|
АДСТУПЛЕННЕ ТРЭЦЯЕ – ГІСТАРЫЧНАЕ
|
|
|
АДСТУПЛЕННЕ ТРЭЦЯЕ – ГІСТАРЫЧНАЕ
Мой край, мой рай бульбяна-жытны!
Зеленадолы, залаты!
Як спеў матулі – старажытны,
Як песня любай – малады!
Акіну шлях твой думкай-вокам
З вяршыні сённяшняга дня:
Якая далеч да вытокаў!
Які прасцяг і глыбіня!
Мы шмат і ведаем і помнім
Падзей, раскрытых да драбніц.
Але твой лёс і сёння повен
Неразгаданых таямніц.
Як падлічыў адзін статыстык,
Дык на прасторах на тваіх
Калісь было не менш ста тысяч
Магільных насыпаў старых.
Хоць часу плынь і размывала
Гарбы крутыя тых капцоў, –
Яшчэ іх высіцца нямала,
Прыбраных зеленню кустоў.
А што яны хаваюць-тояць –
Твае магілы-курганы?
І як пачуць нам продкаў споведзь?
І як у іх заглянуць сны?
Даваць парады не бяруся,
А толькі ведаю адно:
Калі ў мінуласць Беларусі
Прасекчы добрае акно
І паглядзець на ўсё вачыма,
Не замутнёнымі яшчэ –
Не раз і гордасць дойме шчыра,
Не раз і болем апячэ.
І будзе думацца: які ты –
Яшчэ ў прадаўнія часы –
Быў, любы краю, знакаміты
Майстрамі-творцамі красы!
Якіх ты меў на зайздрасць свету
І цесляроў, і маляроў,
І летапісцаў, і паэтаў,
І музыкантаў-дудароў!
Якой асветай і культурай
Твае здзіўлялі гарады –
Не толькі Полацак ці Тураў,
А й Друцак, зніклы назаўжды!
І будзе думацца: чаму ж ты
Не змог далей свой весці лад?
Калі – пад цяжкім гнётам змусты –
Пайшоў твой лёс на заняпад?
Калі Ўладзімір завалодаў
Сталіцай племя крывічоў
І ўсмерціў князя Рагвалода
Пад скрыжавальны звон мячоў?
Ці пачалася крыўда-ганьба
І над душою здзек-прыгон,
Калі нямудры князь Ягайла
Паквапна сеў на польскі трон?
І будзе думацца: адкуль жа
Набраў ты моцы, сіл жыцця,
Каб уваскрэснуць зноў і мужна
Паўстаць амаль што з небыцця?
Каб, як дзівосная праява
Народнай волі векавой,
І Беларуская дзяржава
На сонца сцяг раўняла свой.
Сама гісторыя вучыла:
Шануй, народзе, і цані –
Усё, што поіць-жывіць шчыра
Тваёй свабоды карані!
Шануй душу сваю, народзе,
І ўласнай памяці не траць,
Каб у нязведанай дарозе
Ахвярай хуткасці не стаць!
Вучы дзяцей яшчэ з пялёнак:
Каб не скаціцца пад адхон –
Хай з курганоў тваіх зялёных
Бяруць у заўтрае разгон.
Хай пачынаюць думкай-марай
Ад тога болю, што прарос
Пад сінявой тваёй бясхмарнай
Напевам сосен і бяроз,
Ад гэных зорак прамяністых,
Што й позна ўноч і рана ўрань –
Гараць, гараць на абелісках –
Куды ні глянь, куды ні глянь!..
|
