RODNYJA VOBRAZY Vobrazy miłyja rodnaha kraju,                Smutak i radaść maja!..         Jakub Kołas     Hałoŭnaja      Słoŭniki           Spasyłki      Ab sajcie       Кірыліца      Łacinka     Mifałohija Kantekstny tłumačalny słoŭnik Abydziońnik Rytualny znadbień (u biełarusaŭ čaściej za ŭsio Ručnik), vyrableny ŭ peŭnaj kryzisnaj situacyi: pry epidemii, padčas zasuchi, hradaboju dy inšych niaščaściach (jość źviestki pra toje, što ŭ niekatorych miaścinach abydziońnik apošni raz tkałi ŭ peryjad «kalektyvizacyi», u hady Druhoj Suśvietnaj Vajny). Rytuał vyrabu abydziońnika taki: u adnoj chacie za dzień ci za noč žančyny (časam tolki staryja, «čystyja» abo ŭdovy) ci dziaŭčaty prałi kudzielu i tkałi ručnik. Atrymanuju tkaninu achviaravałi ŭ carkvu, vyrab viešałi na abraz ci kryž na rostaniach, abychodziłi ź im vakoł vioski, pola, pierahaniałi praz jaho žyviołu. Abydzionnamu ručniku prypisvałasia ŭłaścivaść usprymać, ubirać u siabie realnaje zło abo słužyć nieadolnaj pieraškodaj dla jaho praniknieńnia ŭ žyćciovaje koła ludziej.   Daśledniki mahičnyja jakaści abydziońnika źviazvajuć ź jaho navinoj, a značyć, z absalutnaj čyścinioj, pry sutyknieńni ź jakoj raźbivajecca moc niačystaj siły. U čas abchodu vioski abydziońnikam achopłivałasia ŭsia asvojenaja dadzienym socyjumam prastora. Varyjanty rytuału z nastupnym spalvańniem abydziońnika vystupajuć jak pazbaŭleńnie ad skancentravanych u im niaščaściaŭ, jak viartańnie ŭ śviet pryrody «adpracavanaj» rečy. Inakš kažučy, tkańnie abydzionnaha pałatna źviazvałasia z idejaj abnaŭleńnia śvietu i viartańnia jamu pieršapačatkovaj čyścini.   Siła abydzionnaha ručnika palahała ŭ prysutnaści ŭ im svojeasabłivaj mocy, psichičnaj enerhii ŭsiaho kalektyvu, tojesnaj vysokim duchoŭnym pamknieńniam. Archaičnyja formy abradnaści vyjaŭlajuć tendencyju, jakuju možna tłumačyć jak utvareńnie mahičnaha koła, h. zn. uźviadzieńnie niepieraadolnaj dla epidemii miažy. Mahčyma, pieršapačatkova kavałkam pałatniny abkružałi ŭsiu viosku, stvarajučy mahičnaje koła-pojas. Paźniej realnaje apajasvańnie było zamieniena na symvałičnaje — abychodam vakoł siała z abydziońnikam.   Tkańnie ručnika časam supravadžałasia paralelnym rytuałam – varožbami i ŭstanoŭkaj mužčynami abydzionnaha kryža. Viadomaje ŭ biełarusaŭ i apajasvańnie chrama. Na śv. Alaksieja plałi abydzionnuju sietku, kab dobra łaviłasia ryba.   U hetych abradach paŭnata i zavieršanaść usiaho pracesu za karotki termin času nadavała vyrabam sakralnaść i mahičnuju moc.            Т. Валодзіна Krynica: Беларуская міфалогія: Энцыклапедычны слоўнік / С. Санько [і інш.]; склад. І. Клімковіч. – 2-ое выданне, дапоўненае. – Мінск: Беларусь, 2006. – 500 с.: іл. 2009–2020. Biełaruś, Miensk.