Apoŭnačy manach pastukaŭ trojčy
u bramu cichuju j śviatuju...
#M. Siadnioŭ
#1. Niajomka mnie
Ja –
bramaŭ nie lublu
cichich, ni hamankich,
chiba jakaja ź ich –
narościež,
prosta ŭ sonca.
Znajšła ja kluč u ŭśpień,
praściah, nadki taki.
Nia dam, až budzie dzion –
łipieć adno na doncy.
U bramach – styń, sutoń.
Pad bramami – kalek
ryźzio, nudźha dy nydź.
Za bramami – spačynak.
Mnie ž,
kab nia zhas ahoń,
i sobiła ž na lek
niahojny i dziŭny:
łičyć daleč bačyny.
I voś, łiču...
Viatry, ŭsie sinija viatry
rasoju uvačču
zy mnoj zihciać uviesny.
A ŭ łistapad –
zirnuć, jak ja dy śviet harym,
asińniki bryduć,
dzie ad krasy až ciesna.
Zrynajuć dni kunieh,
dni pracy
u vadu.
Užo nia ŭźniać,
adno
dušu kruhami plamiać.
Niajomka tolki mnie,
što nie dajdu
ja ŭsio ž nijak da cichaj bramy.
#2. Naradziny paety
Za poŭnač. U bramach-piačorach
zmor čornyja ruki praściah.
Raściahvaje bieły ściah
naporna
nad brukami miesiac.
Kaciačy piaje trubadur.
Dy serca majho nie pryhornie,
adno ž u mianie...
Idu
i vieršy čytaju starožym,
pachmurym murom,
bo j kamu?
Žyvyja pjuć snoŭ kałamuć,
niapratany komčačy łožak.
Iznoŭku ŭ rukach miedziaki,
na vusnach – niaščyryja božby...
Mnie j vieršam –
ich smak zaharki.
Nia lubiać i nas. Nat pryjaźni
baimsia my horš, jak ahnia.
I dobra...
Nia treba mianiać
dušu na kamieńnie, ni hraznuć
pa vušy ŭ niaścišnaj čmucie...
Idu...
a nad horadam-viaźniem
noč ciomnyja ścieni miacie.
Ŭraz
biełych pialostkaŭ pałova
źniačeŭku upieściła tvar:
haryć siamiruki łichtar
kaštanu nad bramaj,
skul słovy
i śviotły
kładucca naŭskos.
Śmiajusia...
Paeta novy
voś-voś tut na śviet praros.
#3. Alfa j ameha
Dźvie prystupki...
Bramy čornaj šuły...
Na prystupcy –
pupyška ćvicie ružovaja –
dzicia.
Žmieńkaj zhortaje z parohu
brud, kasułi...
Dy błahija niešta ź mieskaj bramaj hułi,
časina –
i ślozaŭ ščyrych nie pryciać:
bieły palčyk, parastačak čuły,
uščamiła, złaja, nieŭpryciam.
A la bramy, ŭmurzanaj, jak dziohać,
boma ścień kudłaty na ścianie
abkidaje sonca nieachajnym ścieham.
Plaška...
Tvar – skurat...
U zmorščynach – kunieha...
Vieśni ćviet u śnionym hetta śnie...
Źziań i ścień.
Tam – alfa,
tut – ameha,
Niaŭciamnaha pačatak
i kaniec.
#4. Samotnyja
Hałiny, u ćviecie hałiny,
zapieściać vas vieśnija vietry,
ŭsio lulajuć,
tulać da bram...
Vaš dotyk pačuŭšy,
iz netry,
z bram styni
vychodziać ścieni.
Nadzieja na tvarach ściertych.
– U imia Ajca i Syna,
mo chtości prypomniŭ? –
kalenam
i sercam až młosna...
– Chto tam?
Skroź moŭknaść.
Nikoha.
Dyj dzie b tam?
Nizkija parohi, kab hości...
A kluč –
niepatrebny –
ŭ rukach...
A nohi marudziać čahości...
A vušy ŭšyvajucca ŭ cišu...
Nia kratajcie ž bramaŭ,
nia ŭznoście
dałoniaŭ, hałiny u srebry:
za bramami kryŭdy kałyšuć
samotnyja,
z vami nia ŭ tacht.
#5. Cichaja, śviataja...
Jość tut adna takaja – mosiaž,
sčarnieły dub
i słovaŭ viaź.
U łoz uźvivy zaplałosia:
«Tvary, buduj,
nia daj dušy zaviać».
Za bramaj – śpiać u pieraplotach
viaki źbiranyja – siahaj! –
usie nizrynieńni,
uźloty,
harčyń, sumota –
ludskaja ŭsia tuha.
I pierad joju iz pakoraj
staiš... ništo,
adna z pyłin...
Spłyvajuć z serca nahavory,
złych plotaŭ šept,
niapamiać,
što bałić...
Vychodziš krozny, śvietły – ŭ miesta.
Zaducha, kryk
i huł husty...
Idzieš i doŭha ŭ dumkach pieściš:
«Buduj, tvary,
nia daj dušy astyć».
#6. Prošča
Vychodžu j hukaju,
hladžu, vyhladaju – niamaška...
U chodzišča ščerbach kaštanavy taje śnieh.
Praz doški kastryvyja
kryva ŭśmichajucca kramy.
(Najavie ŭsio heta? U śnie?)
Čyjś krok nieviasioły i važki.
– Dzie Vostraja Brama?
– Niamaška.
Imknu, jak Niaŭvierny Tamaš,
svaje palcy pakłaści u rany.
Paŭz mułkaść zavułkaŭ,
praz stromu... Pračuŭsia? Zmaniŭ?
Voś.
Vočy nia chočuć – «niama!».
Zabrałi, rastruščyłi prošču.
Źnik końnik na śmihłym kani.
Tulusia da płitaŭ staptanych.
Malusia u mituś, u poščak
za dni na vyhnańni...
Za prošču...
Za rany...
Za zaŭtra nia śmieju,
nia ŭmieju tak prahna, tak pilna.
Ziarniom urastaju ŭ kamieńnie –
kamieńnie hudzie.
Dzieś
zvončać miačy, kapytami komčać chvojniki koni,
jdzie sonca miačom nasustreču... i dzień.
Na vieča!
Stakonna,
stamiečna,
stamilna
jrvie
ź vietram
Pahonia
u
Vilniu.
1955
|
|
