РЈ Менску Р·С–РјР°. Пухнаты сьнег Р·Р° вакном, уражваючая ілюмінацыя РЅР° вуліцах, недахоп сонца С– чаканьне Новага РіРѕРґР°. Калі такіх складнікаў для шчасьця вам мала, размалюйце жыцьцё шпацырам РїР° Парыжы. РќРµ, СЏ РЅРµ прапаную зьбіраць валізкі С– мерзнуць каля пасольства Сћ чаканьні РІС–Р·С‹... Да 8 студзеня ваяж можна зьдзейсьніць Р±СЏР·СЊ лішніх высілкаў С– клопатаў. РЈ Нацыянальным Мастацкім РњСѓР·СЌС– праходзіць выстава маладой беларускай мастачкі Ірыны Котавай "Прагулкі РїР° Парыжу". Цяжка казаць РїСЂР° віртуальнасьць таго, што там адбываецца, калі ёсьць магчымасьць зазірнуць РЅР° Манмартр, убачыць Рйфелеву вежу ці атрымаць асалоду ад атмасфэры Люксэмбургскага саду ўлетку... РЈ працах Ірыны Котавай шмат колеру – сакавітага, прыемнага для РІРѕРєР° С– вельмі цёплага... РЇРіРѕ цяпер нам так РЅРµ хапае!
Мне пашанцавала ня толькі атрымаць эстэтычнае задавальненьне ад прыгажосьцяў Парыжа, але і пагутарыць з самой мастачкай. Пагадзіцеся, рэдкі посьпех. Бо яе карціны бачылі ў Канадзе, Італіі, Амэрыцы, Францыі. А гэта першая пэрсанальная выстава ў Беларусі.
Ірына Котава. http://www.minchanka.by/minchanki/irinakotova.html
– Ірына, вы прадстаўлялі свае карціны ў розных гарадох сьвету. Выстава на Бацькаўшчыне – гэта нейкая адмысловая падзея?
– Безумоўна! Гэта мая першая пэрсанальная выстава ў Беларусі, першая выстава ў Нацыянальным Мастацкім Музэі, што ўжо само па сабе зьяўляецца для мяне вялікім гонарам і велізарнай радасьцю. Нядаўна я размаўляла з даўнім сябрам нашай сям’і, мастаком Георгіем Скрыпнічэнка, працы якога таксама знаходзяцца ў гэтым музэі. Георгій Сяргеевіч пажадаў, каб у мяне былі выставы ў розных гарадох і музэях сьвету, але пры ўсім тым я не забывала, гэтая – самая галоўная.
– І, тым ня менш, у Менску вы выстаўляеце Парыж. Гэты горад для вас увасабляе каханьне, стыль жыцьця, сьветаадчуваньне?
– Парыж – гэта каханьне. Гэта горад, які мяне прыняў, у якім я жыву шмат гадоў. Я атрымала там выдатную адукацыю. Пасьля заканчэньня Беларускай Дзяржаўнай Акадэміі Мастацтваў, я вучылася ў Сьвята-Сергіеўскім праваслаўным багаслоўскім інстытуце ў Парыжы і атрымала ступень магістра ў вобласьці гісторыі мастацтваў у адным з навукова-дасьледчых інстытутаў Сарбоны. Парыж падарыў мне вельмі шмат. І колькі б я туды ні вярталася, заўсёды знаходжу нешта новае. Я бясконца ўдзячная гэтаму гораду і роднаму Менску. Таму менавіта сюды я прывезла сваю выставу.
– Вашыя працы цешаць вока колерам. А для вас, што ў жывапісе галоўнае – колер, манера, душа аўтара?
– Гэта душа. Менавіта стан душы цікавіць мяне першым чынам. Стан душы мастака, горада, таго, каго я малюю. Нават у неадушаўлёным прадмеце, на мой погляд, ёсьць душа.
– Вашу творчую душу што натхняе?
– Першым чынам каханьне. І прыгажосьць, якая зьяўляецца адным з самых важных складнікаў каханьня.
– А ў чым выяўляецца праўдзівая прыгажосьць?
– Ва ўсім, дзякуючы чаму душа ператвараецца. Часьцяком кажуць, што я ідэаліст. Але гэты погляд для мяне пераважны.
– Напэўна, цяжка быць мастаком-ідэалістам. Таму што хочацца ўвесь час даводзіць свае працы да дасканаласьці...
– Па гэтай нагодзе распавяду вам гісторыю, зьвязаную з адной з маіх прац. Я пісала яе ў Люксембургскім садзе. Вельмі стамілася і ў нейкі момант адчула, што сёньня больш нічога не змагу зрабіць. Тады вырашыла, што пакіну пачатую кампазыцыю, а потым вярнуся да яе. А калі рыхтавала свае карціны да выставы ў Менску, падумала, што пакіну яе як ёсьць. Дзіўна, але розныя людзі, якія бачаць гэту працу, (асабліва французы) кажуць: "Ведаеш, Ірына, для мяне менавіта вось гэта і ёсьць Парыж і вобраз Люксембургскага саду".
Але, скажу сумленна, калі гляджу на палотны такіх вялікіх мастакоў, як Рэпін ці Врубель, думаю, што мае працы сапраўды трэба яшчэ дарабляць і перарабляць.
– Гэта значыць самакрытыка ў вас моцная. А ці важная яна для мастака?
– Вядома. Мастак павінен быць самакрытычны. Пераацэнка каштоўнасьцяў адбываецца штодня і штохвіліны. Але гэта ня значыць, што ў зваротны бок, у негатыўны. Яна можа быць і станоўчай. Але, тым ня менш, мастак павінен крытычна ставіцца да сябе і сваіх прац. Прынамсі, ніколі не павінен думаць, што ён чагосьці дасягнуў. Я ведаю, што нічога яшчэ не дасягнула – усё наперадзе.
– Ведаю, што ў вас вельмі таленавітая сям'я. Як думаеце, талент – гэта дарунак, які мы атрымліваем "па спадчыне" або гэта вынік працы над сабой?
– Як чалавек веруючы, я лічу, што любы талент – дарунак ад Бога, які мы павінны разьвіваць. Трэба працаваць максімальна плённа, каб выявіць кожны талент, нам дадзены, і такім чынам вярнуць яго Богу. Гэта ня нашае багацьце, а тое – што па праве прыналежыць Творцу. Гэта ён – галоўны Мастак.
– Наколькі я ведаю, вы ілюстравалі кнігу...
– Насамрэч, я афармляла не адну кнігу. Што ж датычыцца непасрэдна Вашага пытаньня: 26 лістапада ў Вэстмінстарскім Абацтве ў Лёндане адбылася прэзентацыя першага англамоўнага варыянту "Гутаркі прападобнага Сэрафіма Сароўскага з Н. Матавілавым". Ілюстрацыі да гэтага выданьня я падрыхтавала і выканала па замове Кембрыджскага Ўнівэрсытэта. Я шчасьлівая, што змагла паўдзельнічаць у гэтым праэкце.
Цяпер я працую яшчэ над адной кнігай у Злучаных Штатах. Гэта таксама багаслоўскі праэкт. Спадзяюся, што яго ўбачаць ня толькі амэрыканцы і ангельцы, але і нашыя суайчыньнікі.
– Людзі, якія шануюць мастацтва, у Амэрыцы, у Францыі, у Беларусі моцна адрозьніваюцца ці у чымсьці адзіныя?
– Мова мастацтва інтэрнацыянальная. Як сказаў Прэзідэнт Канстытуцыйнага Савета Францыі спадар Жан-Луі Дэбрэ ў адным інтэрв'ю, "для мяне мастацтва ня мае межаў, а мастак – нацыянальнасьці". Я цалкам зь ім згодная. Таксама можна сказаць і пра ўсіх людзей, якія дакранаюцца ў той ці іншай ступені да творчасьці: на якіх бы мовах яны не размаўлялі, мова мастацтва ім аднолькава зразумелая. І, у залежнасьці ад прадмета, які абмяркоўваецца ў творчасьці таго ці іншага мастака, заўсёды знойдуцца яго прыхільнікі ці супернікі.
– А як да крытыкі ставіцеся?
– Пазітыўна. Мой прафэсар у Акадэміі Мастацтваў, цяперашні старшыня Саюза Мастакоў, Уладзімер Савіч сказаў мне аднойчы: "Калі мне нічога ня кажуць пра мае працы або хваляць, я насьцярожваюся. А калі крытыкуюць, значыць для мяне і для майго далейшага ўдасканаленьня ў творчасьці – гэта добра і карысна. Значыць, у будучыні я зраблю яшчэ лепш". Я цалкам падзяляю яго пункт гледжаньня.
– Ірына, а вы можаце самі сябе ахарактарызаваць?
– Напэўна, гэта лепш за ўсё зробяць мае працы. Пра сябе казаць складана. Адзінае, часам мне здаецца, што я працую недастаткова.
– На вашай выставе прадстаўлены і партрэты і пэйзажы. Вы больш да якога жанру схіляецеся?
– Да ўсяго, што адпавядае майму ўнутранаму стану.
– Ці ёсьць у вас любімыя мастакі?
– Гэта клясыкі, сусьветна знакамітыя майстры Леанарда РґР° Вінчы, Рэмбранд, Дзюрэр, Ван РР№Рє, Клод Манэ, Р° СЃСЏСЂРѕРґ нашых сучасьнікаў – такія, СЏРє французскі мастак беларускага паходжаньня Барыс Платаў С– малады амэрыканскі жывапісец РљСЂСЌР№Рі Ханна. Насамрэч, гэты СЃСЊРїС–СЃ можна працягваць бясконца. Р†, РІСЏРґРѕРјР° Р¶, хацелася Р± асобна сказаць РїСЂР° нашых беларускіх майстроў выяўленчага мастацтва, СЏРєС–СЏ РјСЏРЅРµ выхоўвалі, С– дзякуючы СЏРєС–Рј СЏ сама стала мастачкай.
– Якія якасьці імпануюць вам у жанчыне (у тым ліку і ў творчай)?
– Шчырасьць. Я думаю, любы творчы чалавек павінен быць шчырым. І ўсе яго працы павінны ісьці ад сэрца.
Аўтар: Анастасія Сасноўская.
http://www.minchanka.by/minchanki/irinakotova.html
