|
|
2
VIERA NAŠYCH PRADZIEDAŬ
|
|
|
Biełaruski narod vielmi bahaty svaimi pieśniami, kazkami j lehiendami. Ź ich možna daviedacca pra žyćcio j vieru Biełarusaŭ u pahanskuju paru.
U daloki dachryścijanski čas, jak było ŭžo zaznačana, pradziedy Biełarusaŭ zajmałisia hałoŭnym čynam ziemlarobstvam.
Ziemlarobstva źviazanaje z porami hodu, źjavami pryrody, dy z samym soncam.
Biełaruski narod, jak i ŭsiaki ziemlarobski narod, bačyŭ cudadziejny ŭpłyŭ sonca, jakoje pieramahaje zimu, ažyŭlaje drevy j usie raśłiny, rościć zbožža j daje chleb.
U roznyja pory hodu sonca mianiaje svaje dziejańnie, svoj upłyŭ na pryrodu, i tamu roznyja pory hodu šanavałisia asobna, i ŭ kažnuju paru hodu ŭ honar boha sonca spraŭlałisia śviaty.
Zimoju, u kancy śniežnia, u honar sonca spraŭlałisia
Kalady. Na Kalady ŭpłyŭ sonca adnaŭlajecca, i heta adrazu
možna zaŭvažyć u pryrodzie. Sonca na niebie padymajecca
vyšej, bolš hreje, a dzień prybyvaje. Što Kalady pachodziać z
dachryścijanskich časoŭ, možna paznać z kaladnych pieśniaŭ i
zvyčajaŭ.
Kałi sonca narešcie pieramahaje zimu j ažyŭlaje pryrodu ad
zimovaha snu, ziamla pačynaje raścić novyja dary dla ludziej, a
dzień robicca bolšy za noč, našyja pradziedy ŭ honar
pieramohi boha sonca nad błahim boham ściužy j choładu
śviatkavałi Viałikdzień. Čym-ža Viałikdzień prypaminaje nam
staražytnyja časy? Viałikodnyja pieśni – vałačobnyja j
viaśnianki, zakłikajuć viasnu. Čyrvonyja jajki-pisanki, ź jakimi
hulajuć, prypaminajuć nam sonca svaim koleram i formaj.
Dalej śviatkavałasia śviata Kupalle. U časie jaho ładziłisia
roznyja hulni j varožby. Ludzi vieryłi, što ŭ hety dzień sonca
spraŭlaje svajo viasielle z bahiniaju leta – Ładom. U tyja časy
Kupalle było adnym z najbolšych śviataŭ. Pavodla
narodnaha vieravańnia, u kupalskuju noč ćvicie cudadziejnaja
Kvietka Paparaci.
Aprača hałoŭnaha, niepieramožnaha boha-sonca, u našych
pradziedaŭ było jašče šmat inšych bahoŭ, jakim jany prynosiłi
achviary, śviatkujučy śviaty.
Hetak, prykładam, byŭ hrozny boh Piarun, jaki zabivaŭ
ludziej i žyviołu, raźbivaŭ na treski mahutnyja duby, pałiŭ
budyniny.
Byŭ boh Jaryła – jon pamahaŭ u hadoŭłi statku. Jon viasnoj adčyniaŭ puniu j davaŭ travu statku. Jahonaja maci admykała ziamlu j vypuskała rasu:
Jaryłava maci
Pa hary chadziła,
Klučyki nasiła,
Ziamlu admykała,
Rasu vypuskała.
|
U lesie byŭ Lasun, jaki pałochaŭ ludziej i błytaŭ ściežki, kab ludzi błudziłi.
U vadzie byŭ Vadzianik. U vadzie, u lesie, abo j na połi byłi rusałki, jakija miełi vyhlad maładych dziaŭčat z daŭhimi vałasami. Kałi jany znojduć u lesie śpiačaha čałavieka, to zakazyčuć jaho na śmierć.
U chatach byŭ Damavik.
Pamierłych dziadoŭ i baćkoŭ našyja prodki šanavałi, jak i bahoŭ. U pamiać ich ładziłisia śviaty. Takoje śviata adpraŭlałasia viasnoj paśla Viałikadnia j zvałasia Radaŭnicaj. Ale najbolšaje śviata ŭ pamiać pamierłych dziadoŭ i pradziedaŭ adpraŭlałasia poznaj vosieniaj pierad zimoj. Jano zvałasia "Dziady" i zachavałasia až da našych časoŭ.
Praktykavańnie
Adkažy piśmova na pytańni:
1. Jakoha boha najbolš šanavałi našyja pradziedy ŭ dachryścijanski čas?
2. Jakija byłi ŭ ich najvažniejšyja śviaty?
3. U honar čaho śviatkavaŭsia Viałikdzień?
4. U honar čaho śviatkavałasia Kupalle?
5. Jakija byłi jašče bahi ŭ našych pradziedaŭ, aprača boha sonca? Što rabiłi hetyja bahi?
6. Jakija śviaty ładziłi staradaŭnyja Biełarusy ŭ pamiać pamierłych?
|
|
