 |
RODNYJA VOBRAZY
|
|
Vobrazy miłyja rodnaha kraju,
Smutak i radaść maja!..
Jakub Kołas
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Abvorvańnie
|
Praviadzieńnie vakoł vioski mahičnaj barazny, jakaja, pavodle pavierjaŭ, zapyniała pašyreńnie epidemij. U niekatorych miaścinach abrad vykonvaŭsia i ŭ XX st. U roznych rajonach abvorvańnie rabiłi pa-roznamu. Najčaściej staryja kabiety i cnatłivyja dziaŭčaty (zredku ŭdzielničałi i ciažarnyja žančyny) zhavorvałisia i źbirałisia razam, raspranałisia, raspuskałi vałasy, uprahałisia ŭ sachu i pravodziłi joju zamknionuju baraznu vakoł vioski. Adbyvałasia heta apoŭnačy abo da ŭzychodu sonca. Kałi viedałi pra vykanańnie abradu, to pavinny byłi začyniać varoty, dźviery i vokny. Kałi ž abvorvańnie rabiłasia tajemna, to toj, chto sustrakaŭsia na šlachu ŭdzielnikaŭ abradu, moh być zabity. Sustretych kata, sabaku, a to i karovu viaskoŭcy zabivałi. Zvyčajna pravodziłi adnu baraznu, ale byvała i try barazny. U niekatorych miaścinach napieradzie pracesii nieśłi abraz. Dzie-nidzie ŭ abradzie abvorvańnia udzielničałi i chłopcy.
Časta abvorvańnie rabiłasia na vałach-błiźniatach abo dvuma bratami-błiźniatami. Na Hrodzienščynie i ŭ Zachodnim Paleśsi, kałi ŭ vioscy nie było błiźniataŭ, to zaprahałi dvuch adnahodkaŭ-ciozkaŭ z adnolkavym koleram vałasoŭ. U Centralnym Paleśsi viadomy vypadki abvorvańnia na čornych kotkach, pieŭniach i sabakach. Časta pracesija supravadžałasia pieśniami.
Jak recydyŭ abradu abvorvańnia ŭ XX st. zafiksavana abvorvańnie na koniach, na traktaroch, byvała, płuh ciahałi nie vakoł vioski, a pa vułicach. Viadoma taksama abvorvańnie kultavych kamianioŭ, vierahodna, źviazanych ź Vialesam (Vołasam), achoŭnikam žyvioły.
Da abradu abvorvańnia semantyčna i strukturna błizki abrad pravorvańnia (darohi, rečyšča vysachłaj raki) z metaj vykłikańnia daždžu.
|
|
|
Krynica:
Беларуская міфалогія: Энцыклапедычны слоўнік / С. Санько [і інш.]; склад. І.
Клімковіч. – 2-ое выданне, дапоўненае. –
Мінск: Беларусь, 2006. – 500 с.: іл.
|
|
|
2009–2020. Biełaruś, Miensk.
|
|
|
