На тытунёвай фабрыцы жанчыны чатыры дні таму бяз дай прычыны абвесьцілі агульны лакі-страйк, і ў бары прыбыло слабога полу: ціхманы апускае вочы долу, затое для залётніка – кландайк! Наш бар – утульны, танны і спакойны: сусьветныя паскончваліся войны і не сваволяць зброяй землякі. А па-за тым, наш бар – на параплаве, і лярвы, не забітыя ў аблаве, бухаюць на сярэдзіне ракі. Была адна, што больш за ўсіх бухала й не апускала веек-апахала, стыдаючыся позіркаў гасьцей. Яна была па пашпарце цыганкай, паводле звычак – нашай выхаванкай і ўвагі нашай знакі найчасьцей “зялёнымі” прымала і “капустай”, ды яўнай не займалася распустай, бо замужам была, хоць сужанец часова кукаваў без сужаніцы, за кантрабанду седзячы ў вязьніцы: злавілі на гарачым – і канец. Фліртуючы з сумнеўнымі сябрамі, яна чакала пры турэмнай браме, пакуль яе прапусьціць вартаўнік, што стаўся сьведкам ейнай прыгажосьці і дзень пры дні чакаў красуню ў госьці – і пачуцьця фатальнага ня ўнік. Ён прагнуў, каб аднойчы, у Сэвільі, ягоны сон яны ажыцьцявілі, пабраўшыся ў мясцовага айца… Ён не чытаў “Кармэн” – быў непісьменным. А я на параплаве быў бармэнам 16 і бачыў гэту драму да канца. Няшчасны вартаўнік паходзіў з баскаў і зь недаверам ставіўся да баксаў, і шлях, якім пайшоў ён, быў цяжкі: ён дарыць краскі, краля – анігадкі, ні гвазьдзікі ня ўражваюць, ні брáткі, бо іншае дарылі ёй браткí. Ён трызьніў у душэўным неспакоі, начамі паўтараў імя, якое мы блыталі то з кармай, то з кармой. А здрадніца сядзела ў нашым бары і, не знайшоўшы ніштаватай пары, маркотна частавалася хурмой… На параплаве музыка іграе, канчаецца трагедыя старая: прыбылы з Андалюзіі нацмен у бар наш урываецца бяз маскі і, крыючы па-мацеры па-баску, страляе ў беспасажніцу Кармэн: “Ну дык не даставайся ж ты нікому!” Юрлівіца правальваецца ў кому, а там адно цямрэча й цішыня… А заўтрашні Высьпяньскі (ці Астроўскі) нацешыцца й забудзе па-матроску, як востраў (выспу) ўчорашняга дня.
|
|