РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Уладзімер Някляеў
Даведка
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Наскрозь
 
 
Лінія лёсу
Вершы

 
 
Космас
 
Хадок
 
Лінія лёсу
 
На памяць
 
9 мая
 
Рэйсавы аўтобус
 
Варшава, восень-82
 
Пыл дарог
 
*** Пералётная птушка...
 
*** На радасьць, на радасьць, на радасьць...
 
Воблака над школай
 
Лістоўка
 
Паштоўка з Сараева
 
Гонка
 
Паэтэсы
 
Тракай
 
Роднае
 
Жаўна
 
Волатава гара
 
Новы сьнег
 
Перад табой
 
Разрыў
 
Спадарожная
 
Камень-жальнік
 
Калі шанцуе
 
Абяцаньні
 
Заўтра рана ўставаць
 
*** Дзе голаў прытулю...
 
Прорва
 
Кола агляду
 
Сітуацыя
 
Пытаньне
 
Адказ
 
Канцэрт пераможцаў
Баляды

 
 
Баляда гусьляў
 
Кажух
 
Канцэрт пераможцаў
 
EC 987 654 320+1
 
Баляда горада
 
Наскрозь
Паэмы

 
 
Гарбун
 
Наскрозь
ЛІНІЯ ЛЁСУ
ВЕРШЫ
Космас
1

 
Народжаныя на зямлі
Лазначаны знакам нябёсаў.
Мы тут проста гнёзды зьвілі,
Забыўшыся, хто мы былі,
Мы тут наняліся ў матросы,
У дойліды і ў кавалі –
I зьведаўшы працу зямлі,
Успомнілі прагу нябёсаў.
 

2

 
Аднойчы, прачнуўшыся ўночы,
Ты ўспомніш, што ўмееш лятаць,
I стане наіўныя вочы
Халодная бездань смактаць.
 
I зманлівай згадкай быцьця
Цябе працягне аж да поту, –
I ўласнае станеш дзіця
Вучыць не хадзе, а палёту.
 
 
 
 
Хадок
Уладзімеру Караткевічу
 
Біклага, кульба, торба на плячах –
Па нашым часе
                                  выгляд маскарадны.
Нікому і ні ў чым непадуладны
Хадок ідзе, таму што выбраў
Шлях.
 
З дубровы ў бор, зь нізіны на грудок
Ідзе хадок, –
                            а бэйбусы, барыгі
Крычаць: "Гэй ты! Дзе крыж твой?
                                                                              Дзе вярыгі?"
Хадок ідзе. Таму што ён
Хадок.
 
Ён выбраў шлях – і ўжо ня зьверне ўбок
Ад ісьціны, вядомае спрадвеку:
Амаль усё, што трэба чалавеку –
Скарынка хлеба ды вады глыток,
 
Амаль усё. Амаль, амаль, амаль...
Але ня ўсё – калі камяк у горле,
Ня ўсё, ня ўсё – калі душу агорне
Па незабыўным непазбыўны жаль.
 
Па кім? Па чым? Ці не па ўсіх і ўсім:
Па наласох тых, што на ўзьмежку поля,
Па тым – што праўда, і па тым – што воля,
Па самым любым, самым дарагім,
Па ўсіх, па ўсім – да сьлёз, да сьлёз, да сьлёз,
Па самым крэўным у чужынным сьвеце,
Што княжым ветрам прашуміць у вецьці
Заслаўскіх сосен, полацкіх бяроз
Ці паляўнічым рогам прагудзе
Ля Турава – і адгукнецца ў Крэве...
Хай шлях кружны, нібыта кольцы ў дрэве,
Бясконцы шлях. Але хадок
Ідзе.
 
Усё сваё з сабой нясе... Яму
Таго даволі – больш, чым неабходна,
Каб зратаваць сасьмяглых і галодных,
Каго? – яму вядома аднаму,
 
Ідзе хадок.
                        Над ім дажджыць, сьняжыць,
Яму ня выйсьці з гэтай кругаверці:
Ён ведае так мала, каб памерці.
І гэтак многа ведае, каб жыць.
 
 
 
 
Лінія лёсу
Аэранаўтыкі законы
Найпростыя:
                              бяры
                              і клей...
 
I ўзьвіўся над крутым адхонам
Размаляваны пад дракона
Паветраны
Лятучы
Зьмей!
 
Неспадзяваны
Шлях крылаты,
Зямны
              непрадказальны шлях:
Да вышыні, струной напятай,
Уніз
          па ямах,
                              камянях,
Дзядоўніку набіўшы ў пяты...
 
I захапленьня крык! I страх!
О не ўпадзі, мой лёс,
                                              узьняты
Драконам аб шасьці хвастах!
 
У вёскі ўсёй навідавоку
Лунае ён, вогненнабокі,
Рве суравую нітку з рук.
Рубцом
                  смыліць далонь пякуча, –
Вышэй,
Вышэй,
                  мой зьмей лятучы,
За кругам круг,
За кругам круг!
 
...Супроць нябёс – зямля сырая,
І лёс – кругамі праз агонь.
 
Трываю. Вышыню трымаю,
Балюча нітка суравая
Ўрасла ў далонь.
 
 
 
 
На памяць
Партызанскага лягера
Трохі пажоўклае фота...
 
Вынаходніцтву Дагера
Дзякуй ад шостае роты!
 
Ад яе камандзіра,
Русачубага, першага справа.
На дзевяты дзень міру
Ён загіне пад Прагай.
 
Побач – справа другая –
Дарагая яго, сувязная
Застанецца жывая...
Ды ніхто шчэ пра гэта ня знае.
 
I народзіцца сын.
Русачубы.
Ваенным пілотам
Ён праз трыццаць адзін
Год
      сустрэнецца з шостаю ротай.
Парадзелай, сьсівелай,
Адно і багатай –
                                    на страты...
 
Стане зьлева
I будзе глядзець вінавата.
 
Рота ахне суладна,
Памяць роту ажно захістае:
«Гэткі ж стройны і ладны!
Толькі роты яму не хапае...»
 
Рота вырашыць справу
Як належыць: бяз музыкі доўгай
Загадае стаць справа,
Першым справа –
                                        па праву і доўгу.
 
I саступяць гады,
Ажыве і паўторыцца фота:
Камандзір малады...
Зь ім ягоная
Шостая рота.
 
 
 
 
9 мая
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Рэйсавы аўтобус
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Варшава, восень-82
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Пыл дарог
Ці пясок залаты ён, ці смецьце –
Пыл дарог, што круцілі па сьвеце?..
Мітусmня!
                      Вызваляюся.
                                                  Вецер
Лёг ля брамы ў нядрэмны дазор,
Як сабака.
 
Бы сховы разор,
Дні спусьцелыя...
                                        I на дасьвецьці
Вызваляецца неба ад зор.
 
 
 
 
*  *  *
Пералётная птушка...
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
*  *  *
На радасьць, на радасьць, на радасьць
Зямлі, чалавеку, былінцы
Вясёлая зорка над садам,
Руплівы шпачок на галінцы.
 
На радасьць –
                                а нехта канае,
Пакутуе хтосьці нявінна.
А зорка міргае, міргае,
Сьпявае шпачок і сьпявае
Наіўна, наіўна, наіўна.
 
 
 
 
Воблака над школай
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Лістоўка
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Паштоўка з Сараева
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Гонка
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Паэтэсы
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Тракай
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Роднае
Вясновы першы гром
Скаціўся, як з гары,
I рэха ля крыніц дубы хістае.
Бусьліная зямля. Азёры ды бары.
Акопы ды палын. Зямля сьвятая.
 
Тут не забыты плач.
I не забіты сьмех.
Не аціхае сьпеў чарод птушыных.
Тут дождж ня проста дождж.
I сьнег ня проста сьнег.
Бо гэта дождж і сьнег
                                              над берагам
                                              Айчыны.
 
 
 
 
Жаўна
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Волатава гара
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Новы сьнег
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Перад табой
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Разрыў
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Спадарожная
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Камень-жальнік
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Калі шанцуе
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Абяцаньні
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Заўтра рана ўставаць
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
*  *  *
Дзе голаў прытулю...
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Прорва
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Кола агляду
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Сітуацыя
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Пытаньне
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Адказ
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
КАНЦЭРТ ПЕРАМОЖЦАЎ
БАЛЯДЫ
Баляда гусьляў
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Кажух
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Канцэрт пераможцаў
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
EC 987 654 320+1
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Баляда горада
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
НАСКРОЗЬ
ПАЭМЫ
Гарбун
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Наскрозь
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙   ∙
 
 
 
 
Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.