RODNYJA VOBRAZY Vobrazy miłyja rodnaha kraju,               
Smutak i radaść maja!..
      
 
Jakub Kołas
    Hałoŭnaja      Słoŭniki           Spasyłki      Ab sajcie       Кірыліца      Łacinka    
Etnahrafija
Kantekstny tłumačalny słoŭnik
Vaŭkałak
Vobraz u staradaŭnich pavierjach biełarusaŭ i inš. słavianskich narodaŭ, piarevaracień, čałaviek, jaki dzivosnym sposabam nabyŭ na niekatory čas abłičča vaŭka. Ujaŭlałi, što u adrozniennie ad zvyčajnaha voŭka V. bolš vysokaha rostu, z viałikaj hałavoj, čatyrma vačyma (2 na łbie, 2 na patyłicy); jon nibyta bačyć z usich bakoŭ, vyje nie pa- voŭčamu, a stohnie i płača, jak čałaviek. Pavodle padanniaŭ V. działiłi na 2 hrupy. Da adnoj adnosiłi fantastyčnych istot, u jakija byccam pieratvarałi ludziej čaraŭniki pry dapamozie zamovy ci inš. mahičnych dziejanniaŭ. Hetyja V. nibyta vandravałi hrupami, charčavałisia travoju i karenniami, nie škodziłi ludziam, ich łičyłi achviarami čaraŭnika. Da druhoj hrupy adnosiłi V., u jakich nibyta pieratvaryłisia sami čaraŭniki, kab škodzić ludziam. Jany byccam by smatkałi kroŭ ludziej (hetym padobny na vampira). Vobrazy V. adlustroŭvałi fantastyčnyja ŭjaŭlenni ludziej pra zvyšnaturalnyja ŭłascivasci čaraŭnikoŭ. Hienietyčna vobraz V. zviazany z tatemizmam, tatemičnymi abradami pieraapranannia ŭ škury tatemnych žyvioł, jakim pakłaniałisia; pra heta sviedčyć taksama ŭjaŭlennie, što ludzi pieratvarałisia ŭ V. tolki na peŭny čas, a potym znoŭ prymałi pieršapačatkovaje abłičča. U padanniach biełarusaŭ čaraŭniki pieratvarałi ŭ V. časciej za ŭsio viasielnyja hrupy, jakija ŭ dalokim minułym aznačałi rodavyja hrupy, a rod byŭ sacyjalnaj asnovaj tatemizmu. Na bolš poznich stadyjach razviccia hramadstva hety tatemičny abrad pierapranannia pieraasensavany jak mahičnaje dziejannie čaraŭnika. U kapitałistyčnuju epochu vobraz V. straciŭ rełihijnaje značennie i zachavaŭsia ŭ falkłory jak biezrełihijny fantastyčny piersanaž.
Krynica: Этнаграфія Беларусі. Мінск. 1989. Рэдактар: Шамякін I. П. Выдавецтва: БелСЭ. 575 с.: іл.
2009–2020. Biełaruś, Miensk.