РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Уладзімер Караткевіч
Вершы
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Баляда аб трыццаць першым сярэбраніку
І прадаў ён Хрыста. І яму адвалілі за гэта
Трыццаць срэбных дынараў. А Кайяфа яшчэ падарыў
Трыццаць першы сярэбранік, звонкай і важкай
                                                                                                          манэтай,
Толькі-толькі адлітай на царскім манэтным двары.
Ні за што. Проста так. Падарунак не падарунак, –
А хутчэй ад свайго дабрадушша накінуў на чай
За мужчынскі, суровы і стрыманы той пацалунак,
На які адказаў Пётр-апостал ударам мяча.
Каб у тыя часы ў Іудзеі вадзіліся сьвіньні –
Ўзнагародаю лепшай была б яму іх чарада...
Справа, ясна, ня ў тым,
                                                  што прадаў ён Гасподняга Сына.
Чалавека прадаў ён, паршывец. Жывое прадаў.
Ўсё адно нібы зайца, што, гнаны крывавай пагоняй,
Паратунку шукае ў нагах тваіх, бо не ўцячэ,
Выдаць людзям са стрэльбай,
                                                                  а тыя рабрынай, далоньню, –
За вушамі яго, каб, канаючы, ён завішчэў.
І расьпяты сканаў. І тады фарысеям і катам
Крыкнуў здраднік: «Крывёю абмылася грэху гара!
Кроў прадаўшы нявінную, што нарабіў я,
                                                                                            пракляты?!»
Бразнуў змаху грашмі, і яны пакаціліся ў гразь.
Пад дажджом ачышчальным – сухі – ён адчуў,
                                                                                                      што загінуў,
І вяроўку дастаў, і яе у пякельнай журбе
Завязаў на суку ад агіды дрыжачай асіны,
І ударам нагі шар зямны адштурхнуў ад сябе.
А за трыццаць манэт падабраных ганчар-срэбралюбца
Уступіў свой кавалак зямлі без якіхсьці умоў,
Каб зрабіць там сталічныя могілкі для самагубцаў
(На тым мейсцы цяпер пяць някепскіх даходных дамоў).
Ад далейшай гісторыі пэўна і камень заплача:
Трыццаць першы дынар не знайшлі, хоць шукалі й яго, –
Нейкі мытар яго сярод гною і гразі убачыў
І схаваў ад усіх, неўпрыкмет наступіўшы нагой.
Той дынар быў шчасьлівай манэтай. І хцівец сьмярдзючы
З дапамогай яго аграбаў сабе золата, срэбра і медзь,
І разжыўся, і стаў неўміручы. Ну так, неўміручы,
Бо каб вешацца – трэба таксама сумленьне займець.
І шпурляў ён каменьні ў расьпятага Божага Сына,
Кідаў львам хрысьціян і дзяўчат-нэафітак хвастаў,
А затым, як і ўсе, стаў узорным хрысьціянінам
І даносам ды вогнішчам біўся за славу Хрыста.
Больш за Рымскага Папу шумеў на ўсяленскіх
                                                                                                      саборах,
А пасьля, ў сарацынскім палоне, бы ўмыўся багном,
Першы крыкнуў «Алах!» і наглядчыкам стаў
                                                                                                  на галёрах,
І былых аднаверцаў раменным сьцябаў бізуном.
З сотняй твараў, як ідал індыйскі, шматрукі, як Брама,
Быў пры тронах і плахах накшталт валачашчага пса.
Адчыняў перад ворагам роднага горада браму,
«Молат ведзьмаў» пісаў і на Бруна даносы пісаў.
Толькі здрадзе ня здрадзіў і тым,
                                                                        хто за здраду заплаціць,
І таму перад кожным мярзотнікам гнуўся дугой
І даносіў на бацьку, даносіў на сына, на маці,
На сяброў, што з-пад выбухаў вынесьлі мужна яго.
А паколькі мяньціў ён прыгожа, то ўсе, як бараны,
Паўтаралі за кімсьці: «Вось вернае праўдзе плячо!
О, які ён трывалы, які ён перакананы,
Як ваюе за думкі свае ён агнём і мячом!»
Ён нястомна разводзіў хлусьні беспардоннай турусы
І паклёп, як гадзюка, сычэў ля парога турмы,
І ніхто не сказаў яму слова старых беларусаў,
Што «прымаем мы здраду, а здрадніка вешаем мы».
Быў фіскалам. Усюды пралазіў і бокам і нізам,
Па гестапах служыў, па засьценках, ад стогнаў глухіх,
Па ахранках... А зараз ваюе за «наш гуманізм».
Не зьдзіўляйцеся, добрыя людзі, бо гэны з такіх.
Зь дзён пачатку мільёны Сапраўдных ён вырак на мукі.
І жыве. Ўсё жыве. Вось наведвае госьцем ваш дом...
Вось сядзіць... Вось ідзе...
Вось бярэ вашых дзетак на рукі...
Пнецца ў неба з трыбун... П’е гарэлку за вашым
                                                                                                          сталом.
Але выпадак дай – распаўзецца чумою па сьвеце,
Закладзе цалаваных сяброў і ўчарашніх багоў...
Дык чаму ж вы тады проста ў вочы яму не плюеце,
Не пінаеце гуртам у подлае рыла яго?!
До ўжо! Сэрца хлусьні ў яго вырвіце, людзі, з-за рэбраў.
Разам з джалам схавайце падлюгу ў сьвінцовай труне,
Адбярыце і зьнішчыце трыццаць першы пракляты
                                                                                                                  сярэбранік,
А іначай – няшчасьце Зямлі. А іначай – канец.
 
20.IV.1968. Брэст.
 
 
 
 
Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.