11. СТРАХ
Хоць выйшлі на сьвятло з глухіх скляпеньняў,
Але яшчэ адкрыць баімся вочы.
З палёгкай выціснуць з душы здранцвеньне
I рабскую пакорлівасьць не хочам.
Такія мы. На гэта ёсьць прычына –
Жылі ў краіне лягернай, астрожнай,
Жывёльны страх перад плюгавым чынам
Зьвіваў сабе гняздо ў крывінцы кожнай.
Стаў нацыяналізм тутэйшай тэмай,
Як шуфлем, лепшых пад яго гарнулі,
Пяклі з даносаў справы на «нацдэмаў»,
Дзе кропку у канцы стаўляла куля.
А зьверху над цівунскім, хіжым збродам
Стаяў «наш бацька» самай строгай вартай.
Ён не людзей, а цэлыя народы
Зьнішчаў ці тасаваў, як шулер карты.
I чорны воран баляваў начамі,
Ён каркаў і вучыў усіх без стомы,
Што можна выйсьці ў «людзі», у «начальства»
Цаною здрады самаму сьвятому.
Сваімі крыламі ў крыві пялёхаў,
Іх разьвінаў над лёсамі з размахам.
I так дзядоў, бацькоў ён запалохаў,
Што праўнукам яшчэ дрыжаць ад страху.
Ды вось глыток жаданае свабоды,
Свабоды мудрых думак, творчай працы.
I кожны можа для свайго народа,
Для будучыні нашай пастарацца.
Рабочыя, сяляне, інжынеры,
Вучоныя, настаўнікі, паэты –
Мы ўсе – адна сям'я з высокай верай...
Калі ж, нарэшце, зразумеем гэта?
Зноў дзеляць нас на чыстых і нячыстых,
Запрэгчы хочуць у старую збрую.
Не толькі ў скверах з кульбай – сталіністы,
Яны яшчэ і судзяць, і кіруюць.
А зь імі тыя, хто ў сваё карыта
Дабро піхаў, каб аж падняўся коптур,
Хто кроў смактаў зь дзяржавы і адкрыта
Ёй гандляваў у розьніцу і оптам.
I чорны крук не адляцеў далёка
(А век у гругана гадоў пад трыста!),
Глядзіць, глядзіць сваім крывавым вокам,
Дзе ў зрэнцы помста сьвеціцца агніста.
Хто праўду скажа, тым – праклён, пагрозы
Або дубінкі, газы – не іначай...
Калі памёр тыран, ліліся сьлёзы...
Чаму па мове, мой народ, не плачаш?
Чаму не скажаш: «Патрабую школы
Вярнуць і ўсё, што зь імі заняпала,
Каб годна, вольна ў гарадах і сёлах
Маё сьвятое слова загучала»?
Чаму не хочаш з крыўдаю змагацца
I галаву ўгінаеш моўчкі ў плечы,
Калі зямлю – на ўсе вякі багацьце –
Дачасьнікі і труцяць, і калечаць?
Чаму не разумееш і дагэтуль,
Што ловішся на простую нажыўку,
Калі табе з чыноўных кабінэтаў
Даюць падпісваць зжоўклую фальшыўку?
Ты столькі вынес і пакут, і гора,
Што заслужыў навечна, назаўсёды
Мець лёс не нарыхтоўчае канторы,
А роўнага між роўнымі народа.
Сыноў, што з вераю жыцьцё вянчалі,
Ці ж мала Беларусь узгадавала?
Стаяць, як знак ахоўны, за плячамі
Скарына, Каліноўскі і Купала.
Народ мой, слухай голас іх прарочы,
Ён недарма трывожыць гаркатою.
Прачніся, адкрывай шырока вочы,
Не разьмініся з праўдаю крутою.
Калі ж і зараз ты не загукаеш,
А будзеш жыць пад страхам і прынукай,
Чарнобыль не такі яшчэ чакае
Тваю зямлю, тваіх дзяцей і ўнукаў...
|
