РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Янка Купала
Вершы
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Гэта крык, што жыве Беларусь
Ці завылі ваўкі, ці заенчыў віхор,
Ці запеў салавей, ці загагала гусь, –
Я тут бачу свой край, поле, рэчку і бор,
          Сваю матку-зямлю – Беларусь.
 
Хоць гарыста яна, камяніста яна,
Вераб’ю па калена, што сею, расьце,
Дый люблю ж я яе, шкода хаткі, гумна:
          О, такіх няма, мусіць, нідзе!
 
З саламянай страхой мая хатка, гумно;
Непачэсна, што праўда, віднеюць яны,
Дый на іх жа сваёй клаў рукой бервяно
          I зямлю раўнаваў пад зьвяны!
 
З саламянай страхой мая хатка, тачок!
Многа чутак наводзяць і дум на душу;
Я ў сьне бачу іх, помню кожны разок
          I у сэрцы, як веру, нашу.
 
Хатка сьведкай была, як пазнаў Божы сьвет;
З хаткі бегаў да школы вучыцца чытаць;
Пры лучыне ня раз гаварыў казкі дзед;
          У двор з хаткі хадзіў зарабляць.
 
У тачок збожжа, сена я клаў кожны год;
У ім першы раз Зосі сказаў, што люблю...
У ім зь дзеткамі посьле зьбіраў умалот,
          I цяпер пры ім лазьню таплю.
 
А хоць гора зазнаў, зьнікла доля навек,
Зося парыць зямлю, у сьвет дзеці пайшлі, –
Тут жа неяк прывык да ўсяго чалавек,
          Прырос неяк, як корч да зямлі!..
 
Тут усякая рэч як гавора з табой:
I крывая бярозка, і столетні дуб,
Сьнег халоднай зімой, траўка летняй парой,
          I асьвер, і абцінены зруб...
 
А бурлівы ручай і зялёненькі сад! –
Хоць, брат, сэрца аддай і душу хоць аддай!..
Сам садочак садзіў гадкоў дваццаць назад,
          А цяпер жа вялікі, як гай!
 
З садам гэтым я зжыўся, як з хаткай сваей;
Знаю, колькі зь яго маю яблык і сьліў;
Ночак шмат скаратаў у ім з Зосяй даўней,
          Шмат чаго у ім я перасьніў!
 
Ой, бывала, як сонейка блісьне вясной,
То ж то рай, далібог! – захліпаецца дух, –
Як на ўсе на лады, на садок увесь той
          Засьвяргоча рой птушак-пяюх!
 
Тут кукуе зязюля, ці шмат пражыву;
Там чырыкае шпак, там пяе салавей;
Тут крычаць вераб’і і клююць крапіву;
          А на ўсё сонца грэе цяплей і цяплей!..
 
Цяпер глянь, браце, вокам на поле, на луг,
На сівец-сенажаць, на вузкія шнуры,
Дзе сьвістала каса, барабаніў дзе плуг,
          Дзе з зары працаваў да зары:
 
Тут даўгі-даўгі шнур зелянее з аўсом;
Бліжэй гоні адны, на іх – бульба у шар;
А там далей даўгі шнур віднее з жытцом;
          А там голы, як бубен, папар.
 
Пасяродку аўса галавісты лянок
Зелянее, інакш адбівае сабой;
Там вусаты ячмень, а там далей набок
          Ад ячменю – дзірванчык з лазой.
 
Ды і што гаварыць! – дзе я толькі гляджу,
Бачу родненькі край, сваю матку-зямлю;
Тут і людзі... ат... што!.. аб іх посьле скажу...
          Долі іх надта ж я не люблю!..
 
А вот як не любіць гэта поле, і бор,
I зялёны садок, і крыклівую гусь!..
А што часам тут страшна заенча віхор, –
          Гэта енк, гэта крык, што жыве Беларусь!
 
[1905–1907]
 
 
 
 
Падабаецца     Не падабаецца
2009–2022. Беларусь, Менск.