
свой сайт
у маім жыцьці.
Папрасіла дадаць
тры словы:
«Абнаўленьня ня будзе».
|
Верай у сустрэчу
абвергнута маё жаданьне
болей цябе ня бачыць.
Ка+анне
пакуль ня хоча заўважаць
сваю трэйцюю літару,
павернутую,
нібыта крыж.
|
За падарунак дзякуй...
Мільён крывавых ружачак
у маіх руках.
|
Ты заходзіш
праз расчыненае вакно
адзінотаю блюза.
Каб не згубіць цябе,
спрабую зачыніць
празрыста-халоднае выйсьце
на апошнім паверсе.
Аскепкі шкла разьлятаюцца
драпежнымі птушкамі
ў шэраасфальтавы сьвет.
Праз аголенае вакно
сплываюць і ты, і блюз...
І толькі адзінота
з-за сваёй сарамлівасьці
ня можа пакінуць мяне.
|
|
У парку, стомленым зiмой...
|
*
У парку,
стомленым зімой,
перабіраць сухое лісьце
пад промнем сонца красавіцкага,
у промнях шчырасьці тваёй...
Глядзець у розныя бакі
і бачыць, як Яно мільгае
вавёркай рыжаю...
Яно... Як у Купалы, –
Безназоўнае.
*
У парку,
стомленым зімой,
дзе не куе гады зязюля,
выстуквае раман нам дзяцел,
чырвона-чорны.
Яго падслухвае
Стэндаль.
Страсьць абуджаецца
ў прыродзе...
У парку,
стомленым зімой,
гуляе
красавіцкі сон.
|
Каву зь пялёсткам язьміну
месяц спрабуе выпіць,
зьнікае
ў белым пялёстку
дня.
Сон, у якім
мяне не было...
быў...
плыў
самотным пялёсткам...
Лёс.
|
«Што зьменіцца
ад майго прыходу?» –
пытаешся ты.
Губляюся,
ня ведаючы,
што прыдумаць...
Не казаць жа,
што... вецер...
нявольны
вецер
чаканьня.
|
Ліпа цьвіце.
Прыліпаю да паветра,
пакуль пчолы
не перанесьлі яго
ў свае соты.
|
Малюе ў паветры рысь
пэндзьлікамі вушэй
лесу
(лёсу?)*#Пытаньне карэктара.
дыханьне.
|
Па кветках палявых,
што зьявіліся на маім стале,
пазнаю цябе.
Чую голас
адзінокага рамонка:
– Не варажы!
Адчуваю –
нехта абрывае
з майго жыцьця,
як пялёстак,
яшчэ адзін дзень...
– Шчасьлівы!
Маргарытка заружавелася
ад рукі Майстра.
|
Крылом майго каханьня
цябе я не кранула.
І толькі пёрка скінула зь яго.
Сьляпіла пёрка вочы
і апякала рукі.
Пасьля было шкада
кранаць цябе крылом.
|
Я ашчасьлівіла сёньня дождж –
забыла парасон.
І спраўдзіўся ягоны сон –
мокры лён
маіх валасоў.
|
#I
За лета я згубіла тры пярсьцёнкі.
Чэрвень знайшоў срэбны,
ліпень – залаты,
жнівень – шлюбны.
А восень нічога ў мяне не забрала,
бо ў яе і так шмат
і срэбра, і золата, і вясельляў.
#II
У Менску – час лістакосу:
восень косіць, а дворнікі
стагуюць лісьце
ў стажкі.
#III
Як ні дзіўна,
узмах мятлы дворніка –
апошняя магчымасьць
палёту для лісьця...
#IV
Бабіна лета
згарэла разам зь лісьцем
у полымі восеньскіх вогнішчаў.
Надышоў час
сьнежнай бабы.
|
Жоўтае лісьце пад нагамі
нашэптвае
столькі сьветлага.
А я не магу паўтарыць...
Можа, таму,
што гэта
не мае
апошнія
словы?
|
Спаліла твае лісты...
Доўга ня ведала,
што рабіць з попелам...
Пакінула
як попельны гадзіньнік.
Ён паказвае мінулае,
у якім было
чаму гарэць.
|
Усё сваё жыцьцё
аркуш паперы
марыў пра малюнак,
які ня ўбачыць ніхто,
акрамя яго.
Малюю
чыстым пэндзьлем.
|
Вецер шалее ў маіх валасах,
і я ўжо ня я, а Мэдуза Гаргона.
Людзі не глядзяць на мяне,
разьбягаюцца па хатах
(відаць, што чыталі
міфы Старажытнай Грэцыі).
Ніхто ня хоча ўбачыць
нараджэньне Пэгаса –
адсекчы мне галаву.
Можа, вось гэты?..
Ды не...
Адным валуном
стала болей
на Беларусі...
|
Любіць вецер мае валасы,
любяць вецер мае валасы
і хвалююцца ў ім, як жытнёвае поле,
як жыцьцё хвалюе нас воляй,
за нас не хвалюецца.
|
Уся гісторыя мастацтва –
ад наскальных малюнкаў
да постмадэрнізму –
у зьмене аблокаў
на празрыста-блакітным
палатне неба.
Сёньняшняе неба –
неба імпрэсіянізму.
|
Твая усьмешка
ў кропельках дажджу,
мая –
схаваная пад парасонам.
Мы
жоўтаму ўсьміхаемся лісту,
і ён ляціць,
адрынуўшы пра тугу,
халодны вецер,
прадчуваньне сьмерці...
Яго усьмешка
ў кропельках дажджу,
яе –
хаваю я
пад парасонам...
|
Шукала цябе ў пераходзе
ад лета да восені.
Не пасьпела перабраць
усё лісьце.
|
Цёплы верасень,
часам
нават гарачаваты...
Помню такі,
але ў ім не было
цеплыні твайго цела,
рук, што заплятаюць мяне
ў павуціньне пяшчоты,
разрываю яго,
заціхаю...
Заснуць бы
ў першых сонечных промнях,
але ў гэты час
прачынаюцца восы,
ляцяць на цяпло майго цела –
хоць і цёплы верасень,
але зранку халаднавата
лётаць
жоўтым восам, лістам...
А тваё дыханьне
такое ціхае –
так ціха падае
першае лісьце...
І гэты верасень
лістом ападзе
ў маю памяць,
яго пакладу
між старонак
апошняй кнігі...
Цёплы верасень,
калі сустрэчы з табою
чакала болей,
чым зь першаю кнігаю,
можа таму,
што ведала –
ня ты, а яна
са мной застанецца...
|
Першая сьнежная баба.
Сьнег вакол растае.
На руках у кляновага лісьця.
|
У яе была стройнасьць санэта,
у лесьвіцы,
якая вяла да цябе...
Але я
пераскоквала прыступкі,
спынялася,
вярталася назад
і зноў падымалася вышэй...
Так узьнікаў са сьлядоў,
мокрых ад першага сьнегу,
вэрлібр
майго зьяўленьня.
|
#I
Восень варожыць
на сініх астрах,
перабірае,
не абрывае пялёсткі:
кахае – не кахае,
кахае – не кахае...
Заблытваецца
і зноўку пачынае.
А пасьля
са стомленай пяшчотаю
кажа:
– У сініх астрах
хаваецца ваша каханьне.
#II
«Гэта ня лёс, гэта ня лёс,» –
упарта сабе кажу.
А праз упартасьць маю прарастае
лён яснавокі, зь якога
лінію лёсу праду...
Прайду.
#III
Вышыла
на палатне льняным
сінія астры.
А ў сьне
нехта пытаўся:
«Дзе ты бачыла
такія вялікія васількі?»
#IV
Падае восень
у сінія астры
грушамі сьпелымі,
лісьцем стамлёным,
ценем ад выраю...
Зьбіраю грушы,
прыбіраю лісьце,
да ценю выраю
дадаю
свой цень.
#V
У восеньскіх лужынах
паміж жоўтым лісьцем
сінія астры неба.
Наступаю на кветкі,
ідучы да цябе.
#VI
Жыцьцё гуляе
ў краіны і гарады...
Цяпер ты ў краіне А.,
а я – у горадзе Л.
У марах гучыць – АЛё,
жыцьцё ж забірае дзьве кропкі,
чаканьня яшчэ дадае.
І падае ў неба – АЛе...
#VII
Сьнег сустракаецца з намі
і з натхненьнем ляціць
у сутарэньні зямлі.
Колькі сьняжынак вып’е астра
перад тым, як прачнуцца
ў вазе на стале
(пакуль ня вырашыла –
на маім ці тваім)?..
#VIII
У нас ніколі
не было начэй –
гады і дні,
і розныя стагодзьдзі.
І астры сінія
нам замянялі ночы,
і дні кароткія
бясконцае зімы.
#IX
Крама кветак.
Пытаньне:
– Вам якія?
Адказ:
– Астры.
Усе разводзяць рукамі
(голас недзе згубіўся
ў пошуках астраў),
пакуль вецер,
які ўварваўся з вуліцы,
не пракрычаў:
– А! Не зьдзіўляйце людзей!
Зразумейце нарэшце –
яны з роду кветак,
якія ніколі ня бачылі зімы, –
і зноў паляцеў гуляць па сьвеце.
А мне захацелася
маленькую дзяўчынку зьдзівіць:
– Ты ня ведаеш,
дзе астры можна знайсьці?
– Ведаю, ведаю, ведаю! –
сьмяецца малая. –
Давайце са сьнегу ляпіць.
– Тады ж у нас будуць толькі белыя?!
– А Вы паглядзіце на неба
і толькі пасьля на сьнег.
#X
Пераглядаю свае фотаздымкі –
цюльпаны, бэз,
пралескі і нават архідэі,
гладыёлусы, ружы,
аксаміткі і хрызантэмы.
І ніводнае астры...
Яны схаваліся ў вершах.
#XI
У тваіх абдымках – я,
быццам залаты востраў
у сініх хвалях-пялёстках астры.
Чмель пачынае зьбіраць пылок,
і нечакана – лавіна нэктару...
Зірнуў у нябёсы
адзіным вокам вулкан.
#XII
«Ротэ Штэрн»,
«Аметыст», «Блю Бэрд»,
«Дыяна» –
чытаю назвы
на пакетах з насеньнем астраў.
Ня ведаю, якія выбраць,
каб увосень табе дарыць.
Падыходжу да бабулі старэнькай:
– А Вашы як называюцца?
– Ды бяз назвы, дачушка,
растуць у кветніку дзікія.
Гэта тое, што трэба,
іх змагу прыручыць
і сказаць табе,
калі спытаеш назву –
«Жарсьць».
#XIII
Саджаю астры
пад дажджом...
Хай неба
ім аддасьць адразу
свае празрыстыя пялёсткі.
І будзе болей
сініх астраў
увосень,
чым неба...
|
Усё жыцьцё можа чакаць
толькі адна жанчына –
сьмерць...
Хачу,
каб ты жыў.
|
Аддам цябе
сьвятлу чужых вачэй...
Аддам сьвятлу,
таму – не пашкадую...
Так сонца аддаюць,
зямлю і зоркі тым,
хто будзе жыць пазьней,
тым, хто ня ўбачыць,
як плылі аблокі,
калі вясёлка
абдымала дом твой,
а я пісала будучыні словы:
«Аддам цябе
сьвятлу чужых вачэй...»
Пісала іх
алоўкам простым.
Выцірала...
Ды, мабыць, моцна націскала,
і сьветлыя чыталіся сьляды:
«Аддам цябе
сьвятлу чужых вачэй...»
|
Два дрэвы
кахалі адно аднаго
ўсё жыцьцё.
Шчасьце памерці
ў адзін дзень
вы-пі-ла-ва-ла ім
піла.
|
Птушкі,
што залятаюць праз вакно
ў кватэру,
падобныя
да людзей,
якія ляцяць праз вакно
ў неба.
Але людзі
выпускаюць птушак
на волю.
А ў птушак
не паднімаюцца крылы,
каб адпусьціць людзей
у жытло?..
|
Выбіваю стэп
свайго жыцьця...
Часам – зьбіваюся,
мейсцамі – забываюся,
зьбіваю высокі абцас душы
да вышыні нябыту...
|
Зьнябытая,
нібыта не было
зь нябёсаў знаку
быць.
Няўжо,
каб быць,
зьнікаю?
|
Цэркаўка белая за вакном
не дае паляцець
уніз...
А ўверх
ці не сама сябе
не пускаю?..
|
Сонца ўзыходзіць
за цэркаўкай маёй...
і ніколі за ёй
не заходзіць.
|
Пакарміце
маленькую
птушку –
сінічку.
І пасьля
да вас прыляціць
вялікая сіняя птушка -
сініца.
|
А выпіць бы
келіх віна,
настоенага на радасьці...
Ды ня хопіць, відаць,
жыцьця,
каб пасьпела
перабрадзіць
віно,
настоенае на радасьці...
|
Дзеду i бацьку
Упасьцi зь неба
ў iншыя нябёсы
так проста,
калi глядзiць
паэт паэту ў вочы.
Упасьцi зь неба
ў iншыя нябёсы
так проста,
калi ты пад аховай
нябёсаў роду.
|
Шматкамі
белай паперы з чорнымі знакамі
разьлятаюся па белым сьвеце,
каб пасьля выносілі словам маім
найвышэйшую меру пакараньня –
«не дэшыфравана».
Але ёсьць надзея,
што нехта дадасьць –
«пакуль».
|
Майму народу
Вер мне толькі тады,
калі размаўляю
па-беларуску,
бо і сама тады
веру сабе і Табе.
На мяне спадзявайся толькі тады,
калі размаўляю
па-беларуску,
бо і сама тады
спадзяюся на сябе і Цябе.
Любі мяне толькі тады,
калі размаўляю
па-беларуску,
бо і сама тады
люблю сябе і Цябе.
Вера, Надзея, Любоў
няхай размаўляюць заўсёды
на мове сьветлай зямлі,
на мове сьвятой зямлі,
на мове сьвету,
якім ёсьць мы.
|
#I
У агні
белае з чорным.
Не, не паленьне бярозавае.
Вершы мае.
#II
На кафлі белай
сажай запісваю вершы.
У(дачны) пэрформанс.
#III
Над хатамі ля Лысай Гары
дым сплывае радкамі вершаў.
Грэюцца паэты.
#IV
На першае прачытаньне
верш аддаю
агню.
Мала хто можа прачытаць
з такім натхненьнем.
#V
Над Лысай Гарою
зьлятае з далоні
попел ад вершаў.
І мяне адпусьціце тут,
як пройдзе век,
на волю...
|
А пасьля цябе
застанецца Слова,
якое і так было са мною,
якое агучвала тваю прысутнасьць
у радках, што беглі
ад тваёй сутнасьці
да адсутнасьці
на суд вачэй,
у сад начэй,
на крык мой першы,
што Прыпяць чула
і ў сьвет панесла
празрыста-сьветлая –
было трынаццаць гадоў да цэзію...
І крык жыцьця той
заўсёды ў Слове
да ўсіх данесеным
і непрамоўленым...
|
На праспэкце Скарыны
ты цалуеш мяне на разьвітаньне
столькі разоў,
колькі кніг выдаў беларускі першадрукар
у віленскі пэрыяд...
«Птушкі маюць гнёзды свае...»
І я лячу дахаты
і малюю пад маладзіком у небе
сонца на сьнезе...
І хочацца жыць толькі ад таго,
што нашыя гнёзды
на адной зямлі...
|
Нават калі зьляцяць у агонь
усе лісты, што мы атрымалі,
застануцца вершы з тваім дыханьнем,
напісаныя мной.
Нават калі сплывуць па вадзе
ўсе словы, што прамовілі мы,
застануцца вершы з тваім дыханьнем,
напісаныя мной.
Нават калі лёс нам
пакінуць гэту зямлю,
застануцца вершы з тваім дыханьнем,
напісаныя мной.
Нават калі зьляцяць у агонь,
сплывуць па вадзе,
пакінуць гэту зямлю
ўсе вершы з тваім дыханьнем,
напісаныя мной,
будзе лягчэй буслам
ляцець у паветры,
якім калісьці
дыхала каханьне...
|
|
|
|
|
|
Падабаецца
Не падабаецца
|
|
|
2009–2020. Беларусь, Менск.
|
|
|
