18. БРАТАНЬНЕ
Тут, можа, варта вярнуцца назад i распавесьцi, як на пачатку вясны адбылося ў нас «братаньне зь немцамi». Сталася тое, як i ў «Праклятай вышынi»33, хаця, можа, трошкi i ня так. Можа, страшней нават. Сапраўды, тыя падзеi здарылiся ў роце аўтаматчыкаў. Вясна, а неяк сапсавалася надвор’е, шыбанула завея, сьнегу навалiла гурбы. А пасьля раптам – сонца, сьнег адразу растаў, зноў вясна. Во якраз у тую ноч перад вясной немцы прагналi роту з вышынi i асталявалiся на ёй самi. А нашы замест таго, каб зноў атакаваць, рашылi замiрыцца, адпачыць, пакуль начальства далёка, штабы адсталi. Iнiцыяваў усё старшына роты. Унiзе працякала рачулка, за якой тая вышыня, а нашыя заселi на гэтым схiле. I во старшына выйшаў да рэчкi, паклiкаў нямецкага обэр-лейтэнанта, i яны заключылi перамiр’е. Наладзiлi сувязь... Сталi хадзiць i нашы, i немцы. Памыць парцянкi, перакiнуцца махоркай i атрымаць замест цыгарэты. Ну i размовы. Словам – братаньне, самае што нi ёсць. I доўжылася яно два днi. Камандзiр роты якраз адсутнiчаў, яго замяшчаў узводны, малады хлопец. А выкрылася як? Праз два днi, як параненых адпраўлялi ў тыл, тамашнi санiнструктар i «стукнуў». Натуральна, начальства ўзьвiлося...
Аднаго разу ноччу дзьве мае саракапяткi перакiдваюць на чужы ўчастак. Ну, трошкi мне дзiўнавата, але што ж, бывае, чаго начальства ня выдумае. Да ранку збольшага акапалiся, сядзiм. Пяхота крышку наперадзе i ўнiзе, неспакойная, усё варушыцца. Нешта чуем краем вуха, а не разумеем. Ззаду падвезьлi мiнамёты, артылерыю. Я – на прамой наводцы. I во толькi разьвiднела, гляджу – iдуць немцы да рэчкi. Iдуць так свабодна, са зброяй, але адкрыта зусiм. Падыходзяць да рэчкi i крычаць: «Эй, Iван!». I яшчэ нешта. А ў нас усё замерла. Яны пастаялi, мiж сабой пагутарылi, пасьля нешта, вiдаць, западозрылi, i двое бягом назад. Астатнiя таксама пачалi ад рэчкi адступаць. I вось тады нашы ўрэзалi. Спачатку артылерыя, затым падняўся батальён – цераз рэчку на вышыню. А яны маўчаць. Вось ужо ззаду рэчка i лужок, затым пайшла разьмяклая ральля на схiле, а за iм надта крутое месца зь невялiчкiмi кусьцiкамi, там ужо самая вышыня. Як да гэтых кусьцiкаў дайшлi, тут ужо яны ўрэзалi. Толькi некалькi чалавек параненых выпаўзьлi да рэчкi.
Пасьля месяц цэлы бралi гэтую вышыню. I ў маi яшчэ атакоўвалi, i ўсё бяз вынiку. Так да Яса-Кiшынёўскай апэрацыi, да 20 жнiўня, яна заставалася ў немцаў. А людзей колькi паклалi! Во гэта я там пасьля ледзьве ня трапiў у палон. Замест мяне трапiў начштабу батальёну.
|
