РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Рыгор Барадулін
Даведка
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Здубавецьця
Замест уступу
Рагацьцё
Прыбабунькі
Загадкі
Словы матчыны з Вушаччыны
Я сваю Марынку хоць пасярод рынку!
ПРЫБАБУНЬКІ
ПРЫБАБУНЬКІ
ДРАЖНІЛКІ, ХУТКАМОЎКІ
        
        Гэтае ўшацкае слова, у якім гучыць і байка, і бабуля, і булькат каменьчыка, кінутага ў крутавір усьмешкі і прасьмішкі, аб’ядноўвае такія навуковыя паняцьці, як прыказкі, прымаўкі, каламбуры альбо досьціпы, са мною змалку хадзіла, бо прыбабунькі ў мамы маёй былі на кожным кроку, на першым прыскоку.
        З матчынай хаты яны пайшлі са мной, каб грэць, бадзёрыць, надзеіць мяне ў халоднай дарозе жыцьця.
        
        
Пад’ялдычкі
        
        
        На Андрэеве медзьвядзя забілі,
        Прадалі, грошы ўзялі,
        Шапку купілі.
        Бай мерыў на нагу,
        Пацубай на руку,
        А насяру табе на галаву.
        
        
        
        
        – Ну.
        – Хуй гну, дуга будзіць.
        – Куды?
        – У сраку па жалуды.
        – Натрасу й табе прынясу.
        
        
        
        
        – Пакажы.
        – У казы пад хвастом паглядзі.
        
        
        
        
        – Хлеба.
        – Падскоч пад неба.
        
        
        
        
        – Скарэй!
        – Калі скарэў, дык памыйся.
        
        
        
        
        – Крыж на крыжы.
        – Калі знаеш, ні кажы.
        – Клубок.
        – Скульля табе ў бок!
        
        
        
        
        – Што казе будзіць,
        – Як год прыбудзіць?
        – Другі пойдзіць.
        
        
        
        
        – Хлеб соль!
        – Ядзім ды свой.
        
        
        
        
        – Добры вечар!
        – Добра лечыў, ды памёр.
        – Спакойнай ночы!
        
        
        
        
        – Бачыць шпаковы вочы ды глядзець на палок, каб цябе чорт павалок.
        
        
        
        
        – Па што, воўча?
        – Па апошняе.
        
        
        
        
        – Адкуль?
        – З-пад кур, петухоў сын.
        
        
        
        
        
        – Калі?
        – Ня калі, а жывых пушчай!
        
        
        
        
        – Гразь, гразь, чаму ты ня гарыш?
        – Я б гарэла, каб ня была карэла.
        
        
        
        
        
        І хвор Кузьма,
        І нядуж Кузьма,
        Прывяжыце Кузьме
        Галаву к пізьдзе!
        
        
        
        
        
        – Ці ведаеш, як дзяўчына апяклася?
        – Як?
        – За гарачы хуй узялася.
        
        
        
        
        
        – Ці даць табе тры паясы?
        – Якія паясы?
        – Я насяру, а ты паясі.
        
        
        
        
        
        – Чый бацька ўсраўся?
        – Твой.
        – А твой зьеў!
        
        
        
        
        
        – Што на сьняданьне?
        – Булён –
        За хуй і вон!
        
        
        
        
        – Што на вячэру?
        – Яглі –
        Пацалаваліся й спаць ляглі!
        
        
        
        – Што на палудзень?
        – Сушмі.
        – Якія сушні?
        – Пізда з вушмі.
        
        
        
        
        – Позна ўжо.
        – Гэта ж ня ў гроб лажыць, што позна.
        
        
        
        
        
        – Дайце нажа.
        – Усярыся, бяжа!
        – Дай закурыць.
        – Закуры кату пад хвост (адказваюць малому).
        
        
        
        
        
        – Значыцца...
        – Калі значыцца дык і целіцца.
        
        
        
        
        
        – Як цябе завуць?
        – Чым крупы дзяруць.
        – Крупы дзяруць драчкай, цябе завуць срачкай!
        
        
        
        
        
        – Навошта ўкраў цыначкі?
        – Якія цыначкі?
        – Што пад хвастом у сьвіначкі.
        
        
        
        
        
        – Навошта ўкраў тапары?
        – Якія тапары?
        – Што любаўся бяз пары.
        
        
        
        
        
        – Расказаць табе пра белых авец?
        – Раскажы.
        – Вось ім і канец.
        
        
        
        
        – Расказаць табе пра белага лася?
        – Раскажы.
        – Вось і казка ўся.
        
        
        
Хуткамоўкі
        
        
        Ядры, сьлівы, ядры, сьлівы, ядры, сьлівы.
        Пі здароў! Пі здарова! Пі з даёнкі!
        Авечачка, сьпі з дачкой.
        Стог у яме, стог у яме, стог у яме.
        Бяжыць баба, за ей банка.
        Пад паветкай тры кані.
        Няма сала – лупі збор!
        
        
        
        – Чые дзеці?
        – Янопавы!
        – Хто Яноп?
        – Я Яноп!
        
        
        
        Пракоп
        Пралез праз строп,
        Праз крупы, праз муку й праз падкруп’е.

Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.