|
RODNYJA VOBRAZY
|
|
Vobrazy miłyja rodnaha kraju,
Smutak i radaść maja!..
Jakub Kołas
|
|
|
|
|
|
|
Hramnicy
(Стрэчанне)
|
Zimovaje sviata narodnaha kalendara (adznačałasia 2 lutaha s. st.). Miarkujuć, što nazva pachodzić ad jazyčnickaha boha Hramaŭnika (Pieruna) – boha viesnavych navalnic i daždžoŭ, jakija spryjałi rasłinnasci. Pavodle inšych mierkavanniaŭ H. nazvany tak tamu, što Juraj nibyta vypraboŭvaje na niačystaj sile svaje streły i mienavita z hetaha dnia ŭžo možna pačuć hrymoty. Druhaja nazva H. – strečannie – tłumačycca jak “streča” zimy z letam (“Hramnica – zimy pałavica”). Pa stanu nadvorja ŭ hety dzień pradkazvałi nadvorje nadychodziačych viasny i leta. Kałi na H. viałiki maroz, to łičyłasia, što snieh palažyć niadoŭha, a leta budzie pahodnaje i suchoje; miaciełica na H. pradkazvała doŭhuju viasnu, a značyć – niedachop kormu dla žyvioły; paciaplennie na H. sviedčyła pra ranniuju viasnu (“kałi na hramnicy pievień, napjecca vadzicy, to na Jurje voł padjesć travicy”), adnak leta čakałasia niepahodnaje z nieviałikim uradžajem. Asnoŭnym rytuałam na H. było asviačennie ŭ carkvie sviečak (upłyŭ chryscijanskaj rełihii na raniejšaje jazyčnickaje sviata). Hramničnyja sviečki (hramnicy) šanavałi ŭ narodzie: ich zapalvałi ŭ navalnicu, kab małanki nie spałiłi chatu; davałi chvoramu ŭ čas ahonii, vykarystoŭvałi jak lačebny srodak ad hałaŭnoha bolu; padviešvałi ŭ chlavie ci stajni, kab niačystaja siła nie škodziła chatniaj žyviole. Pasla sviata H. sielanin pačynaŭ rychtavacca da viesnavych rabot.
|
|
|
Krynica:
Этнаграфія Беларусі. Мінск. 1989. Рэдактар: Шамякін I. П. Выдавецтва: БелСЭ. 575
с.: іл.
|
|
2009–2020. Biełaruś, Miensk.
|
|
|