РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ Вобразы мілыя роднага краю,               
Смутак і радасьць мая!..
      
 
Якуб Колас
    Галоўная      Слоўнікі           Спасылкі      Аб сайце       Кірыліца      Łacinka    
Марыйка Мартысевіч
Даведка
Кантэкстны тлумачальны слоўнік
Цмокі лятуць на нераст
 
Эсэ ў вершах і прозе
0. Прыгажосьць – гэта...
I. Фрынас
1. Бег, альбо Нацыя эмігрантаў
II. Сьвіцязянка
2. Bronik As We Love Him
III. Barbara Radziwil’s LiveJournal
3. Хадзем са мной
IV. Comme il faut
4. Частка і цэлае
V. Яна і яно
5. Пашлі мяне па-беларуску
VI. Памежныя гісторыі
6. Палеская хроніка
VII. Сястра Зоя і канец сьвету
7. Мае беларусіцы
VIII. І маці іх Сафія
8. Мужчыны, якіх мы выбіраем
IX.
III. BARBARA RADZIWIL’S LIVEJOURNAL
        
III. BARBARA RADZIWIL’S LIVEJOURNAL

        
урыўкі з інтэрнэт-дзёньніку ~barbara_r

        
        
        
1.

        
        Зацёртае стагодзьдзямі таро
        сівой хазаркі. Зноў фарбую вусны
        у ліфце і лячу ў сваё мэтро,
        і праглынае электрычны вусень,
        
        і банкамат, мудруючы, круцель,
        пагардліва выплёўвае гатоўку.
        Хазарка прадказала мне пасьцель.
        І сьвятара. І менціць сьмерць літоўку.
        
        Варшава (па дарозе ў Геранёны) 1542 г.
        
        
        
2.

        
        Я стаяла з ключамі
        на ганку вялізнага дома,
        я здавала каморы і клеці
        яго аканомам.
        Калі ён увайшоў,
        мяне як абдало варам.
        А ён сказаў,
        што чорнае мне да твару.
        
        Я ня мела чым дыхаць,
        нібы на высокіх стромах,
        ледзь адказвала пра надвор’е
        й агульных знаёмых.
        
        Крумкачы кахаліся ў нішах
        і каркалі звонка.
        А ён сказаў,
        што ў яго дома хворая жонка.
        
        Я выходзіла вонкі
        й бязмэтна блукала ў парку,
        раптам страчвала сон
        і чытала начамі Пэтрарку.
        Мне было яшчэ да Раства насіць
        жалобу па мужы,
        А ён сказаў,
        што я пекная, і падарыў ружу.
        
        Я ня чула, аб чым разважаў
        за абедам пробашч,
        я баялася ўзьняць вочы
        і клала далонь побач.
        У шыбы пяшчотна грукалі дзюбамі
        крумкачы.
        А ён сказаў,
        каб не замыкала спальню ўначы.
        
        Геранёны 1542 г.
        
        
        
3.

        
        Мой Жыкгімонт, мой юны Жыкгімонт
        ідзе на сьвет падлеткавай вайною,
        кранальна эпатуючы beau monde
        кіслотнаю фрызураю і мною,
        
        Мой Жыкгімонт саромеецца слоў
        “аральны сэкс”, і так баіцца маці,
        ёй хлусячы пра соймы і паслоў,
        калі ў палацы Пацаў зноўку party.
        
        Мой Жыкгімонт – завостранае “кг”,
        бы выбух у каханьнем поўным роце.
        O mon petit prince, je suis tres fatiguйe.
        Хадзем ад іх, мой любы Жыкгімонце…
        
        Мой Жыкгімонт – у ім адметны дар,
        яго ўладарства станецца эпохай,
        ну а пакуль мой слаўны гаспадар
        сьпяшае да мяне таемным лёхам,
        
        бо ёсьць адно, што болей не міне,
        пра што пакуль што думаецца ўпотай:
        мой Жыкгімонт ужо жыве ўва мне
        маленькай сарамліваю зыкготай.
        
        Вільня 1547 г.
        
        
        
4.

        
        Мы жылі, як ніколі ня сьмелі:
        ўставалі а шостай ці сёмай,
        йшлі ў касьцёл раніцою нядзелі,
        а вечар бавілі дома;
        на паўднёвым гаўбцы
        з маленечкай косткі расьцілі
        дрэва цытрыну,
        мы чыталі пра дзіва Ян-Цзы
        і хацелі ў далёкую Чыну;
        мы гулялі ў дзіцячыя гульні –
        хаваліся ў нішы й чакалі знаёмыя крокі...
        
        А яшчэ мы зрабілі літоўскія візы
        і езьдзілі
        ў Вільню і Трокі.
        
        Мы сачылі, як траўны прастор
        нараджаецца з марцаўскай слоты,
        абжывалі мурог і чабор,
        але болей любілі балоты –
        заблукаць і на хісткім лужку
        абдымацца і думаць, што ўсё,
        і маліць пра агеньчык у цемры,
        і цешыцца хутарскім зыкам...
        
        А яшчэ мы ляцелі 200 па трасе
        і сачылі ўзыход
        над Балтыкам.
        
        Мы хадзілі ў горад, у крамы,
        глядзець на заморскіх тканінаў сувоі,
        мы любілі ля Слуцкае брамы
        зь дзядкамі
        зацяцца пра Польшчу зь Літвою,
        альбо крыкнуць на рынку імя
        і загадваць, хто азавецца...
        
        А яшчэ мы слухалі ў цішы завулкаў,
        як б’ецца
        маленькае сэрца.
        
        Мы былі між людзей – і адны,
        бы стары францішканец
        па-за кляштарным мурам;
        бацькаў парк залацеў дзень пры дні,
        халадзеў
        і брыняў верасьнёвым глямурам,
        вецер з захаду нёс напамін
        пра сьвякруху,
        вачэй ейных сьлізкія стронгі,
        сукенкі Versace і піцу...
        
        А яшчэ мы складалі ў піўніцу
        шэзьлёнгі,
        каб ехаць
        на зіму ў сталіцу.
        
        Нясьвіж, лета 1550 г.
        
        
        
5.

        
        Ну вось і ўсё – сякера пры камлі.
        Па жылах разьліваецца атрута.
        Мне роспачна, нібыта на зямлі
        ля кожнаае прысады вяне рута.
        
        Ля ложку распачатае чытво –
        адно недачытанае каханьне.
        Сьвет – кніга, й крыўдна пакідаць яго,
        спыніўшы на сярэдзіне чытаньне.
        
        Цікава, ці наведаюць браты
        хоць раз, калі пліта прыцісьне грудзі?
        Бо ён, які ня прыйдзе да пліты,
        мяне, на жаль, ніколі не забудзе.
        
        Ну вось і ўсё – Гасподзь націснуў Shift.
        Далей – лягчэй. Больш не пужаюць мукі,
        нібыта мама пры ўваходзе ў ліфт
        абачліва бярэ з вазка на рукі.
        
        І аўтабан, зіхоткі ад імжы,
        заблытвае дзясяткам вострых брамак.
        – Прабачце, як даехаць да мяжы?
        – Зьезд на Галгофу. Гродзенскі напрамак.
        
        – Dzien dobry,
        rajska straz graniczna.
        Prosze panstwa o przygotowanie paszportow
        i otworzenie ich na zdjeciach.
        
        – Мамачка, а чаму
        яны кажуць “Дзень добры”?
        Зараз жа цёмна і ноч.
        – А ў іх, дачушка, заўсёды,
        бы ўдзень, сьветла.
        
        Кракаў 8 траўня 1551 г.

Падабаецца     Не падабаецца
2009–2020. Беларусь, Менск.