|
|
3
KURHANY, HANDAL I VODNYJA ŠLACHI
|
|
|
Ab tym, jak žyłi našyja prodki, možna šmat daviedacca z kurhanoŭ. Jany ŭ viałikim łiku rassypanyja pa ŭsioj
Biełarusi.
Kurhany nasypałisia na mahiłkach bahatych ci viedamych ludziej.
Ciapier užo šmat kurhanoŭ raskapałi j znajšłi ŭ ich roznyja
rečy, pałožanyja staradaŭnym zvyčajem u mahiłku, razam ź
niabožčykam. Raniej uvažałi, što j na tym śviecie niabožčyk i
jeść i pje i zajmajecca tymi-ž spravami, što j pry žyćci.
Siarod rečaŭ, znojdzienych u kurhanoch, jość i harški, i miski, i
roznaja zbroja; tut jość i kości žyviołaŭ abo rybaŭ, tkaniny,
srebnyja j załatyja piarścionki dy inšyja vielmi pryhožyja
rečy. Častka hetych rečaŭ pryvoziłasia, a častka vyrablałasia na
miescy našymi pradziedami, jakija, vidać, šmat što ŭmiełi j rabiłi
dobra.
U kurhanoch znajšłi taksama šmat čužaziemnych hrošaŭ –
hreckich, arabskich, induskich, baŭharskich, skandynaŭskich, niamieckich,
rymskich i naviet kitajskich.
Jakim sposabam trapiłi da nas hetyja hrošy? Adkaz na heta
vielmi prosty. Pašyja pradziedy viałi handal amal z usim
śvietam. Čužaziemcam jany pradavałi svaje tavary – jak syravinu,
tak i vyraby, a ad čužaziemcaŭ kuplałi ichnyja tavary. Tavar abo
mianiałi na inšy tavar, abo pradavałi za hrošy. Takim paradkam
u našych pradziedaŭ mahłi być hrošy ŭsich krajoŭ, ź jakimi vioŭsia
handal.
Dla raźvićcia handlu ŭ Biełarusi byłi ŭ toj čas vielmi
vyhodnyja ŭmovy. Praź Biełaruś prachodziłi darohi, pa jakich išłi
tavary z zachadu na ŭschod, abo z paŭdnia na poŭnač. Hetymi
darohi, pa jakich vaziłi tavary, byłi reki j aziory, bo na suchaziemi
pieraškadžałi lasy j była niebiaśpieka ad razbojnikaŭ. Pa
Dniapry, Prypiaci, Niemanie, Dźvinie dy ichnych prytokach išoŭ
žvavy ruch čaŭnoŭ z tavarami. Letapisiec Nieścier nazyvaje
najbolšuju takuju vodnuju darohu, što prachodziła praź
Biełaruś – "Viałikim vodnym šlacham z Varahaŭ u Hreki".
Varahi1 j Hreki byłi
najlepšymi kupcami taho času. Jany
trymałi handal badaj z usim śvietam. Dyk niama dziva, što
našyja pradziedy, žyvučy la viałikaha vodnaha šlachu taho času,
miełi mahčymaść nia tolki handlavać ź inšymi narodami j
krainami, ale j adčuvać na sabie ŭpłyvy ichnych kulturaŭ.
PRAKTYKAVAŃNIe
Adkažy piśmova na pytańni:
1. Jak paŭstałi kurhany?
2. Što možna znajści u kurhanoch?
3. Adkul trapiłi čužaziemnyja hrošy ŭ kurhany?
4. Čamu tavary pieravoziłisia tolki pa rekach i aziorach?
5. Jakija narody byłi tady najlepšymi kupcami-handlarami?
|
|
